Luyện từ và câu lớp 5: Quan hệ từ trang 109 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Quan hệ từ trang 109 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Luyện từ và câu lớp 5: Quan hệ từ là lời giải phần Luyện từ và câu SGK Tiếng Việt 5 trang 109, 110, 111 với đáp án chi tiết cho từng bài tập SGK giúp các em học sinh biết cách xác định quan hệ từ, hiểu rõ chức năng của quan hệ từ đó trong câu.
I. Nhận xét Quan hệ từ lớp 5 trang 109
Câu 1 trang 109 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Trong mỗi ví dụ dưới đây, từ in đậm dùng để làm gì?
a. Rừng say ngây và ấm nóng.
Ma Văn Kháng
b. Tiếng hót dìu dặt của họa mi giục các loài chim dạo lên những khúc nhạc tưng bừng, ca ngợi núi sông đang đổi mới.
Võ Quảng
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào. Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào.
Theo Mùa xuân và phong tục Việt Nam
Trả lời:
Các từ in đậm dùng để:
a. Rừng say ngây và ấm nóng.
→ Từ "và" dùng để nối hai từ "say ngây" - "ấm nóng"
b. Tiếng hót dìu dặt của họa mi giục các loài chim dạo lên những khúc nhạc tưng bừng, ca ngợi núi sông đang đổi mới.
→ "Tiếng hót dìu dặt" được nối với "họa mi" bằng từ "của".
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào. Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào.
→ Chữ "như" để nối "Hoa mai…" với "hoa đào". Từ "nhưng" để nối 2 câu với nhau
Câu 2 trang 110 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Quan hệ giữa các ý ở mỗi câu dưới đây (rừng cây bị chặt phá – mặt đất thưa vắng bóng chim; mảnh vườn nhỏ bé – bầy chim vẫn về tụ hội) được biểu hiện bằng những cặp từ nào?
a. Nếu rừng cây bị chặt phá xơ xác thì mặt đất sẽ ngày càng thưa vắng bóng chim.
b. Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy chim vẫn thường rủ nhau về tụ hội.
Trả lời:
Câu | Cặp từ biểu thị quan hệ |
Nếu rừng cây cứ bị chặt phá xơ xác thì mặt đất sẽ ngày càng thưa vắng bóng chim. | Nếu...thì biểu thị quan hệ điều kiện, giả thiết - kết quả. |
Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy chim vẫn thường rủ nhau về tụ hội. | Tuy...nhưng (biểu thị quan hệ tương phản) |
II. Ghi nhớ Quan hệ từ lớp 5
1. Quan hệ từ là nối các từ ngữ hoặc các câu, nhằm thể hiện mối quan hệ giữa những từ ngữ hoặc những câu ấy với nhau: và, với, hay, hoặc, nhưng, mà, thì, của, ở, tại, bằng, như, để, về...
2. Nhiều khi từ ngữ trong câu được nối với nhau bằng một cặp quan từ. Các cặp quan hệ từ thường gặp là:
- Vì ... nên...; do... nên; nhờ... mà ... (biểu thị quan hệ nguyên nhân - kết quả).
- Nếu... thì...; hề... thì... (biểu thị quan hệ giả thiết - kết quả, điều kiện - kết quả).
- Tuy ... nhưng...; mặc dù... nhưng... (biểu thị quan hệ tương phản)
- Không những... mà...; không chỉ... mà còn.. (biểu thị quan hệ tăng lên).
III. Luyện tập Quan hệ từ lớp 5 trang 110, 111
Câu 1 trang 110 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Tìm quan hệ từ trong mỗi câu sau và nêu rõ tác dụng của chúng.
a. Chim, Mây, Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
Võ Quảng
b. Những hạt mưa to và nặng bắt đầu rơi xuống như ai ném đá, nghe rào rào.
Nguyễn Thị Ngọc Tú
c. Bé Thu rất khoái ra ban công ngồi với ông nội, nghe ông rủ rỉ giảng về từng loài cây.
Theo Vân Long
Trả lời:
Các quan hệ từ và tác dụng của chúng:
a) Chim, Mây, Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
→ và, của, rằng là quan hệ từ:
- và dùng để nối "Chim, Mây, Nước" với "Hoa"
- của dùng để nối "tiếng hót kì diệu" với "Họa Mi"
- rằng nối cho với bộ phận đứng sau
b) Những hạt mưa to và nặng bắt đầu rơi xuống như ai ném đá, nghe rào rào.
→ và, như là quan hệ từ.
- và nối to với nặng
- như nối rơi xuống với ai ném đá
c) Bé Thu rất khoái ra ban công ngồi với ông nội, nghe ông rủ rỉ giảng về từng loài cây.
→ với, về là quan hệ từ.
- với nối ngồi với ông nội
- về nối giảng với từng loại cây
Câu 2 trang 111 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Xác định cặp quan hệ từ ở mỗi câu sau và cho biết chúng biểu thị quan hệ gì giữa các bộ phận của câu?
a. Vì mọi người tích cực tham gia Tết trồng cây nên quê hương em có nhiều cánh rừng xanh mát.
b. Tuy hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng bạn Hoàng vẫn luôn học giỏi.
Trả lời:
Các cặp quan hệ từ là:
a. Vì mọi người tích cực tham gia Tết trồng cây nên quê hương em có nhiều cánh rừng xanh mát.
→ "Vì… nên…" là cặp quan hệ từ biểu thị quan hệ nguyên nhân – kết quả.
b. Tuy hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng bạn Hoàng vẫn luôn học giỏi.
→ "Tuy… nhưng…" là cặp quan hệ từ biểu thị quan hệ điều kiện – kết quả.
Câu 3 trang 111 Tiếng Việt lớp 5 Tập 1
Đặt câu với mối quan hệ từ: và, nhưng, của
Trả lời:
Học sinh tham khảo các câu sau:
- Và:
- Trăng, sao và mây trời đã làm cho bầu trời đêm thu đẹp mơ mộng.
- Những dụng cụ học tập như bút máy, bút chì, thước kẻ, com-pa, tẩy… và sách vở, em đều giữ gìn cẩn thận, lúc nào cũng sẵn sàng.
- Nhưng:
- Vào đầu năm học mới, nhiều hôm trời mưa rất to. Nhưng các bạn lớp em đều đi học đầy đủ và đúng giờ.
- Mây của bầu trời. Mây của những cơn mưa. Nhưng có lúc mây còn che mát những ngày hè nắng gắt.
- Của:
- Tất cả các đồ chơi của Nam đều được bố mua ở chuyến công tác Đà Nẵng
- Sông Lam là địa phận của tỉnh Nghệ An.
IV. Bài tập về quan hệ từ lớp 5 Có đáp án
>> HS làm toàn bộ các bài tập về quan hệ từ tại đây Bài tập về quan hệ từ là bài tập Tiếng Việt lớp 5
V. Phiếu bài tập cuối tuần lớp 5 có đáp án - Tuần 11
Bài tập cuối tuần Tiếng Việt lớp 5 Tuần 11
- Đề kiểm tra cuối tuần môn Tiếng Việt lớp 5: Tuần 11 - Cơ bản
- Đề kiểm tra cuối tuần môn Tiếng Việt lớp 5: Tuần 11 - Nâng cao
Bài tập cuối tuần Tiếng Anh lớp 5 Tuần 11
Bài tập cuối tuần Toán lớp 5 Tuần 11
- Bài tập cuối tuần môn Toán lớp 5: Tuần 11 - Đề 1
- Bài tập cuối tuần môn Toán lớp 5: Tuần 11 - Đề 2
- Phiếu bài tập cuối tuần môn Toán lớp 5 Tuần 11 - Đề 3
—-------------------------------------------------
>> Bài tiếp theo: Tập làm văn lớp 5 tuần 11: Luyện tập làm đơn
Ngoài ra, các em học sinh hoặc quý phụ huynh còn có thể tham khảo thêm phần Tập làm văn 5 , Giải SGK Tiếng Việt lớp 5 và Giải VBT Tiếng Việt lớp 5 . Đồng thời, để củng cố kiến thức, mời các em tham khảo các phiếu bài tập Đọc hiểu Tiếng Việt 5 , Bài tập Luyện từ và câu 5 , Trắc nghiệm Tiếng Việt 5 .
