Đọc hiểu bài Con rồng cháu tiên

Chúng tôi xin giới thiệu bài Đọc hiểu bài Con rồng cháu tiên chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 6.

Đọc hiểu bài Con rồng cháu tiên

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân. Thần mình rồng, thường ở dưới nước, thỉnh thoảng lên sống trên cạn, sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ. Thần giúp nhân dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc Tinh - những loài yêu quái bấy lâu làm hại dân lành. Thần dạy dân cách trồng trọt, chăn nuôi và cách ăn ở. Xong việc, thần thường về thủy cung với mẹ, khi có việc cần, thần mới hiện lên.

Bấy giờ, ở vùng núi cao phương Bắc, có nàng Âu Cơ thuộc dòng họ Thần Nông, xinh đẹp tuyệt trần. Nghe tiếng vùng đất Lạc có nhiều hoa thơm cỏ lạ, bèn tìm đến thăm. Âu Cơ và Lạc Long Quân gặp nhau, đem lòng yêu thương, rồi trở thành vợ chồng, cùng nhau chung sống trên cạn ở điện Long Trang.

Ít lâu sau, Âu Cơ có mang. Đến kì sinh, chuyện thật lạ, nàng sinh ra một cái bọc trăm trứng nở ra một trăm người con hồng hào, đẹp đẽ lạ thường. Đàn con không cần bú mớm mà tự lớn lên như thổi, mặt mũi khôi ngô, khỏe mạnh như thần.

Thế rồi một hôm, Lạc Long Quân vốn quen ở nước cảm thấy mình không thể sống mãi trên cạn được, đành từ biệt Âu Cơ và đàn con để trở về thủy cung. Âu cơ ở lại một mình nuôi con, tháng ngày chờ mong, buồn tủi. Cuối cùng nàng gọi chồng lên và than thở:

– Sao chàng bỏ thiếp mà đi, không cùng thiếp nuôi các con?

Lạc Long Quân nói:

– Ta vốn nòi rồng ở miền nước thẳm, nàng là dòng tiên ở chốn non cao. Kẻ ở cạn, người ở nước, tính tình tập quán khác nhau, khó mà ăn ở cùng nhau một nơi lâu dài được. Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương. Kẻ miền núi, người miền biển, khi có việc gì thì giúp đỡ lẫn nhau, đừng quên lời hẹn.

Âu Cơ và trăm con nghe theo, rồi chia tay nhau lên đường.

Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn lên làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương, đóng đô ở đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. Triều đình có tướng văn, tướng võ; con trai vua gọi là lang, con gái vua gọi là mị nương; khi cha chết thì ngôi được truyền cho con trưởng, mười mấy đời truyền nối ngôi vua đều lấy hiệu là Hùng Vương, không hề thay đổi.

Cũng bởi sự tích này mà về sau, người Việt Nam ta – con cháu vua Hùng – khi nhắc đến nguồn gốc của mình, thường xưng là con Rồng cháu Tiên.

(Con Rồng cháu Tiên, Theo Nguyễn Đổng Chi, Ngữ văn 6, tập 1, NXB Giáo dục, 1989)

Câu 1. Truyện “Con Rồng cháu Tiên” thuộc thể loại nào?

Phương pháp giải

Dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết

Cho biết ý nghĩa của truyện “Con Rồng cháu Tiên”

Câu 2. Sắp xếp lại các sự việc sau theo đúng trình tự xảy ra trong truyện:

(1) Nàng Âu Cơ sinh nở kì lạ: Một bọc trứng nở ra 100 người con

(2) Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ

(3) Âu Cơ và Lạc Long Quân chia con: 50 người con theo cha xuống biển, 50 người con theo mẹ lên núi

(4) Lạc Long Quân vì quen sống dưới nước bỏ Âu Cơ cùng 100 người con ở lại.

Phương pháp giải

Đọc và xác định cốt truyện, các sự kiện chính

Lời giải chi tiết

(2), (1), (4), (3)

Câu 3. Lời kể nào trong đoạn truyện có hàm ý rằng câu chuyện đã thực sự xảy ra trong quá khứ? Nhận xét về ý nghĩa của lời kể đó?

Phương pháp giải

Đọc và xác định yếu tố kì ảo

Lời giải chi tiết

- Lời kể: Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân.

- Nhận xét: Các sự kiện trong quá khứ rất gắn bó với nhân dân chúng ta. Muốn đưa phương pháp thuyết phục cho người đọc, người nghe tin rằng đây là câu chuyện có thật và được lưu giữ từ rất lâu

Câu 4. Những đặc điểm nào của nhân vật Lạc Long Quân trong văn bản trên giúp em nhận biết đó là nhân vật truyền thuyết?

Phương pháp giải

Đọc và chú ý nhân vật Lạc Long Quân

Lời giải chi tiết

Đặc điểm của nhân vật truyền thuyết qua nhân vật Lạc Long Quân: thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ; sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ; Thần giúp nhân dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc Tinh - những loài yêu quái bấy lâu làm hại dân lành. Thần dạy dân cách trồng trọt, chăn nuôi và cách ăn ở.

Câu 5. Cho biết ý nghĩa của truyện “Con Rồng cháu Tiên”

Phương pháp giải

Từ nội dung rút ra ý nghĩa truyện

Lời giải chi tiết

Ý nghĩa của truyện giải thích nguồn gốc, tổ tiên của Người dân Việt Nam; ca ngợi công lao của Lạc Long Quân trong việc trừ yêu, diệt ma, chỉ dân cách trồng trọt, ăn ở.