Giáo án Lịch sử lớp 8 bài 15: Cách mạng tháng Mười Nga 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng năm 1917 - 1921 theo CV 5512 (tiết 1)

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Trình bày tình hình kinh tế-xã hội nước Nga trước cách mạng?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV theo dõi, hỗ trợ các nhóm làm việc.

- GV sử dụng bản đồ đế quốc Nga giới thiệu khái quát nước Nga đầu thế kỉ XX.

? Em hãy nêu những nét chính về tình hình nước Nga vào đầu thế kỉ XX?

? Nhận xét gì qua hình 52 SGK?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

I. Hai cuộc cách mạng ở nước Nga năm 1917

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng

- Nước Nga là một đế quốc quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II.

- Nga hoàng tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất đã gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.

- Những mâu thuẫn xã hội trở nên hết sức gay gắt, phong trào phản chiến lan rộng khắp nơi đòi lật đổ chế độ Nga hoàng.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Trình bày những nét chính về diễn biến Cách mạng tháng Hai năm 1917?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV theo dõi, hỗ trợ các nhóm làm việc.

- GV: Tường thuật diễn biến cách mạng tháng Hai.

? Vì sao nước Nga trong thời kỳ này 2 chính quyền song song tồn tại?

- HS nhận xét hình 53.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. GV chốt ý, ghi bảng:

2. Cách mạng tháng Hai năm 1917:

a. Diễn biến

- Tháng 2/1917 cuộc cách mạng bùng nổ

- 23/2, biểu tình của nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát.

- 27/2, chuyển từ tổng bãi công thành khởi nghĩa vũ trang. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi.

- Chế độ quân chủ chuyên chế bị lật đổ.

- Các Xô viết đại biểu của công nhân, nông dân và binh lính được thành lập. Giai cấp tư sản lập ra Chính phủ lâm thời nhằm giành lại chính quyền từ các Xô viết.

b. Kết quả

+ Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế Nga Hoàng.

+ Hai chính quyền song song tồn tại. (TS, VS)

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

Trình bày diễn biến, kết quả, ý nghĩa Cách mạng tháng Mười năm 1917?

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV theo dõi, hỗ trợ các HS làm việc.

? Tình hình nước Nga sau cách mạng tháng Hai ? (Hai chính quyền song song và tồn tại).

? Trước tình hình đó Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích có chủ trương như thế nào?

(Chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại, thiết lập chính quyền hoàn toàn về tay các Xô viết).

? Thái độ của chính phủ lâm thời?

(Tiếp tục tham gia chiến tranh đế quốc, đàn áp quần chúng)

- GV: Trình bày diễn biến cách mạng tháng Mười.

- HS quan sát H54 - Cuộc tấn công Cung điện Mùa Đông và tường thuật diễn biến cuộc tấn công này.

? Ý nghĩa của cách mạng tháng Mười đối với nước Nga và đối với thế giới?

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả.

GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. GV chốt ý, liên hệ CM tháng Tám ở Việt Nam, ghi bảng:

GV sơ kết bài: Đây là cuộc cách mạng XHCN đầu tiên thắng lợi trên thế giới; mặc dù đến nay chế độ XHCN đã sụp đổ ở Liên Xô nhưng Đảng và nhân dân ta vẫn rất coi trọng ý nghĩa của Cách mạng tháng Mười.

3. Cách mạng tháng Mười năm 1917

a. Mục tiêu

- Chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại, thiết lập chính quyền Xô Viết.

b. Diễn biến:

- Đầu tháng 10, không khí CM bao trùm cả nước, Lê-nin về nước trực tiếp lãnh đạo cuộc cách mạng.

- 24/10, cuộc khởi nghĩa bùng nổ.

- 25/10, Cung điện Mùa Đông bị đánh chiếm. Chính phủ lâm thời tư sản sụp đổ.

c. Kết quả: lật đổ chính phủ lâm thời tư sản

d. Ý nghĩa:

- Đối với nước Nga: + Làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh nước Nga. Lần đầu tiên những người lao động lên nắm chính quyền, xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.

- Đối với thế giới: + Đã dẫn đến những thay đổi to lớn trên thế giới, cổ vũ mạnh mẽ và tạo ra những điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

* Hoạt động 1: Hiểu được tình hình kinh tế xã hội nước Nga trước cách mạng.

GV: Dùng bản đồ nước Nga 1914 xác định vị trí nước Nga với lãnh thổ rộng lớn nhất trên thế giới

Gv: Nga là nước đế quốc quân chủ chuyên chế , lạc hậu về kinh tế, bảo thủ về chính trị , tích cực gây chiến tranh để đàn áp nhân dân ………mâu thuẫn xã hội trở nên gay gắt . Nga trở thành nước yếu nhất trong sợi dây truyền mắt xích CNĐQ ,tạo điều kiện cho cách mạng bùng nổ và thắng lợi

? Cuộc Cách mạng năm 1905- 1907 ở Nga đã làm đem lại kết quả gì.

? Nga là 1 nước đế quốc phong kiến như thế nào

? Nêu 1 số sự kiện dưới thời Nga Hoàng.

? Nga Hoàng tham gia vào CTTG thứ nhất đã đẩy nhân dân vào tình trạng như thế nào.

GV: Cho học sinh quan sát hình 5.2/SGK

? Qua bức tranh em có nhận xét gì về đời sống của nông dân Nga đầu thế kỉ XX.

HS: Đời sống nhân dân vô cùng khổ cự, họ làm việc vất vả, phương tiện và công cụ lao động thô sơ, đất đai cằn cỗi..., phần lớn phụ nữ làm việc ngoài đồng

? Tại sao lại không có đàn ông.

HS: Đàn ông phải đi ra chiến trường, tham gia chiến tranh

? Ai là người đã đẩy họ vào hoàn cảnh này.

? Trước hoàn cảnh này đã dẫn đến những mối quan hệ xã hội Nga ntn.

HS: + Nhân dân Nga mâu thuẫn Nga Hoàng.

? Trước hoàn cảnh này toàn thể nhân dân đã làm gì.

*Hoạt động 2: Trình bày những nét chính về diễn biến cách mạng tháng Hai và tháng Mười Nga 1917

Hs đọc mục 2

? Nhân dân Nga bắt đầu mở cuộc cách mạng vào thời gian nào.

GV: giải thích mốc thời gian: 23-2( 8-3 theo công lịch): Trước tháng 3/1918 Lịch Nga chậm hơn lịch thế giới 13 ngày.

GV cho HS quan sát hình 5.3/SGK

? Lực lượng tham gia biểu tình như thế nào.

? Cuộc biểu tình của 9 vạn công nhân đã có tác động ntn.

? Kết quả của cuộc khởi nghĩa vũ trang.

? Cách mạng tháng Hai còn mang lại kết quả gì.

? Cách mạng tháng Hai có triệt để không.

? Cách mạng dân chủ tư sản tháng hai đã làm được những việc gì?

HS: Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế

? Giai cấp quyết định thắng lợi trong Cách mạng tháng hai

Chứng minh (giai cấp công nhân)

? Tình hình của nước Nga sau Cách mạng tháng Hai .

H: - Hai chính quyền song song tồn tại

- Phong trào phản đối chiến tranh của nông dân

? Trước tình hình đó Đảng Bôn-sê-vích có kế hoạch gì.

? Khi Lênin và Đảng Bôn-sê-vich thực hiện chủ trương trên có thu hút được đông đảo quần chúng không.

? Không khi CM Nga đầu tháng Mười ntn khi CP tư sản lâm thời lùng bắt lê-nin.

? Lê nin đã làm gì khi thời cơ đến.

? Lê nin đã chuẩn bị ntn cho cuộc cách mạng.

GV: Trình bày diễn biến cách mạng tháng mười

Minh hoạ hình 54/SGK

- Tường thuật ngắn gọn, sinh động cuộc tấn công cung điện Mùa Đông.

? Cuộc Cách mạng tháng mười đã làm được việc gì

HS: - Lật đổ chính phủ lâm thời tư sản

GV nhận xét, chốt nội dung

?Vì sao năm 1917 nước Nga lại có hai cuộc cách mạng .

*Nước Nga trước cách mạng tồn tại nhiều mâu thuẫn, đòi hỏi phải tiến hành cuộc cách mạng .

*Cách mạng tháng 2 -1917 lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, song lại thiết lập hai chính quyền song song tồn tại :

+ Xô viết đại biểu công –nông – binh

+ Chính phủ lâm thời tư sản .

*Vì vậy phải tiến hành cuộc cách mạng thứ hai, để thiết lập chính quyền về tay nhân dân. Cách mạng tháng 10 -1917 lật đổ chính phủ lâm thời tư sản.

*GDMT: Các cuộc chiến tranh xảy ra thì môi trường sống của con người sẽ bị ảnh hưởng trầm trọng, đất nước và nền kinh tế nước Nga sẽ bị tàn phá rất nặng nề. Vì thế cần phải bảo vệ môi trường khi có thể.

I. Hai cuộc cách mạng ở Nga năm 1917

1. Tình hình nước Nga trước Cách mạng

- Là Đế quốc quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoang Ni-cô-lai II.

- Nga hoàng tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất đã gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.

- Những mâu thuẫn xã hội trở nên hết sức gay gắt.

-> Phong trào đấu tranh phản chiến lan rộng khắp nơi đòi lật đổ chế độ Nga Hoàng

2. Cách mạng tháng hai năm 1917

- Ngày 23-2 (8-3) 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grát tiểu tình.

+ Ba ngày sau, công nhân từ bãi công chính trị biến thành khởi nghĩa vũ trang.

+ Chế độ quân chủ chuyên chế bị lật đổ.

- Các Xô viết đại biểu của công – nông – binh được thành lập.

- Giai cấp tư sản lập ra chính phủ lâm thời

-> Tình trạng 2 chính quyền song song tồn tại với các chính sách chính trị khác nhau.

3. Cách mạng tháng mười năm 1917

- Lênin và Đảng Bôn-sê-vich chủ trương lật đổ chính phủ tư sản lâm thời giành chính quyền về tay các Xô- viết và thu hút đông đảo quần chúng tham gia.

- Chính phủ lâm thời vẫn tiếp tục theo đuổi chiến tranh đế quốc.

- Đầu tháng 10, không khí bao trùm cả nước Nga.

+ Lê-nin từ Phần Lan bí mật trở về Pê-tơ-rô-grát bí mật trở về trực tiếp lãnh đạo cách mạng.

+ Đêm 24/10(6/11) cuộc khởi nghĩa bùng nổ, quân cách mạng đã làm chủ toàn bộ thành phố.

+ Đêm 25/10 (7/11) Cung Điện Mùa Đông, nơi ẩn náu cuối cùng của chính phủ lâm thời bị đánh chiếm -> Chính phủ lâm thời tư sản sụp đổ.