Giải Chuyên đề Lịch sử 11 Chân trời sáng tạo: Chiến tranh lạnh
Chiến tranh lạnh
VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Giải Chuyên đề Lịch sử 11 Chiến tranh lạnh để bạn đọc cùng tham khảo. Mời các bạn cùng theo dõi để có thêm tài liệu học tập môn Lịch sử 11 nhé.
Câu hỏi 1 trang 30 Chuyên đề Sử 11 Chân trời
Nêu những nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh lạnh.
Lời giải:
- Sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai (1945), Mỹ và Liên Xô phát triển thành hai siêu cường với hai hệ tư tưởng đối lập nhau sâu sắc và tranh giành quyền lãnh đạo thế giới.
+ Liên Xô đã giúp đỡ các nước Đông Âu nhanh chóng phục hồi sau chiến tranh, hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa; đồng thời đẩy mạnh phát triển kinh tế, khoa học kĩ thuật và quốc phòng tạo thế cân bằng với các nước Tây Âu.
+ Nước Mỹ không bị chiến tranh tàn phá đã vươn lên thành nước tư bản chủ nghĩa lớn mạnh nhất. Tuy nhiên, do lo ngại ảnh hưởng của Liên Xô đến vị thế của mình, Mỹ ra sức ngăn chặn ảnh hưởng của Liên Xô và sự phát triển của các nước xã hội chủ nghĩa trên thế giới.
=> Cuộc đối đầu giữa Mỹ và Liên Xô đã tạo nên cuộc Chiến tranh lạnh trong giai đoạn 1947 - 1989 thể hiện trên các lĩnh vực tư tưởng, chính trị, quân sự, kinh tế,...
Câu hỏi 2 trang 30 Chuyên đề Sử 11 Chân trời
Trình bày đặc điểm chính của cuộc chiến tranh lạnh.
Lời giải:
- Đặc điểm chính của Chiến tranh lạnh:
+ Chiến tranh lạnh là cuộc chiến tranh không tiếng súng. Trong đó, Liên Xô và Mỹ luôn trong trạng thái đối đầu nhưng không nổ ra xung đột quân sự trực tiếp. Sự đối đầu giữa Mỹ và Liên Xô đặt thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng thông qua việc phát triển các liên minh quân sự và chạy đua vũ trang quyết liệt giữa hai siêu cường.
+ Trong thời gian diễn ra Chiến tranh lạnh (1947 - 1989), mặc dù đối đầu giữa Mỹ và Liên Xô từng có lúc đứng trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân, nhưng không xảy ra cuộc “chiến tranh nóng” trực tiếp giữa hai cường quốc cũng như hai khối tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.
+ Nhiều cuộc chiến tranh cục bộ và xung đột quân sự diễn ra ở nhiều nơi tạo nên tình trạng "nóng" ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới.
Câu hỏi trang 31 Chuyên đề Sử 11 Chân trời
Phân tích những hậu quả của cuộc Chiến tranh lạnh đối với thế giới.
Lời giải:
♦ Hậu quả của Chiến tranh lạnh đối với thế giới:
- Thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng suốt cuộc Chiến tranh lạnh (1947 - 1989) và luôn đối mặt với nguy cơ nổ ra một cuộc chiến tranh hạt nhân giữa hai siêu cường Liên Xô - Mỹ.
- Chiến tranh lạnh tác động mạnh mẽ và toàn diện đến tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa của thế giới.
+ Khi cuộc Chiến tranh lạnh bắt đầu “nóng” trong cục diện đối đầu của hai siêu cường, các quốc gia trên thế giới buộc phải lựa chọn con đường phát triển của mình dựa trên nền tảng ý thức hệ.
+ Sau khi phong trào Không liên kết thành lập, nhiều quốc gia đã chọn tham gia phong trào, tuy nhiên, thực tế vẫn chịu ảnh hưởng của Mỹ hoặc Liên Xô.
- Thế giới đối diện với sự xung đột, chia rẽ ở các khu vực và ở từng quốc gia do sự tác động của Chiến tranh lạnh. Ví dụ:
+ Các cuộc chiến tranh Trung Đông giữa Ixraen và các nước Arập kéo dài đã gây tổn thất nặng nề về người và của cho các quốc gia tham chiến;
+ Chiến tranh Triều Tiên (1950 - 1953) đã tạo ra sự chia cắt lâu dài cho bán đảo Triều Tiên;
+ Cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã để lại nhiều hậu quả nặng nề cho nhân dân Việt Nam.
Câu hỏi trang 32 Chuyên đề Sử 11 Chân trời
Trình bày những sự kiện dẫn đến sự kết thúc Chiến tranh lạnh.
Lời giải:
- Những sự kiện dẫn đến kết thúc chiến tranh lạnh:
+ Từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX, xu hướng hòa hoãn Đông – Tây đã xuất hiện với những cuộc gặp gỡ, thương lượng Xô – Mỹ, mặc dù còn nhiều diễn biến phức tạp.
+ Năm 1972, hai siêu cường Liên Xô và Mỹ đã thỏa thuận về việc hạn chế vũ khí chiến lược và kí kết Hiệp ước hạn chế phòng chống tên lửa và Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược.
+ Từ giữa những năm 70 của thế kỉ XX, nhiều hợp tác về kinh tế và khoa học – kĩ thuật được kí kết giữa Liên Xô và Mỹ, tuy nhiên, trọng tâm của những thỏa thuận giữa hai siêu cường vẫn là việc cắt giảm vũ khí chiến lược, hạn chế cuộc chạy đua vũ trang.
+Tháng 12/1989, trong cuộc gặp không chính thức tại đảo Manta (Địa Trung Hải), Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô M. Goócbachốp và Tổng thống Mỹ G. Busơ chính thức cùng tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh. Trên thực tế, Chiến tranh lạnh thực sự kết thúc sau khi Liên Xô tan rã, Trật tự hai cực Ianta sụp đổ (năm 1991).
- Nguyên nhân dẫn tới việc kết thúc chiến tranh lạnh:
+ Mỹ và Liên Xô phải đầu tư nhiều khoản kinh phí lớn, tốn kém cho cuộc chạy đua vũ trang và cạnh tranh chiến lược ở các khu vực dẫn đến bị suy giảm thực lực về nhiều mặt so với các cường quốc mới nổi khác. Do đó, cả Mỹ và Liên Xô muốn nhanh chóng thoát khỏi sự đối đầu để tập trung phát triển đất nước và củng cố vị thế của mình.
+Trong bối cảnh Mỹ và Liên Xô đối mặt với nhiều khó khăn, Nhật Bản và Tây Âu đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành đối thủ cạnh tranh gay gắt với Mỹ về mặt kinh tế.
+ Trong giai đoạn cuối của cuộc Chiến tranh lạnh, xu thế “hòa dịu" Đông - Tây đã xuất hiện, thúc đẩy sự hợp tác giữa Mỹ với Liên Xô cũng như giữa Liên Xô với các nước tư bản chủ nghĩa khác.
+ Những sai lầm trong quá trình tiến hành công cuộc cải tổ của Liên Xô là một trong những nhân tố thúc đẩy Chiến tranh lạnh kết thúc. Nửa sau thập kỉ 80, Liên Xô rơi vào cuộc khủng hoảng lớn và không thể tiếp tục cạnh tranh với Mỹ.
