Soạn bài Đất nước ngắn nhất - Cánh diều

Soạn bài Đất nước ngắn nhất được VnDoc.com tổng hợp và xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết hướng dẫn bạn đọc trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 10 Cánh diều trang 70, 71, 72. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.

1. Chuẩn bị

Yêu cầu trang 70 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Nhân vật trữ tình: Tác giả, bộc lộ cảm xúc yêu thương, tự hào.

- Đặc sắc trong bài thơ “Đất nước”

+ Hình ảnh: mùa thu, gió, cốm, phố dài, núi đồi, rừng tre, trời thu, trời xanh, cánh đồng, dòng sông, ...

+ Từ ngữ: xao xác, thiết tha, bát ngát, chảy máu, nung nấu,...

+ Biện pháp tu từ: nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ

=> Bài thơ thêm sinh động, bày tỏ được những tư tưởng tình cảm của tác giả

- Cảm hứng chủ đạo: tình yêu quê hương đất nước

- Chủ đề: Ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất của đất nước, dân tộc qua những năm tháng lịch sử.

2. Đọc hiểu

Câu 1 trang 70 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Nhân vật trữ tình hiện lên qua từ “tôi”.

- Khung cảnh trữ tình, thơ mộng nhưng đượm buồn.

Câu 2 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

Phép điệp: là của chúng ta

- Phép liệt kê: trời xanh, núi rừng, những cánh đồng, những ngả đường, những dòng sông

- Hiệp vần: khác rồi – núi đồi, phấp phới – áo mới; thiết tha – chúng ta; thơm mát – bát ngát; phù sa – chúng ta; khuất – đất

- Giọng điệu: thiết tha, hân hoan, tự hào

- Cảm xúc: Tự hào, hạnh phúc khi đất nước giành được chiến thắng

=> Bức tranh mùa thu sống động.

Câu 3 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

Đất nước đã trải qua thời kì gian lao, vất vả.

Câu 4 trang 71 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Đất nước đau thương, căm hờn: khổ 5,6

- Đất nước quật cường, anh dũng: khổ 7,8,9,10

Câu 5 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Bài thơ được sáng tác trong một thời gian dài (1948 - 1955), tương đương với thời kì chống thực dân Pháp.

3. Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Gồm 3 phần:

+ Phần 1. Từ đầu đến “Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy”: Mùa thu của quá khứ.

+ Phần 2. Tiếp theo đến “Những buổi ngày xưa vọng nói về”: Mùa thu của hiện tại.

+ Phần 3. Còn lại: Niềm suy tư về đất nước.

- Cảm hứng chủ đạo: yêu quê hương, đất nước

Câu 2 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Mùa thu Hà Nội trong quá khứ: trữ tình, đượm buồn với gió thổi, hương cốm, chớm lạnh, hơi may xao xác, nắng lá, phố phường Hà Nội.

- Hình ảnh ấn tượng: “Những phố dài xao xác hơi may”: những con phố sáng sớm trời se lạnh còn vắng người như dài thêm ra.

Câu 3 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

Cảm xúc trong “mùa thu năm nay”: hân hoan, vui sướng, tự hào.

Mùa thu trong quá khứ là khi dân tộc ta vẫn còn chịu xiềng xích, mùa thu năm nay là mùa thu của Cách mạng, của độc lập, tự do.

Câu 4 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

- Đất nước đau thương trong chiến tranh

+ “Ôi những cánh đồng quê chảy máu

Dây thép gai đâm nát trời chiều”

+ “Bát cơm chan đầy nước mắt

Bay còn giằng khỏi miệng ta”

+ “Thằng giặc Tây thằng chúa đất

Đứa đè cổ đứa lột da”

=> Cách diễn tả sử dụng nhiều động từ mạnh tạo sức gợi, bộc lộ rõ nét tội ác của kẻ thù.

Câu 5 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

Hình ảnh đất nước kiên cường, mạnh mẽ. Niềm tin tưởng, tự hào về đất nước, tương lai của dân tộc.

Câu 6 trang 72 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

“Tôi”: cách bày tỏ nỗi buồn thương của cá nhân trong hoàn cảnh đất nước.

“Ta”: cái “tôi" cá nhân đã hoà vào cái ta rộng lớn, hoà vào niềm vui chung của đất nước.

Câu 7 trang 73 SGK Ngữ văn 10 Cánh diều

Những lớp người đã ngã xuống sẽ có lớp khác đứng lên. Hiện tại đáng quý và càng đáng quý hơn khi nhớ đến quá khứ, vì có sự hy sinh của quá khứ mới có được hiện tại ngày hôm nay. “Rì rầm” là một từ láy tượng thanh rất gợi cảm. Nó liên tục đều đặn như dòng suối chảy bất tận. “Rì rầm” trong lòng đất “đêm đêm” còn gợi lên không khí thầm lặng thiêng liêng. “Đất” là hình ảnh tượng trưng cho đất nước, của sự khổng lồ, vĩnh hằng. “Đất” cũng là cái được dựng lên từ mồ hôi nước mắt, kể cả xương máu của biết bao thế hệ cha ông. “Đêm đêm” đã gợi một khoảng thời gian dài như một dòng chảy thời gian xuyên suốt bốn nghìn năm của lịch sử.