Tác giả - tác phẩm Thơ ca

Chúng tôi xin giới thiệu bài Tác giả tác phẩm Thơ ca sách Chân trời sáng tạo gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung...... từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung chương trình Ngữ văn lớp 9.

I. Tác giả Rasul Gamzatov

- Rasul Gamzatov sinh năm 1923, mất năm 2003.

- Quốc tịch: Người dân tộc Avar, nước Cộng hòa Đa-ghe-xtan, thuộc Liên Bang Nga.

- Ông đã được trao tặng các danh hiệu "Nhà thơ nhân dân Daghestan", "Anh hùng lao động Liên Xô", "Nhà thơ lớn của thế kỷ XX" và giải thưởng "Hoa sen" của Hội nhà văn Á-Phi.

- Ông còn là Đại biểu Xô-viết tối cao Liên Xô nhiều năm liền và đảm nhận cương vị lãnh đạo Hội nhà văn Daghestan hơn nửa thế kỷ.

- Thơ của ông tràn đầy tình yêu với quê hương, con người, sự sống và hướng tới việc xây đắp tình hữu nghị giữa các dân tộc.

II. Tìm hiểu văn bản Thơ ca

1. Thể loại

- Tác phẩm Thơ ca thuộc thể loại: thơ tự do.

2. Xuất xứ

- Văn bản được in trong Đa-ghe-xtan của tôi, Phan Hồng Giang dịch, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2016.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục đoạn trích Thơ ca

- Phần 1 (2 khổ thơ đầu): thơ ca gắn liền với cuộc sống, từ công việc hằng ngày cho đến lời ru, tiếng hát.

- Phần 2 (2 khổ thơ tiếp): thơ ca gắn liền với tuổi thơ con trẻ.

- Phần 3 (2 khổ thơ còn lại): ý nghĩa của thơ ca trong cuộc sống.

5. Giá trị nội dung Thơ ca

- Văn bản nói về vẻ đẹp và ý nghĩa của thơ ca đối với đời sống và tâm hồn của mỗi con người. Bài thơ phác họa những khoảnh khắc, sự kiện trong đời mà ở đó thơ ca hiện diện sống động gắn bó với con người: từ thời thơ ấu tới lúc già nua, trong những lúc vui mừng hay trái tim thổn thức, trong cả những lúc buồn bã, tuyệt vọng,… Song, tựu chung lại, dù trong khoảnh khắc, sự kiện nào thì thơ ca đều ôm ấp, chở che, xoa dịu và an ủi trái tim ra, khiến trái tim ta rung lên những giai điệu và xúc cảm tuyệt vời.

6. Giá trị nghệ thuật Thơ ca

- Giàu hình ảnh độc đáo.

- Sử dụng các biện pháp tu từ linh hoạt, lôi cuốn.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Thơ ca

1. Những hình ảnh trong thơ ca

- Thơ như bài hát ru, như mơ ước mùa xuân, như khát vọng chiến công

- Thơ giống như bà mẹ, như người yêu, thơ sẽ là con gái

- Thơ như trái núi cao không thể tới, như cánh chim sà đậu xuống lòng tay

- Thơ như đôi cánh nâng tôi bay

- Thơ như là vũ khí trong trận đánh

- Thơ là tất cả

- Thơ là công việc tận cùng, là rảnh rỗi bắt đầu, …

2. Tâm nguyện của tác giả

- Thơ sinh ra từ tâm hồn con người, nó đẹp song cũng giản dị, gần gũi với chúng ta. Nhà thơ, thơ và cuộc sống gắn bó với nhau, mật thiết không tách rời. Thơ bắt nguồn từ sự sống, chắt lọc những gì tinh tuý nhất.

Phôntan đã nói:

Bạn ơi hãy học suy nghĩ bằng trái tim

Và hãy học cảm xúc bằng lí trí.

Thơ là thế, không chỉ là “sự im lặng giữa các từ”, là tiếng lòng, mà còn là sự tỉnh táo trong cảm xúc, giàu chất trữ tình trong suy tưởng, để rồi trở thành người bạn trung thành của chúng ta trên đường đời, giúp chúng ta thêm lớn về tâm hồn, có tình cảm trong sáng và lành mạnh.

=> Cảm nhận được vai trò, tầm quan trọng của thơ ca đối với cuộc sống con người, chúng ta sẽ hiểu tại sao đã từng có người nói rằng: Cuộc sống sẽ tối sầm nếu không có thơ ca.

IV. Đọc tác phẩm: Thơ ca

THƠ CA

- Ra-xun Gam-za-tốp (Rasul Gamzatov) -

Có công việc làm, hẳn có lúc ngừng tay

Có cuộc hành trình, phải có mươi phút nghỉ

Thơ vừa là nghỉ ngơi, vừa là việc đầy lao lực

Vừa là chỗ dừng chân, vừa là cuộc hành trình.

Thơ như bài hát ru, ngây ngất đầu giường thơ bé

Như mơ ước mùa xuân, như khát vọng chiến công

Tôi yêu thơ và thơ liền hiển hiện.

Thơ sinh ra, tình yêu cũng đến cùng.

Khi tôi nhỏ, thơ giống như bà mẹ.

Tôi lớn lên, thơ lại giống người yêu.

Chăm sóc tuổi già, thơ sẽ là con gái,

Lúc từ giã cõi đời, kỉ niệm hoá thơ lưu.

Có lúc thơ như trái núi cao không thể tới

Có lúc thành cánh chim sà đậu xuống lòng tay.

Thơ như đôi cánh nâng tôi bay

Thơ là vũ khí trong trận đánh

Thơ là tất cả, thơ ơi chỉ trừ không chịu là yên tĩnh!

Tôi nguyện suốt đời trung thực sống cho thơ...

Là công việc tận cùng? Là rảnh rỗi bắt đầu?

Là cuộc hành trình ư? Hay chỉ là chỗ nghỉ

Tôi chỉ biết với tôi, thơ vẫn là hai vế:

Rảnh rỗi và việc làm, chỗ nghỉ với hành trình...

>>>> Bài tiếp theo: Tác giả - tác phẩm Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước