Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Giọt sương đêm

Chúng tôi xin giới thiệu bài Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Giọt sương đêm Ngữ văn lớp 6 Chân trời sáng tạo chính xác nhất giúp học sinh nắm được bố cục văn bản, nội dung chính từ đó học tốt môn Ngữ văn 6.

A. Bố cục văn bản Giọt sương đêm

Có thể chia văn bản thành 2 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến... Thằn Lằn gật gù): Bọ Dừa đến ở trọ xóm Bờ Dậu.

- Phần 2 (Còn lại): Sau một đêm ở trọ của Bọ Dừa

B. Tóm tắt Giọt sương đêm

Tóm tắt tác phẩm Giọt sương đêm - Mẫu 1

Xưa có một ông khách là Cánh Cứng đang loay hoay đi tìm chỗ trọ thì gặp Thằn Lằn. Thằn Lằn nói rằng tìm nhà nghỉ ở xóm này rất khó, nếu không chê thì mời Cánh Cứng vô nhà mình nghỉ. Nhưng Cánh Cứng rất sợ những không gian tối tăm như cái bình, cái lọ vì đã mấy lần ông bị bọn trẻ bắt cóc làm đồ chơi. Cuối cùng, Cánh Cứng quyết định ngủ tạm dưới vòm trúc. Thằn Lằn bảo Cánh Cứng cho xin quý danh để báo với trưởng thôn là cụ giáo Cóc. Cụ giáo thông thái đoán đúng ra vị khách là loài Bọ Dừa. Sáng hôm sau Bọ Dừa quyết định về quê vì đêm qua ông rất nhớ quê nhà sau bao năm đi xa biền biệt.

Tóm tắt tác phẩm Giọt sương đêm - Mẫu 2

Bọ Dừa ghé đến xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc. Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy. Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ. Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê. Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bọ Dừa mất ngủ.

Tóm tắt tác phẩm Giọt sương đêm - Mẫu 3

Bọ Dừa đến một xóm trọ đêm ở Bờ Giậu. Thằn Lằn đã mời Bọ Dừa vào ở trong chiếc bình - nhà của mình. Nghĩ đến những lần bị bọn trẻ bắt cóc, Bọ Dừa bị ám ảnh bởi những cái nhà giam tăm tối, nên đã từ chối lời đề nghị. Ông quyết định ngủ tạm dưới vòm trúc. Thằn Lằn cáo từ, rồi đến nhà cụ giáo Cóc báo cáo. Xóm Bờ Giậu nhiều âm thanh khiến vị khách khó ngủ. Bất ngờ, một giọt sương nhằm trúng cổ ông khách khiến Bọ Dừa nhớ đến quê hương. Sáng hôm sau, Thằn Lằn hỏi thăm. Bọ Dừa kể lại chuyện đêm qua rồi từ biệt Thằn Lằn để trở về quê.

C. Nội dung chính Giọt sương đêm

Với lối truyện đồng thoại nhân cách hóa các loài vật kết hợp các biện pháp tu từ so sánh, liệt kê, điệp từ,…văn bản “Giọt sương đêm” đã kể câu chuyện về những loài vật và đặc biệt là Bọ Dừa. Tác giả vừa khắc họa thành công những đặc trưng của loài vật vừa thể hiện lời nhắc nhở con người đừng vì cuộc sống xô bồ mà quên mất quê hương mình.

D. Tác giả, tác phẩm Giọt sương đêm

I. Tác giả

- Nhà văn Trần Đức Tiến sinh ngày 2/5/1953. Ông quê ở làng Cao Đà, xã Nhân Mỹ, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Ông từng học ở trường làng rồi vào học trường chuyên Văn danh tiếng của thành phố Nam Định - Trường Lê Hồng Phong. Thời đi học, ông là học sinh giỏi Văn toàn miền Bắc.

- Ông sống và làm việc ở Hà Nội từ 1970 đến 1986. Cuối 1986, ông chuyển vào sống thành phố biển Vũng Tàu cho đến nay.

- Ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1996, Ủy viên Hội đồng Văn xuôi Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 7 (2005 – 2010), Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 8 (2010 – 2015), Trưởng ban Văn học thiếu nhi Hội Nhà văn Việt Nam Khóa 9 (2015 – 2020), Chi hội trưởng Chi hội Nhà văn Việt Nam Khu vực miền Đông Nam bộ các khóa 7, 8, 9. Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Bà Rịa – Vũng Tàu từ năm 1998 đến năm 2007.

- Phong cách nghệ thuật:

+ Ông quan niệm: "Chất liệu của văn chương là cuộc sống quanh mình" và được đánh giá là "người chưng cất truyện ngắn nguyên chất”

+ Khi viết tác phẩm cho thiếu nhi, ông viết bằng tâm thế của một đứa trẻ nên truyện đồng thoại của ông mang nét tinh tế, hồn nhiên.

- Tác phẩm chính: Linh hồn bị đánh cắp (Tiểu thuyết, 1990 - in lại 2006), Bụi trần (Tiểu thuyết, 1992 - in lại 2004, 2006), Bão đêm (Tập truyện ngắn, 1993), Mười lăm năm mưa xói (Tập truyện ngắn, 1997), Thằng Cúp (Tập truyện thiếu nhi, 2001), Làm mèo (Truyện vừa thiếu nhi, 2003), Trăng vùi trong cỏ (Tập truyện thiếu nhi, 2006),…

- Giải thưởng: Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2010 cho tập truyện Lỏng và tuột; Giải nhì truyện ngắn Tạp chí Văn nghệ Quân đội (năm 1987 và 1990); Giải nhất truyện ngắn báo Người Hà Nội (1986); Giải nhất Cuộc thi Tiểu thuyết và truyện ngắn của Nhà xuất bản Hà Nội (1993),…

II. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm

1. Thể loại: Truyện đồng thoại có nhân vật thường là loài vật hoặc đồ vật được nhân hóa, vừa phản ánh đặc điểm sinh hoạt của loài vật vừa thể hiện đặc điểm của con người.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: trích trong tác phẩm Xóm Bờ Giậu sáng tác năm 2018.

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

4. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba.

5. Tóm tắt: Đoạn trích kể về việc Bọ Dừa đến ở trọ một đêm tại xóm Bờ Giậu. Thằn Lằn đã mời Bọ Dừa vào ở trong bình với mình vì ở quanh đây không có khách sạn, nhà nghỉ nào cả. Vì sợ những lần bị bọn trẻ bắt cóc nên Bọ Dừa từ chối và xin ngủ tạm dưới vòm trúc. Lúc đó Thằn Lằn phi nhanh đến cụ giáo Cóc báo cáo. Đêm đó, xóm Bờ Dậu hỗn tạp nhiều âm thanh khiến vị khách khó ngủ. Bất ngờ, một giọt sương nhằm trúng cổ ông khách rớt xuống, Bọ Dừa tỉnh hẳn. Sáng hôm sau, Thằn Lằn hỏi thăm và Bọ Dừa kể lại chuyện mây, gió, Ốc Sên, Tắc Kè,… đêm qua. Vì nơi đây gợi nhớ đến quê nhà nên Bọ Dừa quyết định trở về cái xóm thời thơ ấu.

6. Bố cục (2 phần):

- Phần 1 (Từ đầu đến... Thằn Lằn gật gù): Bọ Dừa đến ở trọ xóm Bờ Giậu.

- Phần 2 (Còn lại): Sau một đêm ở trọ của Bọ Dừa

7. Giá trị nội dung: Đoạn trích vừa khơi gợi lại trong lòng những người sinh ra và lớn lên ở làng quê những hình ảnh quen thuộc, thân thương thời thơ ấu, vừa giúp những bạn đọc sinh ra và lớn lên ở thành thị hình dung rõ nét về bức tranh làng quê với những bờ giậu dân dã và một thế giới loài vật phong phú, rực rỡ sắc màu và thấm đẫm thương yêu.

8. Giá trị nghệ thuật:

- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba khách quan, toàn diện.

- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc.

- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.

III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm

1. Đêm ở trọ của Bọ Dừa

- Cuộc đối thoại với Thằn Lằn:

+ Mục đích: Tìm chỗ trọ xoàng xĩnh.

+ Thằn Lằn mời Bọ Dừa vào ở cùng mình trong chiếc bình.

+ Nhưng vì ám ảnh bởi nhà giam tăm tối, chật hẹp, khó thở nên Bọ Dừa từ chối. → Ngủ tạm dưới vòm trúc.

+ Thằn Lằn báo cáo với cụ giáo Cóc về vị khách mới đến.

- Đêm ấy, khi ông khách ngủ:

+ Trời nhiều mây, lá cây xào xạc, côn trùng rỉ rả mãi một điệu buồn.

+ Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng nghe thấy:

• Tắc Kè khuya khoắt gọi cửa

• Tiếng Ốc Sên đi làm về vén nhẹ tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.

• Tiếng thở dài của gió.

• Tiếng rơi lộp bộp của sương.

→ Bọ Dừa tỉnh giấc với giọt sương nhằm trúng cổ ông khách mà rớt xuống.

2. Sau đêm ở trọ của Bọ Dừa

- Bọ Dừa suốt đêm chẳng chợp mắt được nhưng rất hài lòng vì gợi đến cái xóm của ông thời thơ ấu.

- Vị khách quyết định trở về quê nhà sau bao năm biền biệt, mải làm ăn.

→ Chính giọt sương đêm ấy đã thức tỉnh nỗi nhớ quê hương, tình cảm da diết trong sáng đối với nơi sinh ra mình của Bọ Dừa.

>>>> Bài tiếp theo: Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ