Giáo án Tin học 8 bài 5: Từ bài toán đến chương trình (Tiết 3)

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung ghi bảng

Hoạt động 1: (13’) Tìm hiểu ví dụ 4.

+ GV: Bài toán: Đổi giá trị của hai biến x và y.

+ GV: Yêu cầu HS xác định Input và Output.

+ GV: Cho các nhóm thực hiện thảo luận và trình bày.

+ GV: Quan sát hướng dẫn các em.

+ GV: Ta có thể đổi trược tiếp hai phép gán x và y hay không?

+ GV: Làm thế nào để đổi giá trị của hai biến x và y?

+ GV: Như vậy chúng ta cần có một biến trung gian, do đó thuật toán sẽ như thế nào?

+ GV: Hướng dẫn HS mô tả thuật toán, yêu cầu các nhóm thực hiện viết thuật toán.

+ GV: Rút ra nhận xét, đánh giá kết quả các ví dụ để kết luận cho các em biết chương trình là thể hiện của thuật toán.

+ GV: Cho HS ghi bài.

+ HS: Tìm hiểu nội dung yêu cầu về bài toán đưa ra.

+ HS: Xác định:

- Input: Hai biến x, y có giá trị tương ứng là a và b.

- Output: Hai biến x, y có giá trị tương ứng là b và a.

+ HS: Ta không thể thực hiện trực tiếp hai phép gán.

+ HS: Sử dụng một biến trung gian.

+ HS: Đưa ra thuật toán. (GV gợi mở thuật toán hoán đổi ly nước).

+ HS: Thực hiện viết thuật toán dưới sự hướng dẫn của GV, tìm hiểu nội dung của thuật toán.

+ HS: Dựa trên ví dụ minh họa đưa ra các ví dụ khác kiểm chứng tính đúng đắn của thuật toán đưa ra xem đã tối ưu hay chưa.

+ HS: Thực hiện ghi bài.

4. Một số ví dụ về thuật toán.

* Ví dụ 4: Đổi giá trị của hai biến x và y.

* Bài giải:

- Input: Hai biến x, y có giá trị tương ứng là a và b.

- Output: Hai biến x, y có giá trị tương ứng là b và a.

* Thuật toán:

- Bước 1: z ← x {Sau bước này giá trị của z sẽ bằng a}.

- Bước 2: x ← y {Sau bước này giá trị của x sẽ bằng b}.

- Bước 3: y ← z {Sau bước này giá trị của y sẽ bằng giá trị của z, chính là a, giá trị ban đầu của biến x}.

Hoạt động 2: (13’) Tìm hiểu ví dụ 5.

+ GV: Phân nhóm cho HS thực hiện thảo luận tìm hiểu nội dung bài học.

+ GV: Xác định Input và Output.

+ GV: Cho các nhóm thực hiện thảo luận và trình bày.

+ GV: Hai số thực a và b đã có giá trị cụ thể hay chưa

+ GV: Nhận xét và bổ sung.

+ GV: Yêu cầu các nhóm trình bày thuật toán theo yêu cầu.

+ GV: Các nhóm khác quan sát, nhận xét kết quả thảo luận của các nhóm bạn.

+ GV: Nhận xét nội dung.

+ GV: Yêu cầu HS làm một số ví dụ để kiểm chứng thuật toán.

+ GV: Đưa ra ví dụ kiểm chứng thuật toán với a = 6 và b = 5.

+ GV: Qua ví dụ trên em nhận ra điều gì?

+ GV: Yêu cầu HS khắc phục nhược điểm trên của thuật toán.

+ HS: Thực hiện thảo luận theo nhóm lớn, tìm hiểu ví dụ.

+ HS: Trả lời.

- Input: Hai số thực a và b.

- Output: Kết quả so sánh.

+ HS: Hai số thực a và b này chưa có giá trị cụ thể.

+ HS: Tập trung chú ý lắng nghe.

+ HS: Thuật toán:

Bước 1. Nếu a > b, kết quả là “a lớn hơn b”.

Bước 2. Nếu a < b, kết quả là “a lớn hơn b”. Ngược lại, kết quả là “a bằng b” và kết thúc thuật toán.

+ HS: Suy nghĩ trả lời, đưa ra một số ví dụ.

+ HS: Quan sát tìm ra vấn đề trong ví dụ trên.

+ HS: Có 2 kết quả được trả về là “a lớn hơn b” và “a bằng b”.

+ HS: Ta cần mô tả chính xác hơn điều kiện kết thúc thuật toán.

* Ví dụ 5: Cho hai số thực a và b. hãy cho biết kết quả so sánh hai số đó dưới dạng “a > b”, “a < b”, hoặc “a = b”.

* Bài giải:

- Input: Hai số thực a và b

- Output: Kết quả so sánh.

* Thuật toán:

- Bước 1: Nếu a>b, kết quả là a>b. Chuyển bước 3

- Bước 2: Nếu a<b, kết quả là a<b, ngược lại a=b.

- Bước 3: Kết thúc thuật toán.

Hoạt động 3: (13’) Tìm hiểu ví dụ 6.

+ GV: Tìm số lớn nhất trong dãy A các số a₁, a₂,… a_n cho trước.

+ GV: Yêu cầu HS xác định Input và Output.

+ GV: Cho các nhóm thực hiện thảo luận và trình bày.

+ GV: Muốn so sánh giá trị lớn nhất của một dãy số ta làm thế nào?

+ GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu để hiện thuật toán này.

+ HS: Yêu cầu các nhóm trình bày thuật toán sau khi thảo luận.

+ GV: Các nhóm khác quan sát, nhận xét kết quả thảo luận của các nhóm bạn.

+ GV: Nhận xét hướng dẫn giúp đỡ các nhóm.

+ GV: Nhận xét chốt nội dung.

+ GV: Yêu cầu HS áp dụng lấy ví dụ dẫn chứng.

+ HS: Thực hiện các bước như với bài toán 1.

+ HS: Xác định:

- Input: Dãy A các số a₁,a₂,…a_n (n>=1).

- Output: Giá trị lớn nhất.

+ GV: Đầu tiên gán giá trị a₁ là MAX. Lần lượt so sánh các số a₂, a₃,…a_n . Nếu a_i > Max, ta gán a_i cho Max.

+ HS: Thuật toán:

Bước 1. Max ← a₁; i ← 1;

Bước 2. i ← i + 1;

Bước 3. Nếu i > n, chuyển đến bước 5.

Bước 4. Nếu a_i > Max, Max ← a_i. Quay lại bước 2.

Bước 5. Kết thúc thuật toán.

+ HS: Thực hiện lấy ví dụ dẫn chứng.

* Ví dụ 6: Tìm số lớn nhất trong dãy A các số a₁, a₂, …, a_n cho trước.

* Bài giải:

- Input: dãy A các số a₁, a₂, … a_n (n>=1).

- Output: Giá trị lớn nhất.

* Thuật toán

- Bước 1: Max.

- Bước 2: i ← i + 1.

- Bước 3: Nếu i>n, chuyển đến bước 5.

- Bước 4: Nếu a_i > Max, Max ← a_i. Quay lại bước 2

- Bước 5: Kết thúc thuật toán.