Cô bé bán diêm
Lý thuyết Ngữ văn 8 bài Cô bé bán diêm
Lý thuyết Ngữ văn 8 bài Cô bé bán diêm được VnDoc tổng hợp bao gồm những nội dung chính về tác giả tác phẩm, đọc hiểu tác phẩm và một số bài tập minh họa liên quan tới tác phẩm Cô bé bán diêm. Tài liệu giúp các em nắm chắc nội dung được học trong tác phẩm Cô bé bán diêm - Ngữ văn lớp 8. Sau đây là nội dung chi tiết, mời các bạn tham khảo.
1/ Tìm hiểu chung tác phẩm Cô bé bán diêm
a/ Tác giả
- An-đéc-xen (1805-1875), sinh ra trong một gia đình nghèo, từ nhỏ đã tự lập kiếm sống, lưu lạc nhiều nơi.
- Truyện của ông nhẹ nhàng, toát lên lòng yêu thương con người, đượm màu sắc hư ảo và thơ mộng, thể hiện niềm tin vào sự thắng lợi cuối cùng của cái tốt đẹp trên thế gian.
- Ông là nhà văn vĩ đại của ĐM thế kỷ XIX, là danh nhân văn hoá thế giới.
- Bạn đọc khắp năm châu quen thuộc với nhiều truyện của ông như “Cô bé bán diêm”, “Bầy chim thiên nga”, “Nàng tiên cá”, “Bộ quần áo mới của hoàng đế”, “Nàng công chúa và hạt đậu”...
b/ Tác phẩm
- Đoạn trích: Cô bé bán Diêm trích trong “Cô bé bán diêm” – một trong những truyện ngắn hay nổi tiếng, giàu chất nhân văn.
- Nội dung: Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng, với các tình tiết diễn biến hợp lí, tác phẩm “Cô bé bán diêm” của An- đéc-xen truyền cho chúng ta lòng thương cảm sâu sắc đối với một em bé bất hạnh.
Các bạn có thể tham khảo thêm bài Tóm tắt truyện ngắn Cô bé bán diêm
2/ Đọc - hiểu văn bản Cô bé bán diêm
a/ Em bé trong đêm giao thừa
* Gia cảnh.
- Bà nội và mẹ đã qua đời.
- Sống với bố khó tính - hay chửi mắng.
- Nhà nghèo, nơi ở tối tăm.
- Phải đi bán diêm để kiếm sống.
⇒ Em bé thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần. Em phải chịu cảnh sống thiệt thòi hơn so với các bạn cùng trang lứa.
* Bối cảnh của truyện.
- Thời gian: Đêm giao thừa.
- Không gian: Rét buốt dữ dội, tuyết rơi đầy trời. Em bé một mình cô đơn, đói rét, lang thang trên đường để mong bán được một bao diêm hay có ai bố thí cho một chút
- Mọi người xung quanh thờ ơ với em
→ Em hoàn toàn ko nơi nương tựa.
* Nghệ thuật tương phản.
- Em bé đi bán diêm vào đêm giao thừa >< mọi người chuẩn bị đón Tết
- Trời gió rét, vắng vẻ >< cô bé đầu trần, chân đất.
- Ngoài trời lạnh buốt, tối tăm >< cửa sổ mọi nhà rực ánh đèn.
- Em bé bụng đói, cật rét cả ngày chưa ăn uống gì >< cảnh đón giao thừa ấm áp, tưng bừng “sực nức mùi ngỗng quay”.
- Sự hờ hững của khách qua đường >< em bé cố kiếm người mua.
→ Gợi tình cảnh đáng thương của em bé, gợi cho người đọc sự cảm thông với nỗi đau khổ mà những con người bất hạnh phải chịu, nhắc nhở sự quan tâm, giúp đỡ của mọi người. ⇒ Nêu bật nỗi cực khổ của cô bé bán diêm, gợi niềm thương cảm cho người đọc
b/ Những mộng tưởng của cô bé bán diêm. (Thực tế và mộng tưởng của cô bé)
- Em bé quẹt diêm 5 lần và mộng tưởng đẹp đẽ cứ hiện ra.
- Mộng tưởng (quẹt diêm) → Thực tại (diêm tắt)
+ Lò sưởi ấm áp → bần thần trở về nỗi lo bán diêm
+ Bàn ăn thịnh soạn, ngỗng quay → Cô đơn, lạnh lẽo
+ Cây thông Nôen lộng lẫy → Tất cả bay lên trời, nghĩ đến bà
+ Bà nội hiện về, mỉm cười hiền hậu → Bà biến mất
+ Hai bà cháu bay lên
- Các mộng tưởng của em bé diễn ra lần lượt theo thứ tự hợp lí (phù hợp với tâm lí tuổi thơ và hoàn cảnh thực tế của em)
+ Lần 1: Vì trời rét
+ Lần 2: Vì bụng đói
+ Lần 3: Đó là đêm giao thừa
+ Lần 4: Trong giờ phút hạnh phúc đó bà đã hiện về đem đến cho em t/y thương như thuở nào.
+ Lần 5: Em muốn níu bà lại, muốn đi với bà... => Những mộng tưởng ko cao xa, nó vô cùng giản dị, là nhu cầu cần thiết, tối thiểu của mỗi con người bình thường.
- Các mộng tưởng lò sưởi, bàn ăn, cây thông Nôen gắn liền với thực tế (em bé đang rất cần) Còn hình ảnh con ngỗng quay bay ra khỏi đĩa và hình ảnh hai bà cháu nắm tay nhau bay lên trời thì thuần tuý là mộng tưởng. ⇒ Làm nổi bật khát khao cháy bỏng và tình cảnh đang thương của cô bé bán diêm.
c/ Một cảnh thương tâm
- Em bé bán diêm đã chết.
- Nguyên nhân: vì đói, rét.
- Cái chết của em được miêu tả nhẹ nhàng, thanh thản. Đó là cái chết của 1 người toại nguyện “đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười” (bởi em đã được về với bà ở thế giới khác chẳng còn đói rét, buồn đau)
→ Em thật tội nghiệp. Người đời đối xử với em quá lạnh lùng, chỉ có mẹ, bà em là thương em, nhưng đều đã mất. Người cha đối xử với em thiếu tình thương, khách qua đường chẳng đoái hoài nên em chẳng bán được diêm, những người nhìn thấy thi thể em vào ngày mồng 1 tết cũng lạnh lùng như thế.
→ Cái chết của em bé:
- Nói lên số phận bất hạnh của những con người đau khổ.
- Tố cáo sự thờ ơ của xã hội, cảnh tỉnh thói vô tâm, ích kỉ của con người.
→ Thái độ của tác giả:
- Vô cùng cảm thông, thương xót. Ông thấu hiểu sâu sắc tình cảnh của em rồi cùng em đi vào những mộng tưởng đẹp đẽ. Và chính ông đã tiễn đưa em với những giọt nước mắt và nụ cười an ủi cùng bà.
- Tác giả muốn gửi gắm chúng ta: Con người phải biết yêu thương đùm bọc nhau.
* Tổng kết
Nội dung
- Tình cảnh đáng thương của cô bé bán diêm nghèo khổ.
- Niềm xót thương, đồng cảm của tác giả với những con người bất hạnh.
Nghệ thuật
- Trí tưởng tượng bay bổng
- Đan xen yếu tố thật và mộng tưởng
- Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm
- Kết cấu tương phản, đối lập
3/ Bài tập minh họa bài Cô bé bán diêm
Đề bài 1: Phân tích nhân vật cô bé bán diêm trong truyện ngắn cùng tên của An- Đéc-Xen
1. Mở Bài
- Giới thiệu khái quát tác giả An-đéc-xen, truyện ngắn "Cô bé bán diêm"
- Dẫn dắt đến nhân vật cô bé bán diêm: Là một em bé có hoàn cảnh bất hạnh
2. Thân Bài
* Phân tích nhân vật cô bé bán diêm trong truyện ngắn cùng tên của An-đéc-xen
- Khái quát hoàn cảnh của cô bé bán diêm:
+ Bà và mẹ qua đời, ở với cha, hay bị đánh và bị chửi mắng
+ Nhà nghèo phải đi bán diêm kiếm sống
- Cô bé bán diêm có số phận bất hạnh, chịu nhiều tổn thương:
+ Chịu đói chịu rét trong đêm giao thừa, có nhà nhưng không dám về
+ Sự vô tâm thờ ơ của mọi người xung quanh
- Cô bé bán diêm có những ước muốn và khao khát hạnh phúc:
+ Từng que diêm quẹt là những ước muốn của em: Được ăn, được sưởi ấm,...
+ Muốn được đi với bà để thoát khỏi đói rét khổ sở.
- Cái chết của cô bé bán diêm:
+ Phản ánh hiện thực xã hội
+ Bày tỏ sự cảm thông sâu sắc với số phận bất hạnh trong xã hội
3. Kết Bài
- Khẳng định ý nghĩa hình tượng nhân vật cô bé bán diêm
Đề bài 2: Cảm nghĩ của em về nhân vật cô bé bán diêm trong truyện ngắn Cô bé bán diêm của An-đec-xen.
Các em có thể tham khảo dàn ý dưới đây:
Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu cảm nghĩ sâu sắc nhất về nhân vật cô bé bán diêm (ví dụ: rất thương xót).
Thân bài:
- Trình bày vì sao mình có cảm nghĩ đó.
+ Ví dụ: thương xót cô bé vì:
+ Cô sống trong hoàn cảnh đáng thương.
+ Nhất là tình cảnh của cô bé trong đêm Nô-en.
+ Và cái chết vô cùng thương tâm của cô bé
Kết bài: Nhấn mạnh thêm cảm tưởng của mình, cũng có thể từ đó lên ăn thái độ thờ ơ của người đời hoặc nghĩ đến bao thân phận các em nhỏ như thân phận cô bé bán diêm này…
4. Soạn bài Cô bé bán diêm
-----------------------------------------------
Như vậy VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Lý thuyết Ngữ văn 8: Cô bé bán diêm. Thông qua nội dung này, các em có thể nắm vững kiến thức về hoàn cảnh sáng tác, giá trị nghệ thuật và nhân đạo của tác phẩm Cô bé bán diêm. Chúc các em học tốt.
Ngoài tài liệu trên, các bạn có thể xem thêm chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 8, Soạn bài lớp 8, Văn mẫu lớp 8, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 8, Soạn văn 8 siêu ngắn được cập nhật liên tục trên VnDoc.
