Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 11 Cánh diều - Đề 4

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

4.0

1

Ngôi kể của văn bản: Ngôi thứ 3.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm.

- Học sinh trả lời không đúng đáp án: không cho điểm.

0. 5

2

Liệt kê một số chi tiết miêu tả ngoại hình nhân vật cha anh Hết: tật lãng tai; mắt mũi tèm nhèm; đầu bạc.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời từ 02 chi tiết hoặc như đáp án: 0,5 điểm.

- Học sinh trả lời được 01 chi tiết: 0,25 điểm

0. 5

3

Chủ đề của văn bản: - Ca ngợi tình cảm cha con sâu nặng, cao đẹp, đáng quý.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án: 1,0 điểm

- Học sinh chỉ nêu được chủ đề về lòng hiếu thảo của anh Hết: 0,5 điểm.

1.0

4

Nhận xét một phẩm chất nổi bật của nhân vật anh Hết:

Gợi ý - Chỉ ra được một phẩm chất nổi bật của anh Hết:

+ Hoặc chịu thương chịu khó: Không chê việc gì, ngày đi làm thuê, làm mướn, chiều về lụi hụi chui vô bếp nấu cơm, giặt giũ cho cha già.

+ Hoặc rất mực yêu thương cha: Chăm sóc cha chu đáo, luôn muốn làm cha vui, phần cá nạc cho cha...

- Nhận xét về phẩm chất nổi bật của nhân vật đã chỉ ra:

+ Ý nghĩa, vai trò của phẩm chất ấy đối với cộng đồng:...

+ Tác động của phẩm chất ấy đối với bản thân học sinh:...

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án: 1,0 điểm

- Học sinh nêu được phẩm chất mà không nhận xét: 0,25 điểm.

- Học sinh nhận xét mà không chỉ ra được phẩm chất nổi bật của nhân vật: 0,75 điểm 0,25 0,75

1.0

5

HS nêu một thông điệp có ý nghĩa nhất với cuộc sống hôm nay:

+ Hãy yêu thương, quan tâm, chăm sóc cha mẹ

+ Sống có trách nhiệm với gia đình. ...

- Lí giải một cách hợp lí và thuyết phục...

+ Thể hiện lòng biết ơn với công lao sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ vừa khẳng định lòng hiếu thảo, sự trưởng thành, biết suy nghĩ, biết sống đúng đắn. ...

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh rút ra được thông điệp: 0,25 điểm.

- Học sinh lí giải thuyết phục: 0,75 điểm.

- Học sinh có thể rút ra thông điệp khác so với đáp án nhưng phù hợp với nội dung văn bản thì giám khảo vẫn cho điểm.

1.0

II

LÀM VĂN

6.0

1

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 150 chữ) phân tích,đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ trích “Trong lời mẹ hát “– Trương Nam Hương

2.0

a. Xác định được yêu cầu về hình thức và dung lượng của đoạn văn

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng150 chữ) của đoạn văn.Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp, móc xích hoặc song hành.

0.25

b.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: nội dung và nghệ thuật của của đoạn thơ trích “Trong lời mẹ hát “– Trương Nam Hương

0.25

c.Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận

- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

- Giới thiệu về nhà thơ Trương Nam Hương-nhà thơ viết hay về quê hương, về mẹ và thế giới tuổi thơ, bài thơ “Trong lời mẹ hát", đoạn thơ cần phân tích.

-Phân tích,đánh giá về nội dung của đoạn thơ :

Đoạn thơ bộc lộ những cảm xúc, suy nghĩ của nhà thơ về người mẹ. Hình ảnh mái tóc mẹ bạc trắng vì thời gian làm con xúc động đến nôn nao. Lưng mẹ còng dần xuống để cho con thêm cao lớn, trưởng thành. Đó là hiện thân của những vất vả, gian nan, những hi sinh thầm lặng của mẹ để nuôi con, dạy bảo con khôn lớn thành người. Qua đó, nhà thể hiện tình cảm biết ơn chân thành, sâu sắc, trân trọng người mẹ của mình, nỗi buồn, xót xa trước sự vô tình của thời gian làm cho mẹ một già hơn, yếu đi.

- Phân tích,đánh giá về nghệ thuật của đoạn thơ :

+Biện pháp nhân hóa: “Thời gian chạy qua tóc mẹ” giúp hình ảnh thời gian vô hình trở nên có hồn, sinh động, cụ thể mang hành động như con người lột tả những thay đổi trên mái tóc của mẹ qua năm tháng

+Nghệ thuật đối lập: “Lưng mẹ cứ còng dần xuống

-Cho con ngày một thêm cao”nhấn mạnh sự đối lập giữa những vất vả, hi sinh của mẹ và sự trưởng thành, khôn lớn của con cái.

+Ngôn ngữ mộc mạc ,chân thành nhưng giàu tính tạo hình ,hình ảnh thơ giàu giá trị biểu cảm.

+ Giọng thơ tha thiết, man mác buồn, xót xa trước sự vô tình của thời gian làm cho mẹ một già hơn, yếu đi.
- Đánh giá chung : Đoạn thơ ngắn, hàm súc nhưng thông điệp bài thơ nhắn nhủ tới người đọc thật sâu sắc, cao cả : Cần biết ơn, trân trọng người mẹ của mình.

+Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn

0.5

d.Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

-Lựa chọn được các thao tác lập luận ,phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận : những điểm giống nhau về nội dung và nghệ thuật của hai đoạn thơ

- Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý

-Lập luận chặt chẽ ,thuyết phục: lí lẽ xác đáng ;bằng chứng tiêu biểu,phù hợp ;kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

0. 5

đ.Diễn đạt:

Đảm bảo chính tả,dùng từ ,ngữ pháp tiếng Việt ,liên kết câu trong đoạn văn.

0.25

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận,có cách diễn đạt mới mẻ .

0.25

2

Viết bài văn nghị luận khoảng (400 chữ) bày tỏ ý kiến của anh(chị) về vai trò của gia đình đối với mỗi người trong cuộc sống.

4.0

a.Xác định đúng yêu cầu của kiểu bài:

Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Vai trò của gia đình đối với mỗi người trong cuộc sống.

0,5

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết

- Xác định được các ý chính của bài viết

- Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận:

*Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề .

*Triển khai vấn đề nghị luận

- Giải thích vấn đề : Gia đình là gì?

+ Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi nuôi dưỡng của mỗi con người. Chúng ta có nhiều nơi để đến nhưng chỉ có một nơi duy nhất để về đó chính là gia đình. Chính vì vậy, gia đình được xem là ngôi nhà thân yêu và thiêng liêng liêng nhất trên cuộc đời này, chứa chan biết bao kỷ niệm tươi đẹp của thời thơ ấu mà chúng ta không thể nào quên, kỷ niệm đó sẽ theo mãi trong tâm trí của mỗi người.

+ Gia đình là tập hợp những người thân quen, gần gũi với chúng ta, gia đình chính là một tổ chức nhỏ nhất một tế bào tạo nên tập thể, cộng đồng, xã hội. Trong gia đình có sự liên kết với nhau từ những mối quan hệ huyết thống và công ơn nuôi dưỡng.

- Vai trò của gia đình đối với mỗi người trong cuộc sống

+ Gia đình mang đến cho ta cảm giác được che chở, bao bọc, mái ấm gia đình và tình cảm gia đình được xem như là kho tàng quý báu mà không nơi nào có thể so sánh được.

+Gia đình là nơi giúp con người hình thành nhân cách.Việc thiếu trách nhiệm trong giáo dục con cái trong gia đình có thể được xem là nguyên nhân cơ bản nhất khiến chúng hư hỏng. Ngược lại gia đình có giáo dục tốt ,quan tâm con cái sẽ hình thành ở con cái những phẩm chất tốt đẹp.Gia đình là nơi giữ gìn, vun đắp, phát huy những giá trị truyền thống quý báu của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam đã hình thành trong quá trình lịch sử dựng nước, giữ nước. Đó là lòng yêu nước, yêu quê hương, yêu thương đùm bọc lẫn nhau, thủy chung, hiếu nghĩa, hiếu học, cần cù, sáng tạo trong lao động, bất khuất kiên cường vượt qua mọi khó khăn, thử thách,…

+ Gia đình là nơi chứa đựng biết bao nhiêu tình cảm thân thương, chân thành nhất của cả một đời người. Chính tình yêu thương, che chở bao bọc của gia đình giúp ta vượt qua được mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống để thành công hay cả ngay khi cúng ta thất bại .Gia đình là điểm tựa tinh thần tuyệt vời nhất đối với mỗi cá nhân.

+ Gia đình giữ vai trò nền tảng, tế bào của xã hội .Gia đình có vai trò quyết định đối với sự hình thành và phát triển của xã hội. Những chuẩn mực giá trị tốt đẹp của gia đình được tiếp nhận, phát triển góp phần xây dựng, tô thắm, làm rạng rỡ thêm bản sắc văn hóa dân tộc.

- Gia đình có vai trò vô cùng quan trọng như vậy những có những người không coi trọng gia đình ,bạc đãi đối với ông bà,cha mẹ,anh chị em hay cũng vẫn còn cha mẹ sống thiếu trách nhiệm với con cái thật đáng phê phán

* Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân

Bởi vậy, mỗi chúng ta khi còn có gia đình hãy biết quý trọng, gìn giữ và vun đắp tình cảm ấy thật tốt đẹp bởi vì tình cảm gia đình là thiêng liêng, cao quý nhất. Không có gì hạnh phúc và đáng quý hơn khi sống dưới một mái ấm gia đình hạnh phúc, đầy ắp tiếng cười đùa vui vẻ. Vì vậy, mỗi cá nhân hãy biết yêu thương và thực hiện trách nhiệm, làm tốt vai trò bổn phận của mình đối với người thân trong gia đình.

1.0

d.Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân

- Lựa chọn được các thao tác lập luận,phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý : Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

1, 5

d.Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ,ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5

TỔNG ĐIỂM

10.0