Giáo án Vật lý 10 bài 4: Sự rơi tự do

- Chúng ta đã biết, ở cùng một độ cao một hòn đá sẽ rơi xuống đất nhanh hơn một chiếc lá. Vì sao như vậy? Có phải vật năng rơi nhanh hơn vật nhẹ hay không? Chúng ta cùng nhau nghiên cứu.

- Thả một vật từ một độ cao nào đó, nó sẽ chuyển động không vận tốc đầu, vật sẽ chuyển động xuống dưới. Đó là sự rơi tự do của vật.

- Chúng ta tiến hành một số TN để xem trong không khí vật năng luôn rơi nhanh hơn vật nhẹ hay không?

- Biểu diễn TN cho hs quan sát.

+ Thả một tờ giấy & một hòn sỏi (nặng hơn giấy)

+ Như TN 1 nhưng vo tờ giấy lại và nén chặt.

+ Thả 2 tờ giấy cùng kích thước, nhưng 1 tờ để thẳng & một tờ vo tròn, nén chặt.

+ Thả một hòn bi nhỏ & một tấm bìa đặt nằm ngang (cùng khối lượng)

- Qua 4 TN các em hãy TL rồi cho biết:

+ Trong TN nào vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ ?

+ Trong TN nào vật nhẹ rơi nhanh hơn vật nặng?

+ Trong TN nào 2 vật nặng như nhau lại rơi nhanh chậm khác nhau?

+ Trong TN nào 2 vật nặng, nhẹ khác nhau lại rơi nhanh như nhau?

- Vậy qua đó chúng ta kết luận được gì?

- Vậy theo em yếu tố nào ảnh hưởng đến sự rơi nhanh hay chậm của các vật trong không khí. Có phải do ảnh hưởng của không khí.

- Chúng ta cùng nhau kiểm tra đều đó thông qua TN Niu-tơn & Galilê.

- Các em đọc SGK phần 2.

- Đây là những TN mang tính kiểm tra tính đúng đắn của giả thiết trên.

- Các em có nhận xét gì về kết quả thu được của TN Niu-tơn.

- Vậy kết quả này có mâu thuẫn với giả thiết hay không?

- Vậy không khí ảnh hưỡng đến sự rơi tự do của các vật.

- Đến đây chúng ta kết luận được điều gì?

- Sự rơi của các vật trong trường hợp đó gọi là sự rơi tự do.

- Trong 4 TN trên, trong TN nào vật được coi là sự rơi tự do.

- Thực tế sự rơi tự do còn ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác.

Vậy: sự rơi tự do là sự rơi dưới tác dụng của trọng lực.

Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập

- Hs lắng nghe.

Hoạt động 2: Tìm hiểu sự rơi tự do của các vật trong không khí

- Chú ý quan sát TN từ đó rút ra kết luận.

+ Sỏi rơi xuống đất trước.

+ Rơi xuống đất cùng một lúc.

+ Tờ giấy vo tròn rơi xuống đất trước.

+ Bi rơi xuống đất trước.

- Thảo luận nhóm.

+ TN 1

+ TN 4

+ TN 3

+ TN 2

- Trong không khí thì không phải lúc nào vật nặng cũng rơi nhanh hơn vật nhẹ.

- Hs thảo luận (nếu bỏ qua ảnh hưởng của không khí thì các vật sẽ rơi nhanh như nhau).

Hoạt động 3: Tìm hiểu sự rơi của các vật trong chân không

- Hs nghiên cứu SGK.

- Khi hút hết không khí trong ống ra thì bi chì & lông chim rơi nhanh như nhau.

- Không mâu thuẫn.

- Nếu loại bỏ được ảnh hưởng của không khí thì mọi vật sẽ rơi nhanh như nhau

- Sự rơi của hòn sỏi, giấy nén chặt, hòn bi xe đạp được coi là sự rơi tự do.

I. Sự rơi trong không khí & sự rơi tự do

1. Sự rơi của các vật trong không khí

Trong không khí không phải lúc nào vật nặng cũng rơi nhanh hơn vật nhẹ. Không khí là yếu tố ảnh hưởng đến sự rơi của các vật trong không khí.

2. Sự rơi của các vật trong chân không (sự rơi tự do)

a. Ống Niu-tơn.

b. Kết luận.

Sự rơi tự do là sự rơi chỉ dưới tác dụng của trọng lực.