Lý thuyết Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo bài 19

VnDoc xin giới thiệu bài Lý thuyết Lịch sử lớp 7 bài 19: Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh (1400-1407) sách Chân trời sáng tạo chi tiết cùng với bài tập trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Lịch Sử 7.

A. Lý thuyết Lịch sử 7 bài 19

1. Một số sự kiện tiêu biểu của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

a. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa

- Sau khi chiếm nước ta, Nhà Minh thiết lập bộ máy đô hộ, thẳng tay đàn áp các cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta.

- Lê Lợi là một hào trưởng đã tích trữ lương thực, vũ khí chờ đợi thời cơ khởi nghĩa và bí mật tập hợp những người cùng chí hướng => đông đảo anh hùng hào kiệt đã hội tụ về Lam Sơn, trong đó có Nguyễn Trãi.

- Đầu 1418 Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa.

Tại hội thề Lũng Nhai (1416) Lê Lợi cùng 18 nghĩa sĩ nguyện một lòng đánh giặc cứu nước

b. Những năm đầu của cuộc khởi nghĩa (1418-1423)

- Những năm đầu, nghĩa quân gặp nhiều khó khăn, chịu tổn thất lớn.

- Ba lần Lê Lợi phải rút lui lên núi Chí Linh, có lúc nghĩa quân chỉ còn 100 người.

- Trước tình thế đó, Lê Lợi chủ trương tạm hòa với quân Minh. Nguyễn Trãi đã thương lượng thành công.

- Mùa hè 1423 nghĩa quân về căn cứ Lam Sơn, từng bước khôi phục và phát triển lực lượng.

c. Mở rộng địa bàn hoạt động và giành những thắng lợi đầu tiên (1424-1425)

- Năm 1424 theo kế hoạch, Nguyễn Chích đề xuất, Lê Lợi chuyển địa bàn hoạt động, đưa quân tiến về phía Nam đánh chiếm Nghệ An.

- Chỉ trong vòng 10 tháng, nghĩa quân giải phóng một vùng rộng từ Thanh Hóa vào đến đèo Hải Vân.

d. Khởi nghĩa toàn thắng (1426-1427)

- Tháng 9/1426 nghĩa quân tiến quân ra Bắc, đánh thắng nhiều trận. Quân Minh phải rút vào thành Đông Quan (Hà Nội) cố thủ, chờ viện binh.

- Cuộc khởi nghĩa chuyển sang giai đoạn tiến công.

- Chiến thắng Tốt động - Chúc động:

+ Tháng 11/1426, Vương Thông chỉ huy viện binh tiến đánh vào thành Đông Quan và mở cuộc tấn công vào Cao Bộ => quân Minh lọt vào trận địa mai phục của ta ở Chốt động - Chúc động.

+ Bị phục kích, tổn thất nặng nề. Quân ta thừa thắng vây hãm thành Đông Quan và giải phóng nhiều châu huyện .

- Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang:

+ Tháng 10/1427 quân Minh lệnh cho Liễu Thăng và Mộc Thạnh dẫn 15 vạn quân chia làm 2 ngã tiến vào nước ta chi viện cho Vương Thông.

+ Tại Chi Lăng, quân Minh rơi vào trận địa phục kích của ta. Liễu Thăng bị chém đầu, số quân còn lại rút chạy về Xương Giang bị truy đuổi, tiêu diệt.

+ Nghe tin Liễu Thăng bị giết, Mộc thạnh rút chạy về nước.

- Hội thề Đông Quan:

+ Nghĩa quân Lam Sơn siết chặt vòng quay thành Đông Quan. Nguyễn Trãi viết thư dụ Vương Thông ra hàng.

+ Ngày 10/12/1427 tại phía Nam thành Đông Quan diễn ra hội thề chấm dứt chiến tranh. Lê Lợi cấp thuyền, xe lương thảo cho quân Minh về nước.

Hội thề Đông Quan (tranh minh họa)

2. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử

- Nguyên nhân thắng lợi:

+ Do tinh thần yêu nước, đoàn kết của cả dân tộc, nhân dân cùng tướng sĩ đoàn kết tham gia, ủng hộ khởi nghĩa.

+ Có đường lối chiến thuật, chiến lược đúng đắn của những người lãnh đạo.

+ Lê Lợi, Nguyễn Trãi biết dựa vào dân, đưa cuộc khởi nghĩa phát triển thành cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, đất nước.

- Ý nghĩa lịch sử:

+ Lật đổ ách thống trị của nhà Minh.

+ Mở ra thời kì phát triển mới của quốc gia Đại Việt.

B. Bài tập trắc nghiệm Lịch sử 7 bài 19

Câu 1. Ai là người đã cùng Lê Lợi lãnh đạo khởi nghĩa Lam Sơn và viết ra tác phẩm Bình Ngô đại cáo?

A. Lê Lợi.

B. Nguyễn Trãi.

C. Lưu Nhân Chú.

D. Nguyễn Xí.

Đáp án đúng là: B

Nguyễn Trãi đã cùng với Lê Lợi lãnh đạo khởi nghĩa Lam Sơn và viết ra tác phẩm Bình Ngô đại cáo.

Câu 2. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng mục đích của Lê Lợi, Nguyễn Trãi khi tạm thời hòa hoãn với quân Minh (1423)?

A. Tranh thủ thời gian để tích trữ lương thảo, tranh thủ sức dân.

B. Nghi binh, lừa địch, đợi quân Minh sơ hở rồi tiến hành tấn công.

C. Tranh thủ thời gian để củng cố lực lượng và sức mạnh của nghĩa quân.

D. Tranh thủ thời gian để tìm phương hướng mới cho cuộc khởi nghĩa.

Đáp án đúng là: B

- Năm 1423, Lê Lợi, Nguyễn Trãi quyết định tạm thời hòa hoãn với quân Minh nhằm: tranh thủ thời gian để: tích trữ lương thảo, tranh thủ sức dân; củng cố lực lượng, sức mạnh của nghĩa quân và tìm phương hướng mới cho cuộc khởi nghĩa.

Câu 3. Tình hình của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm đầu hoạt động (1418 - 1423) như thế nào?

A. Gặp nhiều khó khăn, hoạt động chủ yếu ở vùng núi rừng Nghệ An.

B. Giành được nhiều chiến thắng lớn như: Tốt Động - Chúc Động,...

C. Gặp nhiều khó khăn, tổn thất lớn, có lúc lực lượng chỉ còn 100 người.

D. Tiến công mạnh mẽ, triệt hạ được nhiều doanh trại của quân Minh.

Đáp án đúng là: C

Trong những năm đầu hoạt động (1418 - 1423), nghĩa quân Lam Sơn gặp nhiều khó khăn, tổn thất, có lúc lực lượng chỉ còn hơn 100 người.

Câu 4. Để tháo gỡ tình thế bị bao vây, năm 1424, Nguyễn Chích đã đề xuất chủ trương

A. chuyển địa bàn hoạt động, tiến về phía nam, đánh chiếm Nghệ An.

B. giải phóng Tây Đô (Thanh Hóa) rồi sau đó đánh chiếm vào Nghệ An.

C. cố thủ tại vùng núi Chí Linh, chờ cơ hội giặc Minh sơ hở để phản công.

D. đưa quân ra Bắc, chiếm Đông Quan, sau đó giải phóng các vùng còn lại.

Đáp án đúng là: A

Để tháo gỡ tình thế bị bao vây, năm 1424, Nguyễn Chích đã đề xuất chủ trương chuyển địa bàn hoạt động, tiến về phía nam, đánh chiếm Nghệ An.

Câu 5. Từ tháng 9/1426, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã chuyển sang giai đoạn nào?

A. Cố thủ, chờ viện binh.

B. Phản công quân Minh.

C. Xây dựng lực lượng.

D. Tạm hòa với quân Minh.

Đáp án đúng là: B

Tháng 9/1426, nghĩa quân Lam Sơn tiến ra Bắc, liên tiếp đánh thắng nhiều trận. Quân Minh buộc phải rút vào thành Đông Quan cố thủ và chờ viện binh. Cuộc khởi nghĩa chuyển sang giai đoạn phản công (SGK - Trang 83)

Câu 6. Từ năm 1424 - 1425, nghĩa quân Lam Sơn đã giải phóng một vùng rộng lớn từ

A. Thanh Hóa tới Nghệ An.

B. Nam Định đến Thanh Hóa.

C. Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.

D. Nghệ An đến đèo Hải Vân.

Đáp án đúng là: C

- Năm 1424 theo kế hoạch, Nguyễn Chích đề xuất, Lê Lợi chuyển địa bàn hoạt động, đưa quân tiến về phía Nam đánh chiếm Nghệ An. Chỉ trong vòng 10 tháng, nghĩa quân giải phóng một vùng rộng từ Thanh Hóa vào đến đèo Hải Vân.

Câu 7. Cuối năm 1426, nghĩa quân Lam Sơn đã giành chiến thắng ở

A. Chi Lăng - Xương Giang.

B. Ngọc Hồi – Đống Đa.

C. Tốt Động - Chúc Động.

D. Rạch Gầm – Xoài Mút.

Đáp án đúng là: C

- Tháng 11/1426, Vương Thông chỉ huy viện binh tiến đánh vào thành Đông Quan và mở cuộc tấn công vào Cao Bộ, nơi quân chủ lực Lam Sơn đang đóng giữ.

- Nghĩa quân Lam Sơn bố trí mai phục ở Chốt động - Chúc động.

=> Quân Minh rơi vào trận địa, bị phục kích, tổn thất nặng nề.

Câu 8. Cuối năm 1427, nghĩa quân Lam Sơn đã giành chiến thắng ở

A. Chi Lăng - Xương Giang.

B. Ngọc Hồi – Đống Đa.

C. Tốt Động - Chúc Động.

D. Rạch Gầm – Xoài Mút.

Đáp án đúng là: A

Cuối năm 1427, nghĩa quân Lam Sơn đã giành chiến thắng ở Chi Lăng - Xương Giang.

Câu 9. Ai là người lãnh đạo tối cao của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?

A. Lê Lợi.

B. Nguyễn Trãi.

C. Nguyễn Xí.

D. Đinh Lễ.

Đáp án đúng là: A

Đầu năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa chống quân Minh (SGK - Trang 82)

Câu 10. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn nổ ra nhằm chống lại quân xâm lược nào?

A. Nguyên - Mông.

B. Tống.

C. Thanh.

D. Minh.

Đáp án đúng là: D

- Sau khi chiếm được nước ta, nhà Minh nhanh chóng thiết lập bộ máy đô hộ, thẳng tay đàn áp những cuộc khởi nghĩa của nhân dân.

- Đầu năm 1418, Lê Lợi tự xưng là Bình Định Vương, truyền hịch, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa (SGK - Trang 82)

Câu 11. Tại trận Chúc Động - Tốt Động, nghĩa quân Lam Sơn đã tổ chức đánh quân Minh như thế nào?

A. Bố trí mai phục, phục kích khi địch rơi vào trận địa.

B. Tấn công trực tiếp vào căn cứ của quân Minh.

C. Cố thủ và chờ viện binh để tấn công quân Minh.

D. Xây dựng hệ thống phòng tuyến quân sự kiên cố.

Đáp án đúng là: A

- Tháng 11/1426, Vương Thông chỉ huy viện binh tiến đánh vào thành Đông Quan và mở cuộc tấn công vào Cao Bộ, nơi quân chủ lực Lam Sơn đang đóng giữ.

- Nghĩa quân Lam Sơn bố trí mai phục ở Chốt động - Chúc động.

=> Quân Minh rơi vào trận địa, bị phục kích, tổn thất nặng nề.

Câu 12. Năm 1424, nghĩa quân Lam Sơn chuyển hướng vào phía nam, đánh chiếm Nghệ An, vì

A. quân Minh không bố trí lực lượng chiếm giữ tại Nghệ An.

B. Nghệ An là vùng đồng bằng rộng lớn, dân cư thưa thớt.

C. quân Minh đã rút toàn bộ quân từ Nghệ An về Thanh Hóa.

D. Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông.

Đáp án đúng là: D

Năm 1424, nghĩa quân Lam Sơn chuyển hướng vào phía nam, đánh chiếm Nghệ An, vì Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông. Nghĩa quân Lam Sơn muốn chiếm giữ Nghệ An làm đất đứng chân, rồi dựa vào sức người và của cải đất ấy mà quay ra đánh Đông Đô (Hà Nội).

Câu 13. Sắp xếp các sự kiện sau theo trình tự thời gian:

1. Lê Lợi xưng Bình Định vương, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa.

2. Hội thề Đông Quan được tổ chức. Chiến tranh chấm dứt, quân Minh rút về nước.

3. Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang,

4. Chiến thắng Tốt Động - Chúc Động.

Sắp xếp theo trình tự thời gian:

A. 1-4-3-2.

B. 1-4-2-3.

C. 2-3-4-1.

D. 2-4-3-1

Đáp án đúng là: A

- Năm 1418, Lê Lợi xưng Bình Định vương, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa.

- Cuối năm 1426, quân Lam Sơn giành chiến thắng tại Tốt Động - Chúc Động.

- Tháng 10/1427, quân Lam Sơn giành chiến thắng tại Chi Lăng - Xương Giang

- Tháng 12/1427, Hội thề Đông Quan được tổ chức. Chiến tranh chấm dứt, quân Minh rút về nước.

Câu 14. Chiến thắng Tốt Động - Chúc Động và Chi Lăng - Xương Giang của nghĩa quân Lam Sơn có điểm giống nhau trong cách đánh quân Minh?

A. Chủ động vây hãm thành trì và tiêu diệt viện binh của quân Minh.

B. Tấn công trực diện vào các căn cứ, doanh trại của quân Minh.

C. Bố trí mai phục, tấn công khi quân Minh rơi vào trận địa.

D. Vờ hòa hoãn, lợi dụng quân Minh sơ hở để phản công.

Đáp án đúng là: C

Điểm giống nhau về cách đánh giặc của nghĩa quân Lam Sơn trong trận Tốt Động - Chúc Động và Chi Lăng - Xương Giang là: bố trí mai phục, tấn công khi quân Minh rơi vào trận địa.

Câu 15. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn thắng lợi có ý nghĩa như thế nào?

A. Khôi phục nền độc lập, mở ra thời kì phát triển mới của đất nước.

B. Lật đổ ách thống trị của nhà Minh, bảo vệ vững chắc nền độc lập.

C. Mở ra thời kì phát triển mới của quốc gia Đại Việt – thời Tiền Lê.

D. Buộc nhà Minh phải lệ thuộc và thực hiện triều cống với Đại Việt.

Đáp án đúng là: A

Khởi nghĩa thắng lợi đã lật đổ được ách thống trị tàn bạo của nhà Minh, khôi phục nền độc lập; mở ra thời kì phát triển mới của quốc gia Đại Việt - thời Lê sơ (SGK - Trang 85)

>>> Bài tiếp theo: Lý thuyết Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo bài 20

Trên đây là toàn bộ nội dung bài Lý thuyết Lịch sử lớp 7 bài 19: Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) sách Chân trời sáng tạo. Các em học sinh tham khảo thêm Lịch sử lớp 7 Kết nối tri thức và Lịch sử lớp 7 Cánh Diều. VnDoc liên tục cập nhật lời giải cũng như đáp án sách mới của SGK cũng như SBT các môn cho các bạn cùng tham khảo.