Phân tích thú lâm tuyền của Bác trong bài thơ Tức cảnh Pác Pó

Những bài văn mẫu hay lớp 8

Văn mẫu lớp 8: Phân tích thú lâm tuyền của Bác trong bài thơ Tức cảnh Pác Pó gồm các bài văn mẫu hay được VnDoc sưu tầm và tổng hợp giới thiệu tới các em học sinh tham khảo, củng cố kỹ năng cần thiết cho bài kiểm tra viết sắp tới đây của mình. Mời các em học sinh cùng tham khảo.

Dàn ý Phân tích thú lâm tuyền của Bác trong bài thơ Tức cảnh Pác Pó

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Hồ Chí Minh và bài thơ Tức cảnh Pác Bó.

Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn cách viết mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân mình.

2. Thân bài

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang”: hành động lặp đi lặp lại, thường xuyên liên tục hằng ngày của Bác như một vòng tuần hoàn tự nhiên. Câu thơ cho ta thấy nơi ở gắn với hành động ra vào của Bác là chiếc hang. Điều kiện sống vô cùng vất vả, khó khăn, gian khổ, vì sự nghiệp cách mạng của nước nhà mà Người phải ở trong hang với nhiều mối đe dọa nguy hiểm.

“Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng”: vị lãnh tụ của chúng ta không ăn sơn hào hải vi, hàng ngày Bác gắn bó với cháo, măng. Đây là những món ăn giản dị, mộc mạc gắn liền với miền quê cách mạng. Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn nhưng Người vẫn luôn lạc quan, vui vẻ đón nhận.

“Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng”: giữa núi rừng Pác Bó có một vị lãnh tụ ngồi nghiên cứu con đường cứu nước bên bàn đá chông chênh. Chúng ta thường biết đến các cuộc họp Đảng, bàn luận chiến thuật ở nơi mặt trận hoặc ở trung tâm hội nghị, nghiêm trang, lộng lẫy. Nhưng đối với Bác Hồ, việc nghiên cứu con đường cứu nước của người được thực hiện ở nơi rừng núi, vách đá cho thấy sự khác biệt đáng trân trọng của vị lãnh tụ này.

“Cuộc đời cách mạng thật là sang”: cả cuộc đời Bác gắn liền với cách mạng, với con đường cứu nước. Dù cho điều kiện ngoại cảnh, điều kiện kháng chiến có vất vả, gian khổ, khó khăn thế nào thì lí tưởng, suy nghĩ cao đẹp của Người cũng khiến cho cuộc đời Bác trở nên cao đẹp và “sang” hơn bất cứ khi nào hết.

→ Bài thơ cho ta cách nhìn rõ nét hơn về cuộc đời, con người cũng như những khó khăn mà Bác phải trải qua để thêm yêu thương, ngưỡng mộ Bác và trân tọng nền độc lập, tự do mà ta đang được hưởng.

3. Kết bài

Khái quát lại giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm đồng thời rút ra bài học, liên hệ bản thân.

Phân tích thú lâm tuyền của Bác trong bài thơ Tức cảnh Pác Pó

Tức cảnh Pác Bó là một trong những bài thơ tứ tuyệt tiêu biểu cho phong cách thơ Hồ Chí Minh. Bài thơ bình dị mà pha chút giọng điệu vui đùa này đã thể hiện tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó. Với người, làm cách mạng và sống hòa hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn. Đấy cũng chính là thú lâm tuyền của Người:

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật là sang”

Trước hết ta nên hiểu thú lâm tuyền là gì. Thú lâm tuyền là niềm vui thú được sống với rừng, suối. Thú lâm tuyền của Bác là được sống vui thích, thoải mái, gắn bó, hòa nhịp với thiên nhiên.

Sau 30 năm bôn ba khắp năm châu tìm đường cứu nước, tháng 2 – 1941, Nguyễn Ái Quốc đã bí mật trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống trong hang Pác Bó – một hang núi nhỏ sát biên giới Việt – Trung (Thuộc huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng). Câu thơ đầu tiên của bài thể hiện được nếp sống của Người ở Pác Bó:

“Sáng ra bờ suối, tối vào hang”

Câu thơ cho ta biết được không gian sống của Bác Hồ, đó là không gian núi rừng hoang sơ, dân dã, có suối và hang. Không phải là một ngôi nhà, hay một căn biệt thự xa hoa – lộng lẫy. Câu thơ ngắt nhịp 4/3, tạo thành hai vế sóng đôi và đặc biệt có sự đối xứng nhịp nhàng: “sáng” – “tối”, “suối” – “hang”, “ra” – “vào” toát lên cảm giác về sự nhịp nhàng, nề nếp: sáng ra, tối vào. Hơn nữa, giọng điệu của câu câu cũng thật thoải mái, phơi phới, cho thấy Bác Hồ sống thật ung dung, hòa điệu nhịp nhàng với nhịp sống núi rừng. Và điều đó cũng chứng tỏ rằng, Người sống rất giao hòa, giao cảm với thiên nhiên, gắn bó và yêu thiên nhiên sâu sắc.

Nếu câu thơ thứ nhất nói về công việc nơi ở của Bác thì câu thơ thứ hai lại nói đến cuộc sống sinh hoạt ăn uống thường nhật của Bác:

“Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.”

Ở nơi rừng núi thiếu thốn trăm bề, Bác chỉ ăn những thứ sẵn có của núi rừng: cháo bẹ , rau măng. Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bài viết Từ Pác Bó đến Tân Trào có kể lại: “Những khi trời mưa to, rắn rết chui cả vào chỗ nằm. Có buổi sáng, Bác thức dậy thấy một con rắn rất lớn nằm khoanh tròn ngay cạnh Người (…) Bác sốt rét luôn. Thức ăn cũng rất thiếu (…) Có thời gian, cơ quan chuyển vào vùng núi đá trên khu đồng bào Mán Trắng, gạo cũng không có, Bác cũng như anh em khác phải ăn cháo bẹ hàng tháng”. Mặc dù gian khổ, khó khăn như vậy, nhưng với giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh “vẫn sẵn sàng” cho chúng ta thấy được tinh thần lạc quan của Hồ Chí Minh. Và qua đây, chúng ta có thể khẳng định rằng, được sống giữa lòng đất nước sau 30 năm bôn ba ở nước ngoài, được sống chan hòa với thiên nhiên, dù có khó khăn, thiếu thốn ra sao thì Bác vẫn thấy vui, thấy hạnh phúc. Đó là niềm vui, là thú lâm tuyền đặc biệt của Người chiến sĩ cách mạng mà ít ai có được.

Đến sau này, trong bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc (1947) của Bác Hồ, cũng diễn tả niềm vui thích, sảng khoái đặc biệt của Người trong cuộc sống ở rừng chắc chắn có nhiều gian khổ lúc bấy giờ:

“Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày

… Non xanh nước biếc tha hồ dạo
Rượu ngọt chè tươi mặc sức say…”

Điều kiện sinh hoạt ăn, ở tại Pắc Bó gian khổ là thế. Điều kiện làm việc cũng khó khăn không kém. Bàn làm việc là một phiến đá bên bờ suối Lê-nin “bàn đá chông chênh” nhưng Người vẫn say sưa làm công việc cao quý: dịch tài liệu học tập cho cán bộ cách mạng khi đó. Và đối với Hồ Chí Minh, được sống, được làm việc, được hòa mình vào thiên nhiên núi rừng Pác Bó như vậy, Người cảm thấy cuộc đời ấy quả thật đặc biệt:

“Cuộc đời cách mạng thật là sang”

Câu thơ kết bài đã nói lên toàn bộ ý nghĩa của bài thơ. Cuộc đời cách mạng dù ăn, ở, điều kiện làm việc có thiếu thốn, khó khăn đến mấy thì được sống giữa thiên nhiên núi rừng và được làm việc vì nhân dân, vì tổ quốc, thì cuộc đời đó với Bác quả thật rất sang trọng, quý phái.

Thật vậy, trong tâm khảm của mình, Bác Hồ – vị lãnh tụ kính yêu của chúng ta luôn ao ước được sống “nơi có non xanh, nước biếc”. Đó chính là sở nguyện của Bác. Các bậc cao nhân mặc khách ngày xưa thường tìm đến thú lâm tuyền vì cảm thấy bất lực trước thực tế xã hội, muốn “lánh đục về trong”, tự an ủi bằng lối sống “an bần lạc đạo”. Tiêu biểu như Nguyễn Trãi, với bài thơ Côn Sơn ca:

“Côn Sơn suối chảy rì rầm,
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Côn Sơn có đá rêu phơi,
Ta ngồi trên đá như ngồi đệm êm.”

Nguyễn Trãi trở về sống trong thiên nhiên Côn Sơn vì chán ghét con đường công danh, khi thời thế đã rối loạn, khi tài năng của mình không còn được coi trọng hoặc thậm chí bất lực trước sự suy vong của xã hội. Cảnh thiên nhiên giúp ông cảm thấy thanh thản trước sự đời. Tuy đó là lối sống thanh cao, khí tiết nhưng không thể không gọi là tiêu cực. Trong khi đó Bác Hồ sống cảnh lâm tuyền không phải để trốn tránh cuộc sống mà để hoạt động cách mạng, bảo vệ đất nước, cảnh thiên nhiên giúp Người có thêm sức mạnh đẻ đấu tranh. Hồ Chí Minh sống hòa nhịp với lâm tuyền nhưng vẫn vẹn cốt cách chiến sĩ; và chính cuộc sống lâm tuyền đó là một biểu hiện của cuộc đời cách mạng của Người. Như vậy, chúng ta thấy, cùng vui thú lâm tuyền, nhưng Nguyễn Trãi và người xưa là những ẩn sĩ lánh đời, còn Hồ Chí Minh là chiến sĩ cứu đời. Đây chính là nét tiến bộ hơn trong thơ Hồ Chí Minh so với người xưa.

Bài thơ tứ tuyệt ngắn gọn nhưng đã cho chúng ta hiểu thêm về cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ. Bên cạnh đó, bài thơ còn là bài học thấm thía về thái độ sống và quan điểm sống đúng đắn, tích cực của một chiến sĩ cộng sản chân chính.

Trên đây VnDoc hướng dẫn các bạn học tốt bài Văn mẫu lớp 8: Phân tích thú lâm tuyền của Bác trong bài thơ Tức cảnh Pác Pó. Ngoài ra các bạn có thể soạn bài Ngữ văn 8 được VnDoc sưu tầm, chọn lọc để học tốt môn Ngữ văn 8.

Bài tiếp theo: Thuyết minh về biển Rạng - Quảng Nam