Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài ngắn nhất

Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài ngắn nhất là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc có thể trau dồi nội dung kiến thức, học tập thật tốt môn Ngữ văn 11 Cánh diều. Mời các bạn cùng theo dõi.

1. Chuẩn bị

Yêu cầu trang 88 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

- Tác giả Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) sinh ra trong một gia đình nhà nho ở Bắc Ninh.

- Ông là là một nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng, cha đẻ của nhiều vở kịch nổi tiếng: Vũ Như Tô, Bắc Sơn,...

- Là người sáng lập ra NXB Kim Đồng.

- Ông viết văn để thể hiện tinh thần yêu nước. Nguồn cảm hứng lớn nhất của ông là khai thác lịch sử.

- Văn phong giản dị, trong sáng, đôn hậu, sâu sắc.

2. Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 90 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Các chi tiết thể hiện Vũ Như Tô hoàn toàn sống với Cửu Trùng Đài và không biết gì về thế cuộc:

- Có việc gì mà bà chạy hớt ha hớt hải?

- Lạ chưa, nguy làm sao?

- Sao bà nói lạ? Đài Cửu Trùng chưa xong, tôi trốn đi đâu? Làm gì phải trốn?

- Làm sao mà phải trốn? Bà nói rõ cho là vì sao?

- Sao thế?

- Tôi làm gì nên tội?

- Mà tôi không làm gì nên tội. Họ hiểu nhầm.

Câu 2 trang 91 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Những cái chết ở đây không phải là cái chết của nhân vật bi kịch. 

Câu 3 trang 91 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Tác dụng của những chỉ dẫn sân khấu trong văn bản: giúp khung cảnh, tâm trạng của nhân vật thể hiện rõ ràng, sinh động hấp dẫn. 

Câu 4 trang 92 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Trong mắt quân khởi loạn thì Vũ Như Tô bị xếp cùng hạng với những cung nữ vì họ cho rằng Vũ Như Tô cũng như các cung nữ, dụ dỗ vua làm theo lời mình, báo hại dân chúng sống trong lầm than, khổ cực. 

Câu 5 trang 93 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Hình ảnh Đan Thiềm trong mắt của quân khởi loạn và Ngô Hạch: là “con đĩ già”, dâm phụ chuyên đi dụ dỗ người khác. 

Câu 6 trang 93 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Vũ Như Tô đã hoàn toàn cô độc. 

Câu 7 trang 94 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Phản ứng của quân sĩ trước lời nói của Vũ Như Tô: cười ầm, chửi “Câm ngay đi”, xúm lại vả vào miệng Vũ Như Tô.

=> Coi thường, tức giận trước việc làm của Vũ Như Tô.

Câu 8 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Câu nói cuối cùng của Vũ Như Tô thể hiện tâm trạng chua chát, tuyệt vọng không còn muốn sống, đau đớn đến bàng hoàng, linh hồn ông đã chết cùng Cửu Trùng Đài. 

3. Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu của tác giả có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, xung đột trong lời thoại của nhân vật:

1. "Đan Thiềm: Tôi ở đây. (Có tiếng quân reo dữ dội: “Giết chết Vũ Như Tô, giết chết lũ cung nữ.").

Vũ Như Tô (thản nhiên): Bà ở đây. Vậy tôi cũng ở đây, nguy biến ta cùng chịu."

=> Chỉ dẫn sân khấu “Có tiếng quân reo dữ dội: “Giết chết Vũ Như Tô, giết chết lũ cung nữ."" thể hiện bối cảnh hỗn loạn, quân khởi loạn ào đến lũ lượt; “thản nhiên” thể hiện suy nghĩ, thái độ của Vũ Như Tô khi quân reo dữ dội đòi giết mình.

2. "Đan Thiềm (thở hồn hển): Nguy đến nơi rồi...Ông Cả!"

=> Chỉ dẫn sân khấu “thở hổn hển” thể hiện hành động mệt mỏi, gấp gáp của Đan Thiềm khi vội vã chạy đến giục Vũ Như Tô đi trốn.

Câu 2 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Lớp	Diễn biến chính	Nhân vật
I	Đan Thiềm báo tin Trịnh Duy Sản đưa quân về triều làm phản và đang đi tìm Vũ Như Tô để giết. Đan Thiềm khuyên Vũ Như Tô bỏ trốn nhưng ông từ chối	Đan Thiềm + Vũ Như Tô
V	Thái độ cương trực của Vũ Như Tô khi Đan Thiềm thúc giục trốn đi.	Đan Thiềm + Vũ Như Tô
VI	Kim Phượng, Đan Thiềm và các cung nữ than khóc khi thấy quân khởi loạn đến và phá cửa điện.	Kim Phượng + Đan Thiền + các cung nữ
VII	Quân khởi loạn đòi giết hết người trong phủ của Vũ Như Tô. Kim Phượng tố Đan Thiềm và Vũ Như Tô hòng thoát thân. Đan Thiềm cầu xin Ngô Hạch tha chết cho Vũ Như Tô.	Kim Phượng + Đan Thiềm + cung nữ + quân khởi loạn + Ngô Hạch
VIII	Vũ Như Tô đòi gặp An Hòa Hầu và vẫn muốn tiếp tục hoàn thành Cửu Trùng Đài. Còn bọn quân khởi loạn khinh thường và muốn lôi ông ra pháp trường.	Vũ Như Tô + Ngô Hạch + Quân sĩ
IX	Cửu Trùng Đài bị phá. Vũ Như Tô không còn gì nuối tiếc và muốn đưa ra pháp trường.	Vũ Như Tô + Ngô Hạch + Quân sĩ

=> Nhận xét về sự xuất hiện của các nhân vật trong các lớp kịch: Mỗi nhân vật đều có vai trò, nhiệm vụ riêng và phù hợp trong việc thể hiện nội dung chính với vở kịch.

Câu 3 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Trong đoạn trích, sự xung đột trong quan điểm của Ngô Hạch và quân sĩ với quan điểm của Vũ Như Tô về Cửu Trùng Đài được thể hiện rất rõ nét:

- Với Vũ Như Tô: Cửu Trùng Đài là tâm huyết, hoài bão cả đời của ông mong muốn tô điểm cho đất nước.

- Với Ngô Hạch và quân sĩ: Vũ Như Tô là một tên điên, làm khổ nhân dân, gây ra bao tội lỗi khi xây dựng Cửu Trùng Đài.

=> Có sự xung đột trong quan điểm như vậy vì tư tưởng, lý tưởng và hoàn cảnh sống của của Vũ Như Tô và Ngô Hạch cùng quân sĩ khác hẳn nhau.

Câu 4 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

- Phản ứng của Vũ Như Tô trước các sự kiện dồn dập xảy ra:

+ Luôn tin tưởng mình không có tội, bướng bỉnh, ảo vọng theo đuổi mục tiêu, hi vọng sẽ thuyết phục được An Hòa hầu. Khi Cửu Trùng Đài bị phá hủy, ông đau đớn, bàng hoàng, tuyệt vọng.

=> Vũ Như Tô đứng trên lập trường người nghệ sĩ mà không đứng trên lập trường của nhân dân. Bi kịch của ông đến từ chính khát vọng, mong muốn đem cái đẹp lưu truyền đến muôn đời sau của ông. Nhưng ông đã sai trong việc mượn uy quyền của bạo chúa để gây ra thống khổ, đày đọa cho nhân dân.

Câu 5 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Những chủ đề có thể nói tới trong văn bản kịch Vũ Như Tô và đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài:

+ Tài năng cùng phẩm chất tốt đẹp và tâm huyết, ước mơ của Vũ Như Tô.

+ Sự trung thành và sự ngưỡng mộ cái tài của Đan Thiềm giành cho Vũ Như Tô.

+ Nguyên nhân Vũ Như Tô bị mọi người căm hận và cái kết của Cửu Trùng Đài.

Câu 6 trang 95 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều

Theo em, Vũ Như Tô vừa phải, vừa không phải. Ông vừa đáng thương và cũng đáng trách.

+ Vũ Như Tô phải khi hoài bão lớn lao của ông là góp phần xây dựng đất nước, muốn cống hiến để làm nên giá trị tốt đẹp, lưu giữ muôn đời cho đất nước. Ông đã sống trọn vẹn với lí tưởng của mình.

+ Vũ Như Tô sai khi không hiểu rõ thế cuộc, mượn tay bạo chúa thực hiện lý tưởng, đẩy dân đen vào cảnh điêu tàn, thống khổ. Ông đã không hiểu nghệ thuật phải được xây dựng dựa trên nhu cầu đời sống của nhân dân.

Ngược lại, những kẻ giết Vũ Như Tô, suy cho cùng cũng đều là những người dân bị áp bức, đày đọa, sinh ra nỗi căm hận không thể nguôi.