Đề KSCL Ngữ văn 11 năm 2018 - 2019 trường THPT Đồng Đậu - Vĩnh Phúc lần 1

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU

(Đề thi có 02 trang)

ĐỀ KSCL LẦN 1 KHỐI 11 NĂM HỌC 2018-2019

MÔN: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài:120 phút, không kể thời gian phát đề

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC

TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU

HƯỚNG DẪN CHẤM KSCL LẦN 1 KHỐI 11

NĂM HỌC 2018-2019 - MÔN: NGỮ VĂN

(Hướng dẫn chấm gồm 04 trang)

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3,0

1

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận/ phương thức nghị luận

0,5

2

Việc tuân thủ Luật Giao thông làm cho chúng ta dễ tuân theo những điều luật phức tạp, khó khăn và quan trọng hơn trong luật pháp nhà nước vì:

- Luật Giao thông là những nguyên tắc giản đơn nhất trong nền pháp luật của một đất nước.

- Tuân thủ Luật Giao thông sẽ hình thành ở mỗi người thói quen tuân thủ chuẩn mực của quốc gia. Từ đó, dễ dàng tuân theo những điều luật phức tạp, khó khăn và quan trọng hơn trong luật pháp nhà nước.

0,25

0,25

3

- Phép tu từ lặp cú pháp: “Một ngày nào đó, việc tuân thủ Luật Giao thông ….. Một ngày nào đó, việc tuân thủ Luật Giao thông…..”.

- Tác dụng: Nhấn mạnh ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tuân thủ Luật Giao thông và bày tỏ niềm mong mỏi tha thiết vào ý thức chấp hành Luật Giao thông của người dân.

0,5

0,5

4

Học sinh nêu những giải pháp theo quan điểm cá nhân nhưng cần phải hợp lí và có sức thuyết phục. Sau đây là một số gợi ý:

Có thể tập trung vào các giải pháp như:

- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và ý thức của người dân.

- Tăng cường công tác điều hành, giám sát các hoạt động giao thông.

- Xử lí nghiêm minh các hành vi vi phạm luật giao thông....

* Lưu ý: Tình bày được 2 ý trở lên thì được điểm tối đa.

1,0

II

LÀM VĂN

7,0

1

Trình bày suy nghĩ về ý kiến: “Cuộc hành trình ngàn dặm nào cũng phải bắt đầu bằng một bước đi nhỏ bé đầu tiên”.

2,0

a. Yêu cầu về hình thức:

– Viết đúng 01 đoạn văn, khoảng 200 từ.

– Viết theo cấu tạo của đoạn văn: diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp… Trình bày bố cục mạch lạc, rõ ràng.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Cuộc hành trình ngàn dặm nào cũng phải bắt đầu bằng một bước đi nhỏ bé đầu tiên.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận:

Triển khai vấn đề nghị luận thành một đoạn văn hoàn chỉnh, lôgic; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra được bài học cho bản thân.

* Giải thích:

- Hành trình ngàn dặm: đường đi dài (nghĩa đen), thành công lớn (nghĩa bóng).

- Bước đi nhỏ bé: việc làm, hành động nhỏ bé, cụ thể.

- Nội dung câu châm ngôn: đúc kết một chân lí đơn giản, có tính quy luật: muốn có được thành công thì phải có bắt đầu; làm tốt việc nhỏ mới có được thành công lớn.

* Phân tích - Bàn luận:

- Phân tích biểu hiện:

Trong đời sống tự nhiên, cũng như xã hội của con người, những điều lớn lao đều được tạo ra bởi những gì nhỏ bé: biển cả mênh mông được tạo ra từ vô số giọt nước; cây đại thụ trưởng thành từ hạt mầm; kì tích của nhân loại có được nhờ những nỗ lực từng bước của con người...

- Bàn luận:

+ Khẳng định tính đúng đắn của câu châm ngôn: Tất cả mọi điều vĩ đại trên thế giới này đều bắt đầu từ những thứ nhỏ bé ở đâu đó, ở một khoảnh khắc nào đó trong quá khứ. Thực tế cho thấy chẳng mấy ai hoàn thành việc lớn trong đời khi cứ ngồi một chỗ, chẳng làm gì cả. Những người thành đạt là người luôn làm việc, luôn hành động.

+ Không phải cứ “bước đi” là sẽ vượt được “hành trình ngàn dặm” (tức là có được thành công) nhưng muốn thành công thì nhất thiết phải có những “bước đi nhỏ bé đầu tiên”.

+ Việc làm, hành động có thể dẫn đến thành công hay thất bại song điều quan trọng là phải biết rút ra những bài học kinh nghiệm từ những thành công hay thất bại đó.

+ Trong cuộc sống có những người biết ước mơ, dám nghĩ, dám làm và đi đến đích của cuộc hành trình rất đáng ngợi ca; bên cạnh đó, cũng cần phê phán những người không làm gì cả, không đi một bước nào hết, vì thế, không có được thành công thực sự.

* Bài học nhận thức và hành động:

Cần làm tốt việc nhỏ để có được thành công lớn; bắt đầu những điều lớn lao bằng những bước đi vững chắc đầu tiên.

1,0

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. Có cách diễn đạt mới mẻ

0,25

2

Cảm nhận về vẻ đẹp của mùa thu làng quê Việt Nam qua bài thơ Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến). Qua bài thơ, cảm nhận về tấm lòng của tác giả đối với thiên nhiên, đất nước.

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: vẻ đẹp của mùa thu làng quê Việt Nam qua bài “Câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến; tấm lòng của nhà thơ đối với thiên nhiên, đất nước .

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận (đặc biệt là thao tác phân tích…); kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Thí sinh có thể triển khai bài làm theo nhiều cách nhưng phải đảm bảo những nội dung chính sau:

4,0

* Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

0,5

* Vẻ đẹp của mùa thu làng quê Việt Nam qua bài thơ “Câu cá mùa thu”
- Cảnh mùa thu với những chi tiết điển hình mang nét đẹp của mùa thu vùng đồng bằng Bắc Bộ:
+ Không khí mùa thu được gợi lên từ sự dịu nhẹ thanh sơ của cảnh vật. Dịu nhẹ, thanh sơ trong màu sắc: nước trong veo, sóng biếc, trời xanh ngắt. Dịu nhẹ, thanh sơ trong đường nét, chuyển động: sóng hơi gợn tí,lá vàng khẽ đưa vèo, tầng mây lơ lửng,…..
+ Nét riêng của làng quê Bắc Bộ, cái hồn dân dã được gợi lên từ cái khung ao hẹp, từ cánh bèo, ngõ trúc quanh co,….

1,0

- Cảnh thu đẹp nhưng tĩnh lặng và đượm buồn:
+ Không gian tĩnh lặng, vắng người, vắng tiếng: Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
+ Các chuyển động rất nhẹ, rất khẽ: sóng hơi gợn tí, lá vàng khẽ đưa vèo, tầng mây lơ lửng,…
+ Tiếng cá đớp càng làm tăng thêm sự yên ắng, tĩnh mịch của cảnh vật.

1,0

- Nghệ thuật:
+ Bút pháp tả cảnh ngụ tình độc đáo vừa sử dụng bút pháp nghệ thuật cổ điển vừa có những nét sáng tạo riêng: hình ảnh ước lệ, bút pháp lấy động tả tĩnh; hình ảnh, từ ngữ đậm tính dân tộc: chiếc ao nhỏ, nước thu, lá thu,….
+ Nghệ thuật sử dụng tiếng Việt điêu luyện: nhiều từ láy: lạnh lẽo, tẻo teo, lơ lửng,…. Vần “eo”- độc vận được sử dụng thần tình.

0,5

* Tấm lòng của nhà thơ đối với thiên nhiên, đất nước:

- Tình yêu và sự gắn bó sâu sắc với thiên nhiên vùng đồng bằng Bắc Bộ. Cảnh thu rất đẹp nhưng buồn phảng phất. Đó chính là nét buồn lan ra từ tâm trạng của nhân vật trữ tình.

- Qua bài thơ, ta cũng thấy được tư thế của con người u uẩn trong nỗi lo âu triền miên, chìm đắm. Đó là nỗi buồn và tâm sự thời thế của tác giả. Cái tình của Nguyễn Khuyến đối với đất nước, đối với non sông trầm lặng, da diết và đậm chất suy tư.

0,5

* Đánh giá:
Vẻ đẹp của mùa thu làng quê Việt Nam qua bài cho thấy nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc cùng với việc sử dụng tiếng Việt hết sức tinh tế, tài hoa. Bức tranh thu đậm đà tính dân tộc. Cái tình của tác giả với thiên nhiên, quê hương đất nước thầm kín mà tha thiết.

0,5

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

0,25

e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

0,25