Ôn thi Trạng Nguyên Tiếng Việt: Đố đồ dùng học tập

Anh kia đầu bé lưng dài
Thương anh ngay thẳng có tài hay lăn
Hay làm mà chẳng hay ăn
Ai đem cây nhọn vạch trần bên hông
Là gì?

Chỗ nào bầy trẻ ra vào
Tiếng cười, tiếng nói ồn ào mà vùi
Là cái gì?

Cây gì không lá không cành
Làm nên tím, làm nên xanh mỗi ngày
Mến yêu nên cứ cầm tay
Từ già đến trẻ thơ ngây đều dùng
Là cái gì?

Mình bầu, môi miệng nứt hai

Chỉ có một mắt, chui hoài trong hang

Là cái gì?

Đầu vuông đuôi vắn như nhau
Thân chia nhiều đốt rất mau, rất đều
Tính tình chân thực đáng yêu
Muốn biết dài ngắn mọi chiều có em
Là cái gì?

Một lời nước nước non non
Theo người nho sĩ gầy mòn tấm thân
Là cái gì?

Da trắng muốt
Ruột trắng tinh
Bạn với học sinh
Thích cọ đầu vào bảng
Là cái gì?

Mặt em đen lắm đi thôi
Nhờ anh lấy phấn mà bôi cho cùng
Là cái gì?

Cày trên ruộng trắng phau phau
Khát xuống uống nước giếng sâu đen ngòm
Là cái gì ?

Đồn rằng chữ thuộc làu làu
Thư, kinh, sử, truyện – một câu cũng lần
Chủ nhà mà cách bước chân
Ai hỏi văn chương, chữ nghĩa, thầy liền lặng thinh
Là cái gì?

Nhỏ bé mà giỏi ai bì
Vì người, đã giúp việc gì cũng xong
Nêu ý nghĩa, tả hình dung
Truyền mệnh lệnh, gửi nỗi lòng đi xa
Mặc dù từ buổi sinh ra
Không hề có miện để mà nói năng
Là cái gì?

Em dâng mình cho nước đầy vơi
Người thay đen đổi trắng
Em cũng ngán cho đời những trắng và đen
Là cái gì?

Nghỉ hè, trường lớp vắng teo
Nhớ bạn đành ngủ, chẳng theo được về
Khai trường, thì lại vui ghê
Mới bừng tỉnh dậy theo nghề như xưa
Tiếng vang như sấm sớm trưa
Nhắc khi học tập, nghỉ trưa đúng giờ
Là cái gì?

Là cái gì?

Là gì?

Đi học lóc cóc theo cùng

Khi về lại bắt khom lưng cõng về

Là cái gì?

Cái gì lòng trắng như bông
Áo thì đủ sắc tím, hồng, vàng, xanh
Bạn thân của giới học hàng
Giúp người công toại danh thành bấy nay
Là cái gì?

Da tôi màu trắng

Bạn cùng bảng đen

Hãy cầm tôi lên

Tôi làm theo bạn

Là cái gì?

Mình dài ba tấc
Bịt đốc một đầu
Tuột mão lòi râu
Tính hay ngâm hồ lam thủy
Con nhà tính khí thấy trắng thì ưa
Là cái gì?

Một chân bằng sắt
Một chân bằng chì
Chân sắt đứng ì
Chân chì chạy lượn
Là cái gì?

Con chim nho nhỏ
Mỏ nhọn, đuôi dài
Uống nước hay chui
Lên bờ hí hoáy
Là cái gì?

Chị ơi xích lại cho gần

Cho tôi chấm chút một hàng lệ rơi

Là cái gì?

Mười hai tên đựng một hòm

Thương cho đời chúng hao mòn mãi đi

Là cái gì?

Gốc gác vốn họ nhà cây
Quê cha, đất tổ, nơi đầy màu xanh
Vì đời hiến cả tấm thân
Cắt, nghiền, nấu, tẩy, bao lần chẳng lo
Để nên cuốn vở học trò
Để thêm bức họa, trang thơ cho đời
Là cái gì?

Vạt ruộng vuông vức
Cây lúa xanh đen
Ai thấy cũng khen
Khen người khéo cấy
Là cái gì?

Cây suôn đuồn đuột

Trong ruột đen thui

Con nít lui cui

Dẫm đầu đè xuống !

Là cái gì?

Mặt cô như trát nhọ nồi
Lại còn điểm phấn cho người ta trông
Đàn bà cho tới đàn ông
Nhìn cô thỏa lòng, lau mặt cho cô
Là cái gì?

Có mặt mà chẳng có đầu

Bốn chân có đủ, không cần có tay

Học trò kẻ dở, người hay

Ai ai cũng phải hàng ngày nhớ em

Là cái gì?

Cũng gáy, cũng ruột đàng hoàng
Cổ kim nhân loại thế gian đều cần
Là cái gì?

Người sao tính nết lạ lùng
Lúc da em đỏ, khi lòng đầy vơi
Quan liêu bậc nhất trên đời
Chỉ ngồi bàn giấy, không rời đi đâu
Là cái gì?

Một nhà phân rẽ hai ngăn
Hai trai, năm gái vách ngăn giữa nhà
Là cái gì?

Có đôi cánh, chẳng hề bay
Rộng giang như một đôi tay mẹ hiền
Tháng ngày nhiệm vụ không quên
Đón đàn em tới luyện rèn lớn khôn
Là cái gì?

Thân dài thượt
Ruột thẳng băng
Khi thịt bị cắt khỏi chân
Thì ruột lòi dần, vẫn thẳng như xưa
Là cái gì?

Hai đầu mọc ở hai chân
Cái chân cũng chính là thân mới kì
Xin em một mẩu bút chì
Mượn anh ngòi bút cũng vì việc chung
Là cái gì?

Thân tôi tí xíu nhỏ nhoi
Giúp cậu trò khó miệt mài sử kinh
Là cái gì?

Ngày ngày vẫn đi học
Mà chẳng đọc một câu
Chữ viết thì làu làu
Gọi tên mà xám xịt
Là cái gì?

Mặt em phương trượng chữ điền
Da em thì trắng, áo đen mặc ngoài
Lòng em thì có đất trời
Có câu nhân nghĩa, có lời hiếu trung
Đến khi quân tử có dùng
Thì em sẽ ngỏ tấm lòng cho xem
Là cái gì ?

Có cuống mà chẳng có dây
Khen cho quân tử khéo xây lầu hàng
Không vợ mà lại có chồng lạ thay
Là cái gì?

Vừa bằng một đốt ngón tay

Day đi day lại, mất bay hình thu

Là cái gì?

Muốn đậm thì mút
Muốn dài thì gọt
Cứng quá là hư
Mềm cũng không tốt
Là cái gì ?

Anh mặt đen, anh da trắng
Anh mình mỏng, anh nhọn đầu
Khác nhau mà rất là thân
Khi đi, khi ở, chẳng bao giờ rời
Là cái gì?

Chân vuông, khuôn mặt cũng vuông

Quanh năm đứng vững, chẳng buồn đi đâu

Đàn con mấy đứa như nhau

Đứng vây quanh mẹ, chẳng bao giờ nằm

Là cái gì?

Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bước đi mỗi bước mỗi mòn gót chân
Là gì?