Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

Chúng tôi xin giới thiệu bài Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen gồm dàn ý và bố cục văn bản cho các em học sinh tham khảo, có thêm nhiều ý tưởng xây dựng bài viết hoàn chỉnh, củng cố kỹ năng cần thiết cho bài kiểm tra viết sắp tới đây của mình.

A. Bố cục Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

- Phần 1: Từ đầu… nhân dân Việt Nam: giới thiệu tác phẩm được phân tích

- Phần 2: Tiếp theo…. nhân cách thanh cao,trong sạch:phân tích tác phẩm

- Phần 3: Còn lại: Khái quát hình ảnh hoa sen trong bài ca dao

B. Nội dung chính Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

Văn bản Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” nhằm phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay qua hình ảnh hoa sen: “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”

C. Tóm tắt Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

Tóm tắt tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen (Mẫu 1)

Văn bản Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” nhằm đề cao lẽ sống đẹp của người Việt Nam từ bao đời nay, thông qua hình ảnh hoa sen: lá xanh, bông trắng, nhị vàng.

Tóm tắt tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen (Mẫu 2)

Văn bản Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” đạt đến độ hoàn mĩ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật mang tính triết lí. Vẻ đẹp cây sen đã được miêu tả tài tình với “lá xanh”, “bông trắng”, “nhị vàng” . Bài ca dao được chuyển vần và thay đổi trật tự từ ngữ một cách tự nhiên, khéo léo, tựa như một dòng sông. Hình ảnh cây sen nhằm phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay: “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.

D. Tác giả, tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

I. Tác giả

- Tác giả Hoàng Tiến Tựu sinh năm 1933, mất năm 1998. Quê ở Thanh Hóa.

- Ông từng công tác và chủ nhiệm khoa Văn Đại học Sư phạm Vinh từ 1969 đến 1987.

- Ông là một nhà nghiên cứu văn học hàng đầu về chuyên ngành văn học dân gian với nhiều công trình nổi tiếng

II. Tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

1. Thể loại: Nghị luận văn học

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

- Trích Bình giảng ca dao, NXB Giáo Dục,1996

3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận, biểu cảm

4. Tóm tắt Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

- Phân tích bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen. Tác giả phân tích đã đưa ra 3 ý kiến chính để làm rõ tác phẩm là khẳng định đề cao vẻ đẹp của sen, câu 3 là câu đặc biệt vì có câu chuyển, nghĩa đen và nghĩa bóng của bài ca dao

5. Bố cục tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

- Phần 1: Từ đầu … nhân dân Việt Nam: giới thiệu tác phẩm được phân tích

- Phần 2: Tiếp theo…. nhân cách thanh cao,trong sạch:phân tích tác phẩm

- Phần 3: Còn lại: Khái quát hình ảnh hoa sen trong bài ca dao

6. Giá trị nội dung tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

- Phân tích bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

- Lý lẽ, bằng chứng thuyết phục

- Trật tự các ý lớn, ý nhỏ sắp xếp phù hợp

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

1. Phân tích hình ảnh hoa sen

- Tác giả dùng cách mở bài trực tiếp để giới thiệu bài ca dao được phân tích

+ Vẻ đẹp cây sen được miêu tả khéo léo, tài tình qua câu 1

+ Tác giả dân gian thể hiện vẻ đẹp tuyệt đối không gì sánh nổi của hoa sen

+ Khẳng định dưới hình thức nghi vấn để cho người đọc suy nghĩ tự do

- Ở câu 2 miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể

+ Lá xanh, bông trắng , nhị vàng

- Ở câu 3 theo tác giả phân tích đây là sự chuyển ý

+ Chuyển vần,thay đổi trật tự từ ngữ và hình ảnh

- Ở câu 4 tác giả dân gian gửi gắm, triết lý sống sâu sắc

+ Câu này có nghĩa đen và nghĩa trực tiếp của nó

2. Kết thúc tác phẩm nghị luận văn học

- Khái quát lại nội dung của bài ca dao

- Nông dân là những người yêu sen, gần sen, hiểu sen nhất

- Họ đưa hình ảnh sen vào ca dao mỗi lần là một cách khác

+ Nhưng cái chung nó đều mang vẻ đẹp, ca ngợi loài hoa

- Xét về nội dung, ý nghĩa tượng trưng và ẩn dụ

+ Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

- Hình ảnh sen phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của người Việt Nam

E. Đọc tác phẩm Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

Bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen đạt đến độ hoàn mĩ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật mang tính triết lí. […] Cảnh vật ở đây là cây sen ở trong đầm. Hình ảnh cây sen trong đầm được giới thiệu, miêu tả cụ thể, chính xác, vừa chân thực, sống động, vừa thể hiện triết lí sống cao đẹp của nhân dân Việt Nam.

Trước hết, vẻ đẹp của sen đã được miêu tả một cách khéo léo, tài tình, […] Câu thứ nhất, tác giả dân gian khẳng định và tuyệt đối vẻ đẹp không gì sánh nổi của cây sen ở trong đầm:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Khẳng định và đề cao vẻ đẹp của sen như vậy, nhưng tại sao người nghe, người đọc lại không có cảm giác khó chịu? Vì tác giả bài ca dao đã khéo léo trình bày sự khẳng định dưới hình thức nghi vấn để cho người đọc được suy nghĩ tự do. Trạng ngữ “trong đầm” đã hạn chế sự tuyệt đối hóa trong câu ca dao, làm cho nó trở thành tương đối và có tính thuyết phục.

Câu thứ hai, tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất:

Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng

Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng”, tức là quan sát từ ngoài vào trong, rất tự nhiên, hợp lí. Từ “lại” được dùng rất đắt, có tác dụng nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của cây sen. Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị, chứng tỏ đây là một bông sen vừa mới nở.

Câu thứ ba có vị trí đặc biệt trong toàn bài, đó là câu chuyện (chuyển vần, chuyển nhịp, chuyển ý) để chuẩn bị cho câu kết;

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

[…] Bài ca dao tuy đã có sự chuyển vần và thay đổi trật tự các từ ngữ, hình ảnh (giữa câu hai và câu ba) nhưng tất cả sự chuyển đổi ấy đã được thực hiện một cách khéo léo, tự nhiên, khiến cho bài ca dao phát triển liên tục và ngày càng mạnh mẽ về cả nội dung lẫn hình thức; không có chỗ nào bế tắc, ngưng trệ; tựa như một dòng sông, tuy có chỗ chuyển dòng, đổi hướng uốn lượn quanh co nhưng vẫn chảy thông, chảy mạnh.

[…] Bên cạnh đó, qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian đã gửi gắm những triết lí sống sâu sắc, thể hiện rõ nhất ở câu thứ tư:

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

[…] Đọc đến câu này, hầu như không mấy ai dừng lâu để suy nghĩ nhiều về nghĩa đen, nghĩa trực tiếp của nó. Phần nhiều đều chuyển ngay sang nghĩa bóng, sang hình ảnh con người và ý nghĩa triết lí nhân sinh trong đó. Và thế là “sen” hóa thành người, bùn trong thiên nhiên hóa thành “bùn” trong xã hội, rồi cả cái “đầm” và mùi “hôi tanh” cũng được coi là hình ảnh tượng trưng, ẩn dụ và được hiểu theo nghĩa bóng. Hình ảnh bông sen tượng trưng cho cách sống cao thượng, dẫu ở giữa hoàn cảnh ô trọc nhưng vẫn giữ vững nhân cách thanh cao, trong sạch.

Nhân dân lao động, đặc biệt nông dân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất. Họ đã đưa sen vào ca dao biết bao nhiêu lần, mỗi lần một cách, mà lần nào cũng hay, cũng đẹp. Xét về nội dung và ý nghĩa tượng trưng, ẩn dụ thì hình tượng sen trong nhiều bài ca dao nói chung, cũng như câu “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” nói riêng, đã phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay.

>>> Bài tiếp theo: Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Bức thư gửi chú lính chì dũng cảm