Cảm nhận đoạn trích Thề nguyền

VnDoc xin giới thiệu tới bạn đọc tài liệu Cảm nhận đoạn trích Thề nguyền, chắc chắn bộ tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh nắm chắc nội dung bài học một cách đơn giản hơn. Mời thầy cô cùng các bạn học sinh tham khảo.

1. Học tốt Ngữ văn 10: Cảm nhận đoạn trích Thề nguyền mẫu 1

Kiệt tác Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du được xem là một "đại kiệt tác" của nền văn học trung đại Việt Nam, Truyện Kiều xoay quanh cuộc đời và số phận của nhân vật Thúy Kiều, một người con gái tài sắc vẹn toàn "sắc đành đòi một tài đành họa hai". Tuy nhiên, cuộc đời của người con gái tài hoa ấy lại phải trải qua muôn vàn khó khăn, bất hạnh, sóng gió của cuộc đời. Cuộc đời Thúy Kiều toàn những khổ đau, bất trắc. Nhưng, nếu ta theo dõi từ đầu cuộc đời của Kiều, ta có thể thấy Kiều đã từng được hạnh phúc. Đó là khi gặp gỡ Kim Trọng, yêu và được yêu, tình yêu đầu đời của nàng Kiều với chàng Kim cũng đẹp như bao chuyện tình khác. Trong trích đoạn "Thề nguyền", nhà thơ Nguyễn Du đã thể hiện rõ nét tình yêu trong sáng mà da diết ấy của hai người.

Sau khi có duyên gặp mặt tại lễ tảo mộ, Kim Trọng đã khắc sâu hình bóng của nàng Kiều trong tim của mình. Vì vậy, Kim Trọng đã thuê một nhà trọ gần nhà của Vương ông, mục đích là có thể tiếp tục gặp gỡ Thúy Kiều. Cuộc gặp mặt vô tình tại lễ tảo mộ không chỉ có Kim Trọng mà Thúy Kiều cũng có sự rung động với chàng Kim thư sinh, anh tuấn. Nhân khi cả nhà về ngoại, Thúy Kiều và Kim Trọng đã lén lút gặp nhau. Khi trở về, biết bố mẹ vẫn chưa trở về, nàng Kiều đã có một quyết định rất táo bạo, đó là vượt tường để sang gặp Kim Trọng lần nữa:

"Cửa ngoài vội rủ rèm che

Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình"

Khi biết bố mẹ và hai em chưa có ai về nhà, Thúy Kiều đã "tranh thủ" quãng thời gian quý giá ấy để đi gặp tình lang. Hành động của nàng Kiều khá chu đáo, nàng buông rèm che để không ai phát hiện ra hành động của mình "vội rủ rèm che". Hành động sau càng táo bạo hơn nữa, nàng "xăm xăm băng lối vườn khuya một mình". Ta có thể thấy, trong quan niệm phong kiến xưa, người con gái không được phép tự do yêu đương mà phải theo quy định "cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy". Ở đây Thúy Kiều không những phá vỡ quy định ấy mà còn rất chủ động đến với tình yêu một mình. Hành động "xăm xăm" thể hiện những bước chân rất dứt khoát, nhanh nhẹn. Như vậy, Thúy Kiều đã phá vỡ mọi rào cản phong kiến đối với tình yêu nam nữ, thể hiện được khát khao tình yêu, khát khao hạnh phúc chính đáng của mình.

"Nàng rằng: Khoảng vắng đêm trường

Vì hoa nên phải trổ đường tìm hoa

Bây giờ đỏ mặt đôi ta

Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao"

Trong đêm tối, nàng Kiều một mình vượt quãng đường ngăn cách để đến với chàng Kim. Có thể thấy "khoảng vắng đêm trường", thời khắc đêm khuya là giây phút những đôi lứa nhớ nhung về nhau nhất. Với Thúy Kiều cũng vậy, nỗi nhớ chàng Kim đã thôi thúc nàng hành động. "Vì hoa" ở đây ta có thể hiểu là Thúy Kiều đang ám chỉ chàng Kim, một con người tài hoa, nho nhã. "Trổ đường tìm hoa" là hành trình Thúy Kiều "băng lối vườn khuya" để đến gặp tình lang của mình, nàng tranh thủ từng phút giây có thể để ở bên nhau,vì "biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao". Có lẽ, cuộc gặp gỡ mộ Đạm Tiên đã luôn ám ảnh Thúy Kiều, nàng luôn mơ hồ dự cảm về một tương lai đầy biến cố sẽ đến với con người đầy tài hoa như nàng. Vì vậy, nàng không muốn lãng phí một phút giây nào để sống với cảm xúc, với tình yêu của mình.

"Sinh vừa tựa án thiu thiu

Dở chiều như tỉnh, dở chiều như mê

Tiếng sen, khẽ động giấc hòe

Bóng trăng xế đã hoa lê lại gần

Bâng khuâng đỉnh giáp non thần

Còn ngờ giấc mộng đêm xuân mơ màng"

Chàng Kim đang thiu thiu ngủ, nửa tỉnh nửa mê nghe tiếng động "tiếng sen khẽ động giấc hòe". Nhà thơ Nguyễn Du sử dụng hình ảnh "tiếng sen" để miêu tả bước chân của Thúy Kiều, gợi cho người đọc liên tưởng đến những bước chân hết sức nhẹ nhàng, uyển chuyển đến mức chỉ "khẽ động giấc hòe". Khung cảnh Thúy Kiều và Kim trọng gặp nhau cũng được Nguyễn Du mô tả hết sức thơ mộng, lãng mạn với hình ảnh "trăng xế", "hoa lê". Trong khung cảnh thi vị ấy, lòng người cũng đầy bâng khuâng. Để nói về sự xúc động bâng khuâng của chàng Kim khi nhìn thấy Thúy Kiều, nhà thơ đã sử dụng điển cố của Trung Quốc, đó là điển tích "đỉnh giáp non thần", kể về việc vua nước Sở ngủ nằm mơ thấy nữ thần núi Vu Giáp khiến chàng Kim như tỉnh như mê, còn tưởng "giấc mộng đêm xuân mơ màng".

"Vội mừng làm lễ rước vào

Đài sen sáp song đào thêm hương"

Trước sự xuất hiện đầy bất ngờ của Thúy Kiều, chàng Kim "vội mừng làm lễ rước vào. Niềm hân hoan, vui mừng không giấu mà thể hiện ra ngay trong nét mặt, hành động đầy trân trọng, chàng Kim cho thêm sáp vào đèn để thắp sáng, làm cho cuộc gặp mặt thêm ý nghĩa, thiêng liêng hơn.

"Tiên thề, cùng thảo một chương

Tóc mây một món, dao vàng chia đôi"

Dưới ánh trăng sáng, trong không gian đầy thi vị, Kim - Kiều đã bắt đều nghi thức thề nguyền "Tiên thề, cùng thảo một chương". "Tóc mây" và "dao vàng" là những vật đính ước cho buổi thề nguyền. Ta có thể thấy, mục đích của cuộc gặp gỡ bất ngờ này không phải đơn thuần là cho thỏa nỗi nhớ nhung của đôi lứa mà còn nhằm mục đích thiêng liêng hơn, đó là lời thề nguyền, minh chứng tình yêu của chàng và nàng.

"Vầng trăng vằng vặc giữa trời

Đinh ninh hai mặt một lời song song

Tóc tơ căn vặn tấc lòng

Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương"

Trong buổi thề nguyền, "vầng trăng" chính là nhân chứng cho cuộc tình hai người. "Vằng vặc giữa trời" như soi tỏ tấm lòng chân thành, trong sáng mà Thúy Kiều và Kim Trọng giành cho nhau. Không khí lúc thề nguyền cũng hết sức nghiêm túc, chân tình "đinh ninh hai mặt một lời song song" thể hiện sự đồng lòng của cả hai bên, vật đính ước như vật trói buộc tấm chân tình, tình cảm "trăm năm" mãi không đổi thay. "Chữ đồng" ở đây có thể hiểu là sự đồng lòng, đồng tâm mãi không phai nhạt của đôi lứa.

Như vậy, trích đoạn "Thề nguyền" đã vẽ ra một khung cảnh đầy thi vị, mơ mộng. Trong không gian tuyệt mĩ ấy của thiên nhiên, nàng Kiều và chàng Kim đã thể khẳng định tình cảm giành cho đối phương bằng cách thổ lộ, thiêng liêng, chân thành hơn nữa hai người đã thề nguyền hẹn ước, khẳng định tình yêu mãi dành cho nhau. Có thể thấy,cảnh thề nguyền đêm trăng là khoảnh khắc hạnh phúc nhất cuộc đời của Thúy Kiểu, bởi lúc ấy nàng yêu và được yêu, sống trong tình yêu cháy bỏng của cuộc đời mình.

2. Cảm nhận đoạn trích Thề nguyền mẫu 2

Trong nền văn học trung đại Việt Nam kéo dài suốt thế kỷ, đã có rất nhiều những cái tên, những đề tài nổi bật và đáng chú ý bao gồm lòng yêu nước thương dân, nỗi đau mất nước, hay tinh thần tự lực tự cường của dân tộc Đại Việt. Tuy nhiên từ khoảng thế kỷ thứ XVI trở đi, có một đề tài được nhiều tác giả chú ý ấy là đề tài về thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến hà khắc, bất công. Một trong số những tác phẩm đặc biệt thành công và trở thành kiệt tác văn chương của nền văn học Việt Nam ấy là tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du. Bên cạnh việc chú trọng về những bi kịch liên tiếp trong cuộc đời người con gái tài sắc vẹn toàn tên Thúy Kiều, thì chi tiết về cuộc tình của nàng với Kim Trọng cũng là một trong những chi tiết đắt giá. Không chỉ làm nổi bật thêm sự bất hạnh của Thúy Kiều mà còn bộc lộ được những quan điểm mới mẻ, cái nhìn bao dung hơn về tình yêu nam nữ tự do dưới một thời đại có quá nhiều những lễ nghi, phép tắc ràng buộc. Đoạn trích Thề nguyền là một trong những đoạn trích ấn tượng khi nói về mối duyên giữa Kiều và Kim Trọng.

"Cửa ngoài vội rủ rèm the

Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình

Nhặt thưa gương giọi đầu cành

Ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu

Sinh vừa tựa án thiu thiu

Dở chiều như tỉnh dở chiều như mê

Tiếng sen sẽ động giấc hòe

Bóng trăng đã xế hoa lê lại gần".

Thực tế rằng chuyện thề nguyền của Thúy Kiều và Kim Trọng là một sự việc xảy ra ngoài dự tính, mang tính bộc phát, khi bản thân Thúy Kiều nửa vì e sợ những dự cảm không lành khiến tình yêu tan vỡ, một nửa là vì tình yêu mãnh liệt với chàng Kim. Tổng thể hai lý do ấy đã khiến Thúy Kiều mạnh mẽ và quyết tâm chủ động để bảo vệ tình yêu của mình bằng việc lén quay lại gặp chàng Kim sau cuộc gặp buổi chiều. Dường như đối với đôi lứa yêu nhau bao nhiêu thời gian kề cận cũng là không đủ, chính vì vậy ngay hôm cả nhà đi vắng Kiều đã lén sang thăm Kim Trọng, đến lúc trời đã tối Kiều khi nàng quay về nhà lại gặp lúc gia đình vẫn chưa trở về. Ngay lúc này đây trong trái tim người thiếu nữ bỗng bùng lên một ngọn lửa mãnh liệt, nàng quyết tìm sang gặp Kim Trọng lần nữa để tự định chung thân, cốt cũng mong được yên lòng với tình yêu quá đỗi đẹp đẽ mà nàng từng cảm thấy bất an bởi phận hồng nhan và cả giấc mơ về Đạm Tiên với nỗi đau đoạn trường. Tình cảm bộc phát đã khiến Thúy Kiều hành động một cách nhanh chóng không chần chừ, những từ như "xăm xăm", "vội", "băng lối" thể hiện sự khẩn trương, nhanh chóng và tấm lòng quyết tâm giữ gìn tình yêu của nàng Kiều. Trong hai câu thơ đầu với những bước đi vội vã, xuyên vườn, vượt lối, giữa không gian tối tăm và ánh trăng mờ ảo, ta thấy được sự gấp gáp, hồi hộp của một người con gái trong nền lễ giáo phong kiến nghiêm khắc nhưng lại bất chấp tất cả, cốt để bảo vệ lấy cái tình yêu đẹp mà mong manh của mình. Sự chủ động và táo bạo của Thúy Kiều trong Thề nguyền đã cho chúng ta thấy một cũng nhìn mới, một tư tưởng mới đi trước thời đại của Nguyễn Du. Tác giả đã có cái nhìn đầy cảm thông và thấu hiểu, cũng như có ý ca ngợi, đề cao tư tưởng tự do trong tình yêu đôi lứa. Cổ vũ việc đấu tranh, đứng lên bảo vệ tình yêu, cũng như ủng hộ việc người con gái được quyền theo đuổi hạnh phúc của đời mình. Đến đây ta thấy được, ngoài vẻ đẹp cầm kỳ thi họa tinh thông, Thúy Kiều cũng còn là một cô gái có bản lĩnh, dám nghĩ dám làm, khác hẳn với những người phụ nữ đương thời khác.

Bên cạnh những câu thơ miêu tả phong thái và tâm trạng của Thúy Kiều thì những câu thơ tả cảnh cũng có những giá trị thẩm mỹ riêng. Trong bối cảnh Thúy Kiều một mình lén sang nhà Kim Trọng thề ước, khung cảnh đêm tối cũng trở nên lãng mạn với ánh trăng dịu dàng, xuyên qua từng kẽ lá chiếu bên tấm thân mong manh nhưng kiên cường của nàng Kiều. Cùng với ở chỗ chàng Kim, ánh đèn trên án hắt hiu, mờ ảo đủ soi bóng chàng Thư Sinh, khiến cho khung cảnh thiên nhiên và tình yêu của đôi trẻ càng thêm phần thơ mộng, hư ảo. Chính vì vậy khi Kim Trọng mệt mỏi thiếp đi bên án thư, nửa tỉnh nửa mê, thấy gót sen nhẹ nhàng của Thúy Kiều tìm đến thì chàng có cảm giác không thật, một là vì quá đỗi hạnh phúc sung sướng khi thấy người yêu, một phần nữa là không tin được rằng Kiều lại có thể chủ động lúc đêm tối sang tìm thăm. Thành thử Kim Trọng còn đôi phần bỡ ngỡ "còn ngờ giấc mộng đêm xuân ngỡ ngàng".

"Nàng rằng: "Khoảng vắng đêm trường

Vì hoa nên phải trổ đường tìm hoa

Bây giờ rõ mặt đôi ta

Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao"

Bản thân Thúy Kiều cũng có ý thức được rằng hành động của mình hôm nay quả thực đường đột và có phần vội vã, thế nhưng nàng đã nhanh chóng tỏ bày với chàng Kim rằng, nàng là vì "hoa" vì tình yêu, vì bảo vệ mối lương duyên tốt đẹp vừa chớm nở nên mới phải tự thân định đoạt, chủ động sang tìm Kim Trọng. Đồng thời Thúy Kiều dường như có những ám ảnh sâu sắc về lời báo mộng của Đạm Tiên cùng với số kiếp hồng nhan đa truân, thành thử nàng luôn có cảm giác bất an. Chỉ khi thấy được chàng Kim, thấy được người yêu, nàng mới yên lòng, đồng thời cũng bộc lộ nỗi sợ hãi tất cả những ký ức tươi đẹp ngày hôm nay lại chỉ là một giấc chiêm bao xa vời. Đến đây ta cũng thấy một phần sự yếu đuối, tội nghiệp của Thúy Kiều, rõ ràng đang sống trong cảnh êm đềm, nhưng số mệnh vốn khổ hạnh, cho nên không thoát được nhiều lo toan, suy nghĩ.

"Vội vàng làm lễ rước vào

Đài sen nối sáp lò đào thêm hương

Tiên thề cùng thảo một chương

Tóc mây một món dao vàng chia đôi

Vầng trăng vằng vặc giữa trời

Đinh ninh hai miệng một lời song song

Tóc tơ căn vặn tấc lòng

Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương"

Kim Trọng hết lòng yêu thương Thúy Kiều, thế nên nghe nàng bày tỏ nỗi lòng, sự bất an trong tình yêu, chàng đã nhanh chóng thấu hiểu, đồng thời lập tức chuẩn bị lễ thề nguyền, tự định chung thân để đảm bảo cho tình yêu đôi lứa thêm vững bền sắt son. Tuy diễn ra một cách đột ngột, vội vàng và không có sự suy tính từ trước, thế nhưng lễ thề nguyền của Kim, Kiều vẫn diễn ra trong không khí vô cùng thiêng liêng, trang trọng. Có đầy đủ các thức bao gồm nến đỏ, hương trầm, giấy thảo lời thề sắt son, cùng với hành động tượng trưng cho việc gắn bó lứa đôi ấy là cắt tóc bằng dao vàng rồi tết chung lại thành một sợi, đem cất vào hộp khóa lại. Đặc biệt trong đêm thề nguyền, sự xuất hiện của ánh trăng vằng vặc dường như trở thành một nhân tố đắt giá làm minh chứng cho tình yêu son sắt, thủy chung của đôi lứa, đồng thời còn biểu tượng cho sự trong sáng, sum họp đoàn tụ, sự ấm áp lãng mạn trong tình yêu. Mấy câu "Đinh ninh hai miệng một lời/Trăm năm tạc một chữ đồng đến xương" trước hết là thể hiện sự tự nguyện ước định chung thân, sự đồng lòng, một dạ của Thúy Kiều và Kim Trọng. Thêm vào nữa trai tài gái sắc, không quản chuyện lễ giáo, định kiến xã hội mà sẵn sàng dùng hành động của bản thân để chứng minh và bảo vệ tình yêu của mình, vượt ra khỏi khuôn phép "cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy" vốn đã ăn sâu vào tiềm thức. Đến đây có thể nhận thấy rằng dù Nguyễn Du là thế hệ đã đi trước hàng mấy thế kỷ, thế nhưng những tư tưởng, suy nghĩ quan niệm tiến bộ của ông về tình yêu thậm chí còn vượt xa một số con người trong xã hội ngày nay khi công khai ủng hộ yêu đương tự do, ủng hộ người con gái mạnh mẽ vùng dậy theo đuổi tình yêu và hạnh phúc,gạt bỏ lối suy nghĩ người phụ nữ phải chấp nhận sống cam chịu không có quyền lựa chọn trong hôn nhân xưa cũ.

Thề nguyền không phải là đoạn trích nổi bật nhất trong Truyện Kiều thế nhưng bản thân nó lại có những giá trị riêng biệt, thoát ra khỏi việc thương cảm hay xót xa cho số phận người phụ nữ phong kiến, thì ở đây Nguyễn Du tập trung vào ca ngợi, ủng hộ người người phụ nữ trong việc tìm kiếm, theo đuổi tình yêu và hạnh phúc, ủng hộ hôn nhân tự nguyện. Đồng thời đây cũng là một trong số ít những câu thơ lãng mạn, miêu tả mối lương duyên của cặp trai tài gái sắc Kim, Kiều, bộc lộ những quan điểm mới của Nguyễn Du trong các nhìn nhận về tình yêu và hôn nhân.

---------------------------------------------

Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Cảm nhận đoạn trích Thề nguyền. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Ngữ văn lớp 10, Học tốt Ngữ Văn lớp 10,Thi thpt Quốc gia môn Toán, Thi thpt Quốc gia môn Văn, Thi thpt Quốc gia môn Lịch sử mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.