Đọc hiểu bài Sự tích quả bầu tiên
Chúng tôi xin giới thiệu bài Đọc hiểu bài Sự tích quả bầu tiên chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 6.
Đọc hiểu bài Sự tích quả bầu tiên
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
SỰ TÍCH QUẢ BẦU TIÊN
Ngày xửa, ngày xưa có một chú bé con nhà nghèo, nhưng vô cùng tốt bụng. Chú luôn luôn sẵn lòng giúp đỡ, chăm sóc mọi người, mọi vật xung quanh mình. Vì thế cứ mỗi độ xuân về, chim chóc lại ríu rít kéo nhau tới làm tổ, hót vang quanh nhà chú bé.
Một hôm có một con Cáo ở đâu mà tới bắt chim Én ở đầu nhà chú bé. Con Én non nớt bị rơi xuống đất gãy cánh. Chú bé vội lao ra cứu con chim. Chú ôm ấp vỗ về con Én nhỏ, làm cho nó một cái tổ khác và chăm cho con Én ăn. Nhờ sự chăm sóc tận tình của chú bé, con Én đã khỏi đau.
Mùa thu đến khi nhìn lên trời thấy từng đàn Én hối hả bay đi tránh rét ở phương Nam, con Én nhỏ phân vân nửa muốn bay theo đàn, nửa lại lưu luyến không nỡ rời chú bé. Hiểu được lòng Én, chú bé âu yếm bảo: “Én cứ bay theo đàn đi kẻo mùa đông lạnh lắm mùa xuân ấm áp thì Én lại trở về với anh”. Nói xong chú bé tung con Én nhỏ lên trời. Con Én đang chấp chới bay lên nền trời xanh biếc của mùa thu. Nó nhập vào một đàn Én lớn đang trên đường di cư về những xứ sở ấm áp ở phương Nam. Con Én nhỏ mau chóng tìm được niềm vui giữa bạn bè, nhưng nó không thể nào quên chú bé. Mùa xuân tươi đẹp đã tới, con Én nhỏ tìm về ngôi nhà đơn sơ nhưng đầm ấm tình thương của chú bé. Nó kêu lên thành tiếng mừng vui khi thấy chú bé đang ngồi đan sọt giữa sân. Đôi cánh Én chao liệng sà xuống và Én thả trước mặt chú bé một hạt bầu. Chú bé vùi hạt bầu xuống đất. Chẳng bao lâu hạt bầu đã nảy mầm thành cây. Cây bầu lớn nhanh như thổi, ra hoa, kết quả. Nhưng lạ chưa, quả bầu to khổng lồ, cả nhà chú bé mới khiêng về được một quả, khi bổ ra Ôi! Thật kì diệu! Trong quả bầu đầy vàng bạc, châu báu và thức ăn ngon.
Tên địa chủ trong vùng nghe được chuyện ấy. Hắn cũng muốn được chim Én cho nhiều quả bầu tiên. Hắn bèn tìm cách bắt một con chim Én con rồi bẻ gãy cánh. Sau đó hắn giả vờ thương xót con Én rồi đem về nuôi. Đến mùa thu, khi nhìn lên trời thấy đàn Én đầu tiên xuất hiện, hắn vội vàng ném con Én lên trời và bảo: “Bay đi Én con! Mau đi kiếm hạt bầu tiên về đây cho ta!” Con Én khốn khổ bay đi. Mùa xuân năm sau nó cũng trở về và đem theo một hạt bầu. Tên địa chủ hí hửng đem gieo và ngày đêm canh giữ. Khi quả bầu đã già, hắn bảo mọi người khiêng về rồi đuổi tất cả ra. Hắn đóng cửa lại rồi một mình hắn bổ quả bầu tiên. Quả bầu vừa được bổ ra, vàng bạc chẳng có, chỉ có rắn rết. Rắn rết từ trong quả bầu xông ra cắn chết tên địa chủ tham lam độc ác.
(Truyện “Quả bầu tiên” - Truyện dân gian Việt Nam)
Câu 1. Truyện Sự tích Quả bầu tiên thuộc thể loại nào?
Phương pháp giải
Dựa vào đặc trưng thể loại
Lời giải chi tiết
Thể loại: truyện cổ tích
Câu 2. Câu chuyện trên được kể theo ngôi thứ mấy?
Phương pháp giải
Chú ý lời của người kể chuyện
Lời giải chi tiết
Ngôi thứ ba
Câu 3. Trạng ngữ trong câu: “Mùa xuân tươi đẹp đã tới, con Én nhỏ tìm về ngôi nhà đơn sơ nhưng đầm ấm tình thương của chú bé” bổ sung ý nghĩa gì?
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về trạng ngữ
Lời giải chi tiết
Trạng ngữ chỉ thời gian
Câu 4. Nhân vật cậu bé và tên địa chủ trong câu chuyện mang tính cách, phẩm chất gì? Em có nhận xét gì về cách xây dựng nhân vật trong truyện?
Phương pháp giải
Chú ý các chi tiết miêu tả cậu bé và tên địa chủ để nhận xét
Lời giải chi tiết
- Phẩm chất và tính cách của nhân vật:
+ Cậu bé: Tốt bụng, nhân hậu, giàu lòng nhân ái, biết giúp đỡ người khác,…
+ Tên địa chủ: Độc ác, tham lam, ích kỷ…
- Nhận xét: hai nhân vật đại diện cho hai kiểu người trong xã hội. Cậu bé đại diện cho tuyến nhân vật chính diện; tên địa chủ đại diện cho kẻ phản diện
Câu 5. Viết đoạn văn từ 5-7 câu nêu ý nghĩa và bài học rút ra từ câu chuyện
Phương pháp giải
Từ nội dung rút ra ý nghĩa và bài học phù hợp. Gợi ý:
- Ý nghĩa: Ca ngợi những con người có tấm lòng nhân hậu, lương thiện, biết yêu thương thì sẽ nhận được hạnh phúc. Đồng thời phê phán kẻ tham lam, độc ác thì sẽ bị trừng trị thích đáng.
- Bài học:
+ Biết yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ người khác
+Yêu thiên nhiên, yêu thương các loài vật,…
Lời giải chi tiết
Câu chuyện “Sự tích quả bầu tiên” mang ý nghĩa ca ngợi những con người nhân hậu, lương thiện, luôn biết yêu thương và giúp đỡ mọi người cũng như muôn loài xung quanh. Những người sống tốt sẽ nhận lại niềm vui, hạnh phúc và được đền đáp xứng đáng. Ngược lại, những kẻ tham lam, độc ác chỉ biết tính toán cho riêng mình thì sẽ phải chịu hậu quả đau đớn. Qua câu chuyện, ta rút ra bài học rằng mỗi người cần biết sống nhân ái, biết chia sẻ và giúp đỡ người khác trong lúc khó khăn. Đồng thời, chúng ta cũng cần yêu thiên nhiên, yêu thương các loài vật, bởi đó là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Chỉ có lòng nhân hậu mới đem lại giá trị đích thực cho con người.
