Lý thuyết Địa lý 6 Cánh diều bài 14

Nhiệt độ và mưa - Thời tiết và khí hậu

Lý thuyết Địa Lí lớp 6 bài 14: Nhiệt độ và mưa - Thời tiết và khí hậu sách Cánh diều chi tiết cùng với câu trắc nghiệm chọn lọc có đáp án giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Địa Lí lớp 6

Bài: Nhiệt độ và mưa - Thời tiết và khí hậu

A. Lý thuyết Địa Lí 6 bài 14
B. Trắc nghiệm Địa Lí 6 bài 14

A. Lý thuyết Địa Lí 6 bài 14

1. Nhiệt độ không khí

- Khái niệm: Nhiệt độ không khí là độ nóng lạnh của không khí.

- Dụng cụ để đo nhiệt độ: Nhiệt kế.

- Phân bố

+ Ở vùng vĩ độ thấp (khu vực xích đạo) quanh năm nhận được lượng nhiệt của Mặt Trời lớn làm cho không khí gần mặt đất nóng nên có nhiệt độ cao.

+ Ở vùng vĩ độ cao, do nhận được lượng nhiệt của Mặt Trời ít hơn, không khí không thể nóng như ở vùng vĩ độ thấp nên nhiệt độ thấp.

+ Ở vùng cực, nhiệt độ có khi xuống tới - 80°C.

- Nhiệt độ không khí luôn thay đổi khi có bề mặt tiếp xúc không giống nhau, khi và độ cao khác nhau và khi ở vĩ độ khác nhau.

- Nguyên nhân

+ Lượng nhiệt tỏa ra từ bề mặt Trái Đất.

+ Sự hấp thụ nhiệt và tỏa nhiệt của đất và nước khác nhau.

2. Hơi nước trong không khí. Mưa

* Hơi nước trong không khí

- Nguồn cung cấp hơi nước cho không khí từ nước từ biển, đại dương, ao hồ, sông ngòi,...

- Độ ẩm là lượng hơi nước chứa trong không khí.

- Sương mù là hơi nước ngưng kết ở lớp không khí gần mặt đất tạo thành.

- Mây là hơi nước ngưng kết ở các độ cao khác nhau trong khí quyển tạo thành từng đám.

- Mây là yếu tố khí tượng quan trọng thể hiện rõ trạng thái và sự biến động của thời tiết.

* Mưa

- Nguyên nhân: Các đám mây được bổ sung thêm hơi nước, lớn lên và không bị nhiệt độ làm bốc hơi nước sẽ sinh ra mưa.

- Sự phân bố

+ Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều, giảm từ xích đạo về cực.

+ Mưa nhiều ở khu vực nội chí tuyến (Trung Phi, Đông Nam Á, Nam Á, Nam Mĩ,…).

+ Mưa ít ở khu vực cực, nội địa (Bắc Phi, Bắc Á, Tây Úc,…).

- Nhân tố ảnh hưởng: nhiệt độ, khí áp, địa hình, gió, dòng biển,…

3. Thời tiết và khí hậu

* Thời tiết

- Khái niệm: Là trạng thái khí quyển tại một địa điểm vào một thời điểm nhất định.

- Các yếu tố khí tượng: nắng, mưa, gió, độ ẩm, mây,...

- Đặc điểm: Thời tiết thường thay đổi trong một thời gian ngắn (một buổi, một ngày hoặc vài ngày).

* Khí hậu

- Khái niệm: Là sự lặp đi lặp lại của tình hình thời tiết ở một địa phương trong nhiều năm.

- Đặc điểm

+ Khí hậu có tính ổn định hơn.

+ Khí hậu trên Trái Đất thường diễn ra theo quy luật, mang tính đặc trưng của từng vùng.

- Khí hậu là nhân tố rất quan trọng, có liên quan trực tiếp tới đời sống và sản xuất của con người cũng như các thành phần tự nhiên khác.

4. Các đới khí hậu trên Trái Đất

Đặc điểm	Đới nóng	Đới ôn hòa	Đới lạnh
Vị trí	Từ Xích đạo đến chí tuyến Bắc và Nam.	Chí tuyến Bắc/Nam đến vòng cực Bắc/Nam.	Vòng cực Bắc/Nam về cực Bắc/Nam.
Nhiệt độ	Cao.	Trung bình.	Thấp.
Lượng mưa	1000 - 2000mm.	500 - 1000mm.	Dưới 500mm.
Gió thường xuyên	Tín phong.	Tây ôn đới.	Đông cực.

B. Trắc nghiệm Địa Lí 6 bài 14

Câu 1: Nguồn cung cấp ánh sáng và nhiệt cho Trái Đất là

A. Con người đốt nóng.

B. Ánh sáng từ Mặt Trời.

C. Các hoạt động công nghiệp.

D. Sự đốt nóng của Sao Hỏa.

Lời giải

Đáp án B.

SGK/155, lịch sử và địa lí 6.

Câu 2: Càng lên vĩ độ cao nhiệt độ không khí càng

A. Tăng.

B. Không đổi.

C. Giảm.

D. Biến động.

Lời giải

Đáp án C.

SGK/155, lịch sử và địa lí 6.

Câu 3: Khi không khí đã bão hòa mà vẫn được cung cấp thêm hơi nước thì

A. Hình thành độ ẩm tuyệt đối.

B. Tạo thành các đám mây.

C. Sẽ diễn ra hiện tượng mưa.

D. Diễn ra sự ngưng tụ.

Lời giải

Đáp án D.

SGK/157, lịch sử và địa lí 6.

Câu 4: Loại gió nào sau đây thổi thường xuyên trong khu vực đới nóng?

A. Tây ôn đới.

B. Gió mùa.

C. Tín phong.

D. Đông cực.

Lời giải

Đáp án C.

SGK/158, lịch sử và địa lí 6.

Câu 5: Yếu tố tự nhiên rất quan trọng có liên quan trực tiếp tới đời sống và sản xuất của con người là

A. Thổ nhưỡng.

B. Địa hình.

C. Sông ngòi.

D. Khí hậu.

Lời giải

Đáp án D.

Khí hậu là nhân tố tự nhiên rất quan trọng có liên quan trực tiếp tới đời sống và sản xuất của con người cũng như các thành phần tự nhiên khác.

Câu 6: Nhiệt độ trung bình năm cao nhất thường ở vùng

A. Chí tuyến.

B. Ôn đới.

C. Xích đạo.

D. Cận cực.

Lời giải

Đáp án A.

SGK/156, lịch sử và địa lí 6.

Câu 7: Để đo nhiệt độ không khí người ta dùng dụng cụ nào sau đây?

A. Áp kế.

B. Nhiệt kế.

C. Vũ kế.

D. Ẩm kế.

Lời giải

Đáp án B.

SGK/155, lịch sử và địa lí 6.

Câu 8: Nhiệt độ không khí cao nhất ở khu vực nào sau đây?

A. Chí tuyến.

B. Cận cực.

C. Xích đạo.

D. Ôn đới.

Lời giải

Đáp án C.

SGK/155, lịch sử và địa lí 6.

Câu 9: Dụng cụ nào sau đây được dùng đo độ ẩm không khí?

A. Ẩm kế.

B. Áp kế.

C. Nhiệt kế.

D. Vũ kế.

Lời giải

Đáp án A.

SGK/156, lịch sử và địa lí 6.

Câu 10: Nguồn cung cấp hơi nước chính cho khí quyển là

A. Sinh vật.

B. Biển và đại dương.

C. Sông ngòi.

D. Ao, hồ.

Lời giải

Đáp án B.

SGK/157, lịch sử và địa lí 6.

Câu 11: Khí hậu là hiện tượng khí tượng

A. Xảy ra trong một thời gian ngắn ở một nơi.

B. Lặp đi lặp lại tình hình của thời tiết ở nơi đó.

C. Xảy ra trong một ngày ở một địa phương.

D. Xảy ra khắp mọi nơi và thay đổi theo mùa.

Lời giải

Đáp án B.

SGK/158, lịch sử và địa lí 6.

Câu 12: Thời tiết là hiện tượng khí tượng xảy ra

A. Trong một thời gian ngắn nhất định ở một nơi.

B. Lặp đi lặp lại các hiện tượng, khí tượng tự nhiên.

C. Trong một thời gian dài ở một nơi nhất định.

D. Khắp mọi nơi và không thay đổi theo thời gian.

Lời giải

Đáp án A.

SGK/158, lịch sử và địa lí 6.

Câu 13: Nhân tố nào sau đây quyết định đến sự phân hóa khí hậu trên bề mặt Trái Đất?

A. Gió mùa.

B. Dòng biển.

C. Địa hình.

D. Vĩ độ.

Lời giải

Đáp án D.

Sự phân hóa khí hậu trên bề mặt Trái Đất phụ thuộc vào nhiều nhân tố trong đó quan trọng nhất là vĩ độ. Ở các vĩ độ khác nhau, nhận được lượng bức xạ từ Mặt Trời không giống nhau nên hình thành nên các đới khí hậu có đặc điểm khác nhau.

Câu 14: Trên Trái Đất có những đới khí hậu nào sau đây?

A. Một đới nóng, hai đới ôn hòa, hai đới lạnh.

B. Hai đới nóng, một đới ôn hòa, hai đới lạnh.

C. Một đới nóng, hai đới ôn hòa, một đới lạnh.

D. Hai đới nóng, hai đới ôn hòa, một đới lạnh.

Lời giải

Đáp án A.

SGK/159, lịch sử và địa lí 6.

Câu 15: Trên Trái Đất có bao nhiêu đới khí hậu?

A. 5.

B. 6.

C. 3.