Lý thuyết Công nghệ 8 Chân trời sáng tạo bài 9

1. Cấu trúc chung của mạch điện

- Mạch điện là tập hợp các bộ phận mang điện được kết nối lại với nhau bằng dây dẫn điện để thực hiện chức năng của mạch.

- Mạch điện đơn giản gồm các khối như Hình 9.3:

a) Nguồn điện: cung cấp năng lượng cho toàn mạch điện.

b) Truyền dẫn, đóng cắt, điều khiển và bảo vệ bao gồm:

- Thiết bị đóng cắt, điều khiển và bảo vệ mạch điện đóng ngắt nguồn điện, điều khiển tải và bảo vệ an toàn mạch điện.

- Dây dẫn kết nối các bộ phận của mạch điện.

c) Phụ tải điện: tiêu thụ năng lượng điện từ nguồn điện.

2. Các bộ phận chính của nguồn điện

2.1. Nguồn điện

a. Nguồn điện xoay chiều (AC):

- Nguồn điện xoay chiều cung cấp điện cho mạch điện xoay chiều.

- Dòng điện xoay chiều có giá trị và chiều thay đổi theo thời gian khi mạch điện hoạt động.

- Một số nguồn điện xoay chiều thông dụng: nguồn điện lưới, máy phát điện xoay chiều,...

b. Nguồn điện một chiều (DC):

- Nguồn điện cho mạch điện một chiều.

- Nguồn điện tạo dòng điện một chiều không thay đổi theo thời gian.

- Các nguồn điện một chiều thông dụng: pin, ắc quy, pin năng lượng mặt trời,...

2.2. Tải tiêu thụ điện

Tải tiêu thụ điện là các thiết bị sử dụng trong gia đình hoặc công nghiệp, chuyển đổi điện năng thành các dạng năng lượng khác như quang năng, cơ năng và nhiệt năng để phục vụ nhu cầu sử dụng.

2.3. Bộ phận đóng, cắt và bảo vệ mạch điện

Bộ phận đóng, cắt và bảo vệ mạch điện bao gồm cầu dao, cầu chì và aptomat.

- Cầu dao (Hình 9.6a): đóng, cắt nguồn điện bằng tay.

- Cầu chì (Hình 9.6b): bảo vệ sự cố ngắn mạch và quá tải cho mạch điện, thường kết hợp với cầu dao.

- Aptomat (Hình 9.6c): đóng, cắt nguồn điện bằng tay hoặc tự động khi có sự cố quá tải và ngắn mạch.

2.4. Bộ phận điều khiển mạch điện

- Bộ điều khiển mạch điện bao gồm các bộ phận để bật/tắt tải theo nhu cầu sử dụng, được chọn và sử dụng phù hợp với tính chất của mạch và tải.

- Các bộ phận bao gồm:

+ Công tắc nổi và công tắc âm tường: sử dụng để đóng/ngắt mạch điện trực tiếp bằng tay.

+ Công tắc điện từ: sử dụng để đóng/ngắt mạch điện tự động.

+ Mô đun điều khiển: sử dụng để đóng/ngắt mạch điện tự động theo chương trình đã được lập trình sẵn.

2.5. Dây dẫn điện

Dây dẫn điện có chức năng kết nối các bộ phận (thiết bị) của mạch điện để tạo thành mạch kín cho dòng điện chạy qua khi mạch điện hoạt động.