Soạn GDCD VNEN 9 bài 11: Trách nhiệm và nghĩa vụ của công dân trong xây dựng, bảo vệ tổ quốc

Bài hát: Khát vọng tuổi trẻ

Đường dài tương lai quê hương đang gọi mời.

Tuổi trẻ hôm nay chung tay xây ngày mới.

Dù lên rừng hay xuống biển.

Vượt bão giông vượt gian khổ.

Tuổi trẻ kề vai vững vàng chân bước bạn ơi.

Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta,

mà cần hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.

Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta,

mà cần hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.

(Tác giả: Vũ Hoàng)

Theo em, nội dung bài hát như những lời động viên, thôi thúc thế hệ trẻ cùng chung tay xây dựng và bảo vệ đất nước, vì tương lai của quê hương và Tổ quốc.

Khi nghe lời bài hát: "Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà phải hỏi ta đã làm gì cho tổ quốc hôm nay" em có suy nghĩ:

Nội dung của câu hát thực chất nói về hai vấn đề: quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi công dân đối với Tổ quốc. Mỗi người đều có Tổ quốc, đó là quốc gia, là quê hương, xứ sở – nơi họ sinh ra và lớn lên. Sống trong quốc gia, xã hội đó, con người được hưởng những quyền lợi nhất định, song họ cũng phải tham gia vào việc xây dựng quốc gia, xã hội ấy. Câu hát đặt ra vấn đề: Mỗi người hãy cống hiến, làm tròn bổn phận, nghĩa vụ của mình để góp phần xây dựng một quốc gia, xã hội giàu mạnh, rồi từ đó chính họ sẽ được hưởng những quyền lợi mà sự giàu mạnh ấy mang lại. Chúng ta sẽ không ngồi chờ hay đòi hỏi những quyền lợi mà bản thân mình không góp sức vào việc tạo nên những quyền lợi ấy.

Theo em, sức mạnh giúp một đứa bé lên ba (chưa hề biết đi) vùng dậy, vươn vai trở thành một tráng sĩ anh hùng đó chính là tấm lòng yêu nước, sự căm thù giặc ngoại xâm.

Từ hành động của cậu bé Gióng, em nhận thấy rằng xây dựng và bảo vệ tổ quốc là nghĩa vụ của mỗi công dân. Non sông, đất nước Việt Nam là do ông cha ta đã bao đời đổ mồ hôi, xương máu khai phá, bồi đắp mới có được. Mặc dù, ngày nay đất nước hoà bình, nhưng còn có rất nhiều thế lực đang âm mưu thôn tính, phá hoại tổ quốc ta. Bởi vậy, hơn ai hết, mỗi một công dân tự xây dựng cho mình một tấm lòng yêu nước, một trái tim quả cảm để thực hiện tốt nghĩa vụ thiêng liêng của mình.

Theo em, mỗi một công dân đều có trách nhiệm, nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đó là sứ mệnh cao cả và thiêng liêng. Dù chúng ta đang ở nơi đâu, vùng hải đảo, miền núi xa xôi hay thậm chí ở cả nước ngoài, mỗi chúng ta đều phải biết được mình đang gánh trên vai trách nhiệm xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Có thể nói, để có được đất nước như ngày hôm nay, không biết đã có bao nhiêu anh hùng chấp nhận ngã xuống, chấp nhận hi sinh...Bởi vậy, chúng ta phải biết trân quý từng tấc đất, cây cỏ trên đất nước mình. Từ đó, cố gắng đoàn kết xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp hơn, xứng đáng với sự hi sinh của thế hệ cha anh đi trước.

Theo em, thanh niên là lực lượng nòng cọt trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì:

B. Thanh niên là những người có sức khoẻ, có tri thức

C. Thanh niên là lực lượng dễ tiếp thu cái mới và cái luôn sáng tạo

D. Thanh niên là chủ nhân tương lai của đất nước

G. Thanh niên là những người được đào tạo, giáo dục toàn diện

H. Thanh niên là lực lượng lao động đông đảo, chủ chốt của xã hội

I. Thanh niên là những người giàu ước mơ, nhiệt tình trong mọi công việc.

Kế hoạch học tập, tu dưỡng rèn luyện bản thân:

• Phải phấn đấu trở thành người công dân tốt, sống, làm việc theo hiến pháp và pháp luật; tích cực học tập lao động, tham gia các hoạt động xã hội, xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
• Tích cực học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ về mọi mặt, có đủ khả năng cống hiến và trưởng thành.
• Tích cực trong lao động sản xuất để làm giàu chính đáng cho bản thân, gia đình và xã hội.
• Trung thành với Tổ quốc, sẵn sàng làm và làm tốt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
• Tích cực tham gia các hoạt động xã hội, trước hết là tích cực tham gia các hoạt động do Đoàn tổ chức, phấn đấu để trở thành người Thanh niên, Thiếu niên gương mẫu về mọi mặt và làm nòng cốt trong các phong trào đoàn thanh niên.
• Đồng thời mỗi đoàn viên không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện theo các nội dung của chương trình rèn luyện đoàn viên trong thời kỳ mới với 5 tiêu chí rèn luyện và 10 tiêu chí hành động của Đoàn thanh niên.

Những ý kiến đúng là:

A. Tình cảm dành cho những người thân, gia đình chắp cánh cho tình yêu quê hương, tình yêu đất nước

B. Người yêu tổ quốc trước hết phải biết yêu bản thân, yêu gia đình

C. Những người có hành vi tàn phá môi trường, tham ô, lãng phí là những người không yêu nước

D. Cách tốt nhất để bảo vệ đất nước là xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh

Theo em, ý kiến của bạn Thanh là sai bởi vì: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ chiến lược xuyên suốt của cách mạng nước ta; là quan hệ có tính quy luật trong truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước của dân tộc.

Chúng ta đang sống trong thời bình, nhưng không có nghĩa chúng ta chỉ mải mê xây dựng đất nước mà quên đi nhiệm vụ bảo vệ đất nước. Ở bên ngoài, có rất nhiều thế lực đang lăm le, thôn tính nước ta. Vì vậy, ngoài việc chú trọng xây dựng đất nước, chúng ta cũng không quên bảo vệ đất nước, bảo vệ những thành quả hàng nghìn năm ông cha đã gây dựng nên.

Em không đồng ý với quan điểm của Hùng vì không phải chỉ có những hành động, việc làm lớn lao mới được xem là xây dựng đất nước. Mà xây dựng đất nước đôi khi đơn thuần chỉ là những hành động rất nhỏ bé đầy thiết thực trong cuộc sống. Ở mỗi lứa tuổi khác nhau sẽ có những nhiệm vụ khác nhau để xây dựng đất nước. Như vậy, tất cả các công dân Việt Nam từ lớn tới bé, từ trẻ tới già đều có thể xây dựng quê hương đất nước bằng những việc làm và hành động của mình.

Nhiệm vụ của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc:

• Phải tích cực học tập và rèn luyện, nâng cao tinh thần cảnh giác, ý thức bảo vệ Tổ quốc, tham gia xung kích, đi đầu trong mọi lĩnh vực.
• Sống có lý tưởng, có văn hóa, trau dồi đạo đức, làm tròn bổn phận của người công dân tốt và xung kích tình nguyện vì cộng đồng.
• Luôn tích cực, năng động, sáng tạo trong công việc. Thường xuyên trau dồi thêm kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, cải tiến phương thức để đạt hiệu quả làm việc cao hơn.
• Học tập và làm theo những điều Bác Hồ dạy bằng những việc làm thiết thực
• Phải luôn có những định hướng đúng đắn để sống đúng, sống đẹp, trở thành một thanh niên gương mẫu...

Hành vi, thái độ góp phần thực hiện tốt trách nhiệm xây dựng tổ quốc:

A. Chăm chỉ, tự giác và sáng tạo trong học tập, lao động

B. Sống trong sáng, lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội

C. Tích cực rèn luyện đạo đức, tác phong, có lí tưởng sống đúng đắn

E. Luôn quan tâm đến tình hình mọi mặt của quê hương, đất nước

G. Thực hiện tốt mọi chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước.

H. Tích cực tham gia các hoạt động chính trị - xã hội.

K. Tích cực giữ gìn, thừa kế và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc

L. Tích cực đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực, lối sống thực dụng, đề cao hưởng thụ.

Câu nói của Đại tướng Võ Nguyên Giáp giúp em nhận thấy được trọng trách và tầm quan trọng của thế hệ trẻ ngày nay. Thời chiến tranh, nỗi nhục lớn nhất là mất nước, thời nay, chiến tranh đã lùi xa thì nỗi nhục lớn nhất chính là sự nghèo nàn, lạc hậu. Do đó, từ hàng nghìn năm trước, cha ông đã dốc hết sức lực, thậm chí tính mạng của mình để bảo vệ nền độc lập của đất nước thì ngày nay, thế hệ trẻ cần phải đánh tan nỗi nhục đó, đưa đất nước ngày càng phát triển, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Ví dụ:

Như chúng ta đã biết từ Văn Lang đến hết Âu Lạc của Thục Phán An Dương Vương. Việt Nam chuyển qua giai đoạn chìm đắm trong 1000 năm Bắc thuộc, mãi đến khi Ngô Quyền đại thắng quân Nam Hán lập ra nhà Ngô mới mở ra thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài cho dân tộc. Trải qua những triều đại phong kiến trong lịch sử với biết bao cuộc chiến tranh hoạn lạc. Kết thúc ở triều đại nhà Nguyễn, Việt Nam lại tiếp tục trường kỳ kháng chiến chống đế quốc.

Bắt đầu từ Âu Lạc, Việt Nam có khoảng hơn 2269 năm lịch sử, đất nước bị dày xéo bời những đế quốc xâm lăng, đã có hàng vạn cuộc chiến tranh lớn nhỏ xảy ra. Nhưng tất cả đều bị đánh bại bởi trái tim vàng, tinh thần thép, dòng máu yêu nước sục sôi đang chảy trong huyết quản của dân tộc Việt Nam, của tôi và của tất cả các bạn đang ngồi đây! Với bề dày lịch sử và dòng máu mẹ tiên cha rồng trong suốt thời gian giành lại độc lập tự chủ cho dân tộc, có biết bao tấm gương anh hùng hào kiệt đã ngã xuống, gửi thân mình vào đất mẹ, chỉ để đổi lấy hòa bình cho tổ quốc. Trong số ấy có biết bao anh hùng trẻ tuổi.

Từ thời kỳ khởi thủy có Mạc Quan vị anh hùng tuổi 16, rồi hai chị em Trưng Trắc – Trưng Nhị, Nữ tướng Xuân Nương, dậy binh khởi nghĩa đánh đuổi giặc ngoại xâm. Cho tới Mục Chi, Nguyễn Chi Phương, Hoàng Diệu, Phạm Thế Hiển, Trần Quốc Tuấn đều là những danh tài trẻ tuổi tới thời kỳ kháng chiến đánh đuổi đế quốc như: Lý Tự Trọng, chị Võ Thị Sáu, Trần Văn Ơn, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Viết Xuân, Vừ A Dính, Phan Đình Giót. Với những trang vàng lịch sử, và sự hi sinh xương máu của cha anh để hôm nay tôi được đứng đây cùng với các bạn, chúng ta được sống trong hòa bình, ấm no, hạnh phúc.

Là thế hệ trẻ, những chủ nhân tương lai của tổ quốc đã bao giờ bạn tự hỏi chúng ta cần làm gì để xứng đáng với truyền thống hào hùng của dân tộc, tiếp bước cha anh trong thời kỳ hội nhập đổi mới? Chủ tịch Hồ Chí Minh – vị cha già dân tộc từng nói:

“Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì? Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà?”

Bước vào thế kỷ XXI thời kỳ hội nhập Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước mỗi chúng ta ai ai cũng phải tự gắn cho mình trách nhiệm gìn giữ, bảo vệ, xây dựng nước nhà hùng mạnh.

Nếu như trong kháng chiến phong trào Thanh niên “Ba sẵn sàng” với khẩu hiệu “Xẻ dọc Trường Sơn đi đánh Mỹ” đã được lịch sử dân tộc ghi nhận, bạn bè thế giới ngợi ca. Thì ngày nay các phong trào “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Học vì ngày mai lập nghiệp”, “Thanh niên tình nguyện”, “Hiến máu nhân đạo” đã và đang thu hút đông đảo các bạn trẻ tham gia.

Năm 2000 năm đầu tiên của thế kỷ XXI, Đảng và Chính phủ đã quyết định đặt tên là năm thanh niên, chúng ta đã gửi thông điệp tháng ba đến bạn bè trên toàn thế giới.

Trong những năm qua chúng ta đã mở rộng quan hệ bạn bè và hợp tác với hàng trăm tổ chức thanh niên, sinh viên Quốc tế. Vị thế và ảnh hưởng của Thanh niên Việt Nam đã được khẳng định ở nhiều phương diện .Trong thời chiến, chúng ta có những vị anh hùng thật oanh liệt, trong thời bình chúng ta cũng có những anh hùng thật đáng tự hào, như: Liệt sỹ Nguyễn Đức Tâm đã hi sinh khi chống chọi với cơn bão số 5 năm 2017 hay thiếu úy Triệu Văn Phong đã hi sinh khi tham gia phá án buôn bán ma túy tại Điện Biên. Và chúng ta cũng thật tự hào về những bạn trẻ đã khẳng định mình trên những sân chơi trí tuệ thế giới...

Bước vào thời kỳ hội nhập Thanh niên Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra thật nhiều thách thức. Sự hội nhập kinh tế - văn hóa cũng đã khiến một bộ phận thanh niên có lối sống thực dụng, ích kỷ, đi vào tệ nạn xã hội, những con số thống kê về tội phạm trong độ tuổi thanh niên là một lời cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta. Vậy tôi và các bạn cần làm gì?

Được sinh ra và lớn lên trên quê hương đất Tổ, mảnh đất hùng thiêng, được học tập và rèn luyện ở ngôi trường THPT Đoàn Thị Điểm yêu dấu với một bề dày truyền thống, được sinh hoạt trong một tổ chức thanh niên luôn năng động, sáng tạo và đầy nhiệt huyết là một điều thật may mắn đối với tôi. Là một thanh niên tuổi trẻ thế hệ Bác Hồ, tôi thấy mình:

Một là, phải thật nỗ lực trong học tập góp 1 phần trí tuệ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, tham gia xây dựng môi trường văn hóa học đường, trung thực, đấu tranh các hành vi tiêu cực, gian lận.

Hai là, xung kích tình nguyện trên mọi lĩnh vực.

Ba là , sống có lý tưởng, luôn năng động và sáng tạo, mơ ước xây dựng quê hương giàu đẹp.

Hơn ai hết, chính chúng ta hãy cùng nắm lấy tay nhau tạo thành một khối đại đoàn kết, nhân lên sức mạnh băng qua mọi thác ghềnh bão tố để đưa Việt Nam ta trở thành một đất nước hùng cường.

Gợi ý:

Một số anh hùng dân tộc có công lao to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc là:

• Hồ Chí Minh
• Võ Nguyên Giáp
• Nguyễn Huệ
• Võ Thị Sáu
• Hai Bà Trưng
• Ngô Quyền....

Cảm nghĩ về một vị anh hùng dân tộc: Chủ tịch Hồ Chí Minh

Có một con người mà khi nhắc đến tên, những người Việt Nam đều vô cùng kính yêu và ngưỡng mộ, đó là Hồ Chí Minh: vị lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. Bất cứ cương vị nào, ở bất cứ hoàn cảnh nào, dù khó khăn gian khổ nhưng Người luôn nghĩ về dân: “Một ngày đồng bào còn chịu khổ là một ngày tôi ăn không ngon, ngủ không yên". Vẻ đẹp của Người mang đậm dấu ấn Việt Nam, một vẻ đẹp đơn sơ nhưng cũng thật giản dị, mộc mạc, cao quý lạ thường. Chữ “Dân” luôn ở vị trí trung tâm trong trái tim người, luôn ở vị thế cao nhất trong tâm tưởng. Chính tình yêu thương bao la, chân thành và tha thiết ấy đã tạc nên tượng đài Hồ Chí Minh bất tử trong lòng người dân Việt Nam. Tấm gương người cũng vì thế mà trở thành tấm gương mà chúng ta noi theo, cần “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại ”.