Đề KSCL GDCD 10 năm 2018 - 2019 trường THPT Đồng Đậu - Vĩnh Phúc lần 1

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU

MÃ ĐỀ: 101

ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG NĂM HỌC 2018 - 2019

MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10

Thời gian làm bài: 50 phút (Đề gồm 10 tự luận)

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU

HƯỚNG DẪN CHẤM KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG

NĂM HỌC 2018 - 2019

MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10

Câu

Nội dung

Điểm

1

Câu hỏi: Triết học là gì? Đối tượng nghiên cứu của Triết học có gì khác với các bộ môn khoa học cụ thể? (1 điểm).

Trả lời:

- Triết học là hệ thống những quan điểm lí luận chung nhất về thế giới và vị trí con người trong thế giới đó.

- Đối tượng nghiên cứu của Triết học khác với các môn khoa học cụ thể:

+Triết học: Đối tượng nghiên cứu là những quy luật chung nhất, phổ biến nhất về sự vận động và phát triển của giới tự nhiên, đời sống xã hội và tư duy.

+ Các môn khoa học cụ thể: đối tượng nghiên cứu là một bộ phận, một lĩnh vực riêng biệt nào đó của thế giới.

0,5

0,25

0,25

2

Thế giới quan duy vật giải quyết mối quan hệ giữa vật chất và ý thức như thế nào? (1 điểm).

Trả lời:

Thế giới quan duy vật cho rằng:

- Vật chất là cái có trước.

- Vật chất quyết định ý thức.

- Thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức con người.

- Thế giới vật chất không do ai sáng tạo và không ai có thể tiêu diệt được

0,25

0,25

0,25

0,25

3

Chứng minh rằng vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất? (1 điểm)

Trả lời:

- Ví dụ: Con người chỉ có thể sống (tồn tại) khi được hít khí oxi và thải ra khí cacbonic.

- Kết luận: Bất kỳ sự vật, hiện tượng nào cũng vận động, bằng vận động và thông qua vận động mà sự vật hiện tượng tồn tại và thể hiện đặc tính của mình. Do vậy, vận động là thuộc tính vốn có là phương thức tồn tại của thế giới vật chất.

(Học sinh có thể lấy ví dụ khác để chứng minh đúng vẫn tính điểm)

0,5

0,5

4

Phát triển là gì? Phát triển diễn ra ở những lĩnh vực nào? (1 điểm)

Trả lời:

- Phát triển là khái niệm dùng để chỉ khái quát các vận động theo chiều hướng tiến lên, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hâu.

- Phát triển diễn ra ở các lĩnh vực: giới tự nhiên, đời sống xã hội, tư duy con người.

0,5

0,5

5

H ăn cắp và bị công ăn bắt đưa đi cải tạo. Ngày H ra tù rất nhiều người đến thăm. Bà Q (mẹ H) mừng rớt nước mắt khi thấy con khỏe mạnh trở về. Bà động viên H cố gắng tu chí làm ăn, hòa nhập cộng đồng rồi cuộc sống sẽ ổn định. Anh T hàng xóm lắc đầu nói: Bạn bè nó nghiện hết cả rồi, sớm muộn gì H cũng nghiện ma túy. Chị M khẳng định H đã từng ăn cắp thì rồi cũng sẽ tái phạm, không thể thay đổi được. Vận dụng nội dung đã học về phương pháp luận, em hãy cho biết trong trường hợp này, mẹ H đã sử dụng phương pháp luận nào để đánh giá về con trai mình?

Trả lời:

- Theo quan điểm của Triết học: Phương pháp luận biện chứng là xem xét sự vật, hiện tượng trong sự ràng buộc lẫn nhau, trong sự vận động và phát triển không ngừng của chúng.

- Như vậy bà Q (mẹ H) đã sử dụng phương pháp biện chứng để đánh giá về con trai mình. Do đó bà hy vọng với sự cố gắng của bản thân, H có thể sớm hòa nhập cộng đồng và trở thành công dân có ích cho gia đình và xã hội.

0,25

0,75

6

Tại sao nói mâu thuẫn là nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng? (1 điểm).

Trả lời:

Mâu thuẫn đều bao hàm sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập. Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập làm cho các sự vật, hiện tượng không thể giữ nguyên trạng thái cũ. Kết quả là mâu thuẫn cũ mất đi, mâu thuẫn mới hình thành. Sự vật, hiện tượng cũ được thay thế bằng sự vật, hiện tượng mới. Quá trình này tạo nên sự vận động, phát triển vô tận của thế giới khách quan. Do đó, sự đấu tranh giữa các mặt đối lập là nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng.

1

7

“Môi trường bên ngoài cung cấp thức ăn, nước, muối khoáng và ôxi qua hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, đồng thời tiếp nhận chất bã, sản phẩm phân hủy và khí CO₂ từ cơ thể ra ngoài”. Nội dung này thể hiện hình thức vận động nào? (1 điểm).

Trả lời:

- Nội dung trên thể hiện hình thức vận động sinh học.

- Đố là quá trình trao đổi chất giữa cơ thể sống với môi trường.

0,75

0,25

8

Bạn K tham dự kì thi học sinh giỏi lớp 10 của tỉnh, cả nhà rất vui và ủng hộ. K chăm chỉ ôn luyện, vấn đề nào không hiểu K hỏi chị gái, hoặc đến lớp hỏi thầy cô, bạn bè. Gần đến ngày thi mẹ và bà của K đã đến chùa gần nhà để cầu khấn. Mẹ rất cẩn thận không cho K ăn những thực phẩm như chuối, đỗ đen, trứng.... vì mẹ cho rằng sẽ ảnh hưởng không tốt đến bài thi. Những ai trong câu chuyện trên có thế giới quan duy tâm?

Trả lời:

- Bà K và mẹ K có thế giới quan duy tâm, vì họ cho rằng để có được kết quả cao trong học tập, thi cử cần xin sự phù hộ, giúp đỡ của thần linh và tránh những thứ có thể mang đến xui xẻo.

1

9

Hưng là một học sinh thông minh nhưng lười học. Đến gần kì thi vào cấp 3 mà Hưng vẫn mải mê đi chơi không học bài. Thấy vậy, Bình khuyên Hưng nên tập trung vào việc ôn thi nhưng Hưng cho rằng việc thi cử là do vận may quyết định, không nhất thiết phải học giỏi mới đỗ vào cấp 3.

Hỏi: Suy nghĩ và biểu hiện của Hưng thuộc thế giới quan nào? Em có nhận xét gì về suy nghĩ của Hưng? Vận dụng kiến thức đã học em hãy đưa ra lời khuyên với Hưng. (1 điểm)

Trả lời:

- Suy nghĩ của Hưng thuộc thế giới quan duy tâm.

- Nhận xét về suy nghĩ của Hưng: Suy nghĩ trên không đúng đắn và phù hợp với chủ nghĩa duy vật biện chứng. Nếu Hưng cứ lười học ham chơi thì sẽ kéo lùi sự phát triển của bản thân. Dù bạn có thông minh nhưng nếu không nỗ lực cố gắng học tập thì cũng không đạt được kết quả cao trong thi cử.

- Lời khuyên: Việc học tập là một quá trình lâu dài và thi là phản ánh kết quả học tập, không phải may rủi. Một người lười học thì không thể có vận may kiến thức đến với mình một cách tự nhiên được.

0,25

0,5

0,25

10

Từ khi nhà anh H mở thêm quán karaoke, ngày nào cũng đông khách ra vào tấp nập làm ồn ào cả khu phố, thậm chí có những hôm rất khuya mà họ vẫn mở nhạc to, thỉnh thoảng lại xảy ra hiện tượng đánh lộn nhau. Người dân xung quanh rất bất bình vì cho rằng nhà anh H đã kinh doanh không đảm bảo an ninh khu phố. Là người hàng xóm của anh H, em sẽ lựa chọn cách nào để giải quyết mâu thuẫn?

Trả lời:

- Theo quan điểm của CNVDBC về giải quyết mâu thuẫn: Mâu thuẫn chỉ được giải quyết bằng đấu tranh.

- Để giải quyết em có thể trực tiếp góp ý cho anh H, nếu anh H không thay đổi thì em có thể nhờ đến cơ quan có thẩm quyền.

0,5

0,5