Cách tỉa chân nhang ban thờ gia tiên, thần tài
Cách tỉa chân nhang ban thờ gia tiên, thần tài là việc cần thiết và phải làm mỗi khi bát hương đầy chặt chân nhang. VnDoc sẽ hướng dẫn các bạn quy trình tỉa chân nhang ban thờ gia tiên và thần Tài chi tiết tránh phạm phải những điều kiêng kỵ, không may mắn.
Cách tỉa chân nhang ban thờ
Theo phong tục dân gian, việc bao sái ban thờ được tiến hành sau nghi thức cúng ông Công ông Táo, tức sau ngày 23 tháng Chạp và trước 30 Tết. Lễ vật xin báo sai ban thờ, tỉa chân nhang gồm: 1 đĩa xôi, 1 miếng thịt vai luộc, 1 đĩa ngũ quả, 3 chén rượu nhỏ, 1 tách nước, bộ ấm trà và 3 hoặc 5 chén nhỏ, 3 lễ tiền vàng, 2 bình hoa.
1. Có nên tỉa chân nhang cho bàn thờ ngày Tết
Có nhiều quan niệm cho rằng việc tỉa chân nhang phải tiến hành sau ngày 23 tháng Chạp, nhưng trong phong tục thờ cúng thì cũng không có quý định nào cho việc này.
Bàn thờ Gia tiên trong mỗi gia đình chính là nơi thể hiện cốt cách của từng nhà, từng dòng họ. Mặt khác đó cũng là bóng dáng chung của tâm hồn dân tộc Việt. Nét văn hóa tâm linh từ sâu thẳm tấm lòng gia chủ thể hiện qua bàn thờ. Bàn thờ gia tiên là một thánh thất tôn nghiêm, là nơi để chúng ta hướng về nguồn cội.
Bởi vậy, việc chăm sóc bàn thờ gia tiên sao cho luôn sạch sẽ, gọn gàng chính là việc cần làm và phải làm thường xuyên. Đây là việc làm của mọi người trong nhà, ai làm cũng đều tốt, nhưng vì xuất phát từ tấm lòng thành kính với tổ tiên nên công việc này thường do người ông, cha hoặc các con trai trong gia đình thực hiện. Tùy trường hợp cũng có thể do con dâu con gái làm cũng được.
Mọi người cũng cần chú ý phân biệt giữa việc tỉa chân nhang và bốc bát hương. Có sự khác nhau bởi tỉa chân nhang là tỉa bớt số chân nhang có trên bát hương đã được sử dụng lâu ngày đầy chật cần tỉa đi. Còn bốc bát hương là lập một bát hương hoàn toàn mới, hoặc thay một bát hương mới vì láy do nào đó.
Khi bát hương đầy chân nhang, ta nên tỉa bớt đi. Cũng có nhiều nhà để chân nhang theo tầng tầng lớp lớp chồng lên nhau trong một thời gian dài. Việc đó vừa không đẹp lại có thể gây khó khăn mỗi khi cắm hương. Thông thường việc tỉa chân nhang được tiến hành 2 lần trong một năm, một lần vào trước ngày giỗ trọng (giỗ cụ tổ, giỗ ông, giỗ cha…) và một lần chuẩn bị đón Tết cổ truyền. Bước sang tháng Chạp là có thể tỉa chân nhang, phần lớn sau rằm tháng Chạp là làm được.
Thời gian để tỉa chân nhang phải chọn ngày Hoàng Đạo, kỹ lưỡng hơn chọn ngày hợp với công việc tế tự hoặc ngày bách sự nghi dụng.
Theo lịch âm trong thời điểm cuối năm Tân Sửu có thể chọn các ngày: 17 – 19 – 20 – 21 – 23 – 24 Tháng Chạp để tiến hành tỉa chân nhang, lau chùi bàn thờ và các đồ cúng tế (đèn, lư hương, bài vị, hoành phi, câu đối…)
>> Chi tiết: Các rút chân nhang bàn thờ gia tiên, Văn khấn rút chân nhang
2. Cách thực hiện tỉa chân nhang
- Trước khi tiến hành gia chủ thắp hương kính cáo tổ tiên, xin được tỉa chân nhang để đón Tết.
- Sau đó chọn ra 5 chân nhang đẹp (thường chọn chân nhang còn cuốn tàn) cắm lại trên bát hương. Số tàn tro nếu nhiều có thể bỏ bớt đi, không nên để bát hương quá đầy tàn hương. Chân hương đã tỉa đem hóa cùng số hương trong năm quá nhiều còn lại.
- Cuối cùng sau khi đã lau chùi dọn dẹp sạch sẽ, gia chủ tiến hành thắp hương kính cáo gia tiên công việc hoàn thành. Nếu có lễ nhỏ: Hoa quả, rượu trầu cau càng tốt. Không có cũng không sao. Tổ tiên không đòi hỏi, luôn chứng giám tấm lòng thành tâm của ta.
3. Rút chân nhang bàn thờ thần tài
Trong phong tục của người Việt thì phần lễ nghi được coi trọng nhất, và đối với thần tài ông địa cũng vậy điều cần làm trước tiên trong cách rút chân nhang bàn thờ thần tài là gia chủ cần nhớ phải xin phép thần tài thổ địa, thắp nhang và nói với thần tài thổ địa muốn làm cái gì, thời gian nào để không làm động đến vị thần tài thổ địa.
Thời điểm thích hợp để rút chân nhang là ngày cúng ông Công, ông Táo nhằm ngày 23 tháng chạp hàng năm. Đây là thời điểm kết thúc năm mới thích hợp cho việc rút chân nhang bàn thờ thần tài. Dịp cuối năm như thế này thì nhiều gia chủ có nhu cầu đổi bát hương nên cần bốc lại bát hương mới.
Vì vậy khi vệ sinh cần phải rất cẩn thận và thành kính. Dưới đây là những nguyên tắc mà bạn cần nắm rõ.
Rút chân hương bàn thờ thần tài bằng cách rút nhẹ nhàng từng chân một, hạn chế việc thốc nắm 1 bó chân. Gia chủ lưu ý chọn để lại những chân hương đẹp nhất, để lại chân nhang theo số lẻ 3 – 5 – 7 – 9. Số chân hương lược bớt mang đi hóa hoặc cắm ở gốc cây trong vườn nhà.
Gia đình nào tiến hành tỉa chân nhang cũng nên lưu ý về chọn người thực hiện. Bạn nên chọn người chỉn chu và cẩn thận để thực hiện một cách thành kính nhất. Trước khi thực hiện, người đó nên tắm rửa sạch sẽ và thay đổi để đảm bảo sự thành kính.
>> Chi tiết các bài Văn khấn, Cách rút chân nhang bàn thờ Thần Tài
4. Một số điểm cần lưu ý khi tỉa chân nhang
- Thường trong nhà có 2 bàn thờ: Bàn thờ gia tiên và bàn thờ ông Công đều phải tỉa chân nhang.
- Bàn thờ Gia tiên là chỉ thờ tổ tiên nhà mình. Việc để bát hương thần linh lên bàn thờ Gia tiên là không đúng. Có nhà lại để bát hương Phật bà quan âm nữa, như vậy càng không được. Bởi lẽ, tổ tiên nhà ta làm sao lại ngồi cùng Thần linh và Phật bà quan âm được! Muốn thờ Thần linh và Phật bà quan âm cần lập bàn thờ riêng.
- Một số nhà, bàn thờ có nhiều bát hương: Cụ tổ, ông, bà, cha, mẹ… Nên quy về một bát hương hội đồng thờ chung tất cả là tốt nhất.
- Bà cô, Ông mãnh là những người chết trẻ; dân ta quan niệm họ rất thiêng, nên phải thờ. Một quan niệm đầy tính nhân văn với những người không được hưởng lộc trời ban sống lâu. Bát hương bà cô ông mãnh, nếu để cùng bàn thờ gia tiên, phải thấp và nhỏ hơn bát hương gia tiên.
- Một số nhà không lập bàn thờ ông Công riêng, thờ chung trên bàn thờ gia tiên. Bát hương ông Công ở bên phải và cao hơn bát hương Gia tiên. Sự kết hợp này chưa thực sự hợp lý; nên có bàn thờ ông Công riêng biệt là tốt nhất.
- Hiện nay nhiều gia đình thờ cả bên đằng ngoại trên bàn thờ gia tiên. Việc này là hợp cách theo quan niệm mới: Nội Ngoại cân bằng như nhau. Vì nhà ngoại không có con trai. Con rể thờ cha mẹ vợ thể hiện tấm lòng báo hiếu.
Cuối năm cũng là thời điểm có nhiều lễ cúng quan trọng để chuẩn bị đón Tết nguyên đán như cúng tất niên, cúng giao thừa. Đây đều là các nghi lễ quan trọng trong những ngày Tết cổ truyền của người Việt nên các bạn nhớ chuẩn bị sao cho thành kính. Nếu như các bạn chưa nắm rõ cách chuẩn bị cúng lễ giao thừa hay đọc văn khấn tất niên thì có thể tham khảo trên VnDoc:
