Soạn GDCD VNEN 9 bài 9: Quyền tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội của nhân dân

• Quyền tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội của công dân là: Tham gia bàn bạc, giám sát và đánh giá các hoạt động các công việc chung của nhà nước và xã hội.
• Nhận biết quyền này bằng những từ ngữ như: quyền ứng cử, quyền bầu cử, quyền khiếu nại, quyền giám sát...

Công dân có quyền quản lí nhà nước và xã hội vì nhà nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa là nhà nước "của dân, do dân và vì dân", vì vậy việc tham gia bộ máy quản lý nhà nước nhằm phát huy tích cực quyền làm chủ của mọi công dân dưới chế độ XHCN, nhà nước đảm bảo công dân thực hiện quyền dân chủ của mình trên nguyên tắc "Dân biết, Dân bàn, Dân làm, Dân kiểm tra".

Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia quản lí nhà nước và xã hội bằng cách:

• Trực tiếp: Tự mình tham gia các công việc thuộc về quản lí nhà nước, xã hội.
• Gián tiếp: Thông qua đại biểu của nhân dân để họ kiến nghị lên cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Ba bạn An, Thảo và Nam nói đều có những ý đúng của riêng mỗi bạn. Nhưng chung quy lại là:

Pháp luật quy định, quyền tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội là quyền chính trị quan trọng nhất của công dân, đảm bảo công dân thực hiện quyền làm chủ cũng như thực hiện trách nhiệm công dân đối với nhà nước và xã hội. Nhà nước luôn đảm bảo và tạo mọi điều kiện để phát huy quyền tham gia quản lí nhà nước và quản lí xã hội của nhân dân.

b. Đặc điểm của từng hình thức tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội là:

• Trực tiếp: Tự mình tham gia các công việc thuộc về quản lí nhà nước, xã hội.
• Gián tiếp: Thông qua đại biểu của nhân dân để họ kiến nghị lên cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

• Nhà nước quản lí xã hội bằng Hiến pháp và Pháp luật.
• Các cán bộ, công thức, viên chức nhà nước khi làm việc với nhân dân cần phải tôn trọng nhân dân, tận tuỵ phục vụ nhân dân, liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của nhân dân.

Theo em, bác tổ trưởng làm như vậy là không đúng. Trong trường hợp này, nếu là An em sẽ xin phép bác đóng góp ý kiến là bác nên họp tổ dân phố để thống nhất ý kiến của mọi người bởi đây là quyền và nghĩa vụ của mọi người trong tổ dân cư.

Nếu là chị C, em sẽ ý kiến trực tiếp với cấp trên (tổng giám đốc) về những việc làm của giám đốc để cấp trên xem xét và xử lí mọi việc.

Nếu là anh M, trong tình huống đó em sẽ nói với bác T là: Mọi người ủng hộ và cháu cảm thấy đủ năng lực nên cháu sẽ vẫn ứng cử ạ. Còn được trúng tuyển hay không thì dựa vào sự bổ nhiệm của mọi người. Còn cháu nghĩ, cháu làm như vậy là quyền và nghĩa vụ của cháu, của một công dân đối với công việc xây dựng đất nước.

Theo em, chị B làm như vậy là không đúng.

Nếu em là bạn chị B, em sẽ nói với chị rằng: Được đi bầu cử đại biểu quốc hội là quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân từ 18 tuổi trở lên. Nhà nước đã tạo điều kiện cho mình quyền được bầu cử, được xây dựng bộ máy nhà nước thì đồng nghĩa việc mình có trách nhiệm thực hiện tốt nghĩa vụ của mình, đó là tìm ra những người có tài, có tâm để cống hiến cho đất nước chứ mình không nên chọn bừa như vậy được.

Trong các quyền dưới đây của công dân, quyền thể hiện sự tham gia của công dân vào quản lí nhà nước và quản lí xã hội là:

Đáp án: A. Quyền bầu cử đại biểu quốc hội

Quyền tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội là quyền của công dân tham gia xây dựng bộ máy nhà nước và các tổ chức xã hội; tham gia bàn bạc, tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá các hoạt động, các công việc chung của Nhà nước và xã hội".

Bạn Vân có quyền tham gia đóng góp ý kiến của mình vì bạn Vân cũng là một công dân của phường/ xã đó. Do đó, bạn Vân cũng có quyền đóng góp quản lí nhà nước, quản lí xã hội.

Nếu muốn đóng góp ý kiến, bạn Vân có thể đóng góp ý kiến trực tiếp ở buổi tổng kết ở phần "ý kiến của người dân" hoặc bạn có thể đóng góp ý kiến bằng cách gửi thư vào hòm thư của phường/ xã.

Em không đồng ý với ý kiến của bạn Hải vì đã là công dân của nước Việt Nam thì ai cũng có quyền tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội ,không phân biệt tầng lớp, công việc,.... Mọi người có thể quản lí nhà nước, quản lí xã hội bằng cách trực tiếp hay gián tiếp.

Anh M suy nghĩ như vậy là không đúng vì: tham gia các cuộc họp ở thôn xóm là hình thức tham gia quản lí xã hội, là dịp để mỗi công dân thể hiện quyền và trách nhiệm của mình đối với xã hội, qua đó mà đóng góp vào sự phát triển của địa phương.

Theo em, việc tổ chức họp ở thôn, bản, tổ dân phố có ý nghĩa là nơi để thông báo, trình bày những chính sách của cấp trên xuống đồng thời cũng là nơi người dân có cơ hội để bày tỏ quan điểm, ý kiến của mình để góp phần đưa thôn, xóm, khu dân cư ngày càng phát triển.

Ví dụ mẫu: quy trình bầu cử tổng thống ở Mĩ:

Giai đoạn khởi đầu

Một chính trị gia có tham vọng trở thành tổng thống Hoa Kỳ sẽ thành lập một uỷ ban. Uỷ ban này sẽ tìm hiểu, thăm dò triển vọng của vị chính trị gia đó và quyên góp tiền bạc để vận động tranh cử.

Giai đoạn vận động ứng cử

Đây là giai đoạn các ứng viên (thuộc cùng một đảng) cạnh tranh trong nội bộ đảng để được chọn là ứng viên duy nhất ra tranh chức tổng thống với đảng khác. Các ứng viên tổ chức vận động ở các tiểu bang để kêu gọi cử tri ủng hộ mình. Tại mỗi bang, cử tri qua cuộc bầu cử sơ bộ chọn ra đại diện của tiểu bang đi dự đại hội đảng toàn quốc.

Bầu cử sơ bộ

Bầu cử sơ bộ thuộc về truyền thống chính trị của Hoa Kỳ. Nhiều người Mỹ cho đây là công cụ dân chủ để người dân có thể gây ảnh hưởng vào việc lựa chọn người lãnh đạo nước. Những người đứng đầu đảng ít có ảnh hưởng đến chương trình hoạt động và việc lựa chọn người ra tranh cử. Qua cuộc bầu cử sơ bộ, cử tri có được nhiều lựa chọn và có thể thử khả năng người ứng cử xem có thích hợp với chức vụ tổng thống.

Giai đoạn tổ chức đại hội đảng

Đại hội đảng tổ chức vài tháng trước cuộc bầu cử tổng thống để chọn ứng viên ra tranh chức tổng thống. Thường thì trước khi diễn ra đại hội người ta đã biết ứng viên nào được tuyển chọn dựa vào các cuộc vận động của các ứng viên tại các tiểu bang và qua những cuộc bầu cử sơ bộ trong đảng. Ứng viên chiến thắng sẽ chọn một người cùng ra tranh chức Phó tổng thống, thường là một trong số những người thua cuộc.

Giai đoạn vận động tranh cử

Đây là giai đoạn quyết định trong quá trình tranh cử tổng thống. Đây là thời điểm ứng viên của hai đảng đối đầu trực tiếp với nhau. Hai ứng viên tổ chức những hoạt động quảng cáo, tuyên truyền nhằm lôi kéo sự ủng hộ. Và cử tri cũng rất quan tâm tới các cuộc tranh luận trên truyền hình giữa hai ứng viên. Một trong các hoạt động quan trọng của tiến trình vận động tranh cử là tranh luận trực tiếp trên truyền hình giữa hai ứng cử viên có lượng người ủng hộ cao nhất.

Đa số các bang đã thể hiện sự ủng hộ cho ứng viên nào. Tuy nhiên, một vài bang đến giờ chót vẫn chưa thể hiện sự ủng hộ cho ứng viên nên được gọi là "bang giờ chót". Vài tuần cuối trước khi bầu cử, các ứng viên sẽ tập trung vận động ở các bang này.

Giai đoạn tiến hành bầu cử

Cuộc bầu chọn tổng thống Hoa Kỳ được tổ chức vào ngày thứ Ba sau thứ Hai đầu tiên của tháng 11.

Tổng số đại cử tri của Hoa Kỳ là 538 người. Một ứng viên muốn trở thành tổng thống phải giành được số phiếu tối thiểu là 270. Việc sử dụng Đại cử tri thay cho việc Cử tri phổ thông bầu trực tiếp tổng thống có nguyên nhân lịch sử và xã hội. Do trong quá khứ, lãnh thổ Hoa Kỳ quá rộng lớn khiến cho việc Cử tri phổ thông đi bầu trực tiếp gặp nhiều khó khăn nên Chính quyền mới sử dụng phương pháp bầu gián tiếp thông qua Đại cử tri. Việc này sẽ giúp quá trình kiểm phiếu nhanh hơn khi số lượng phiếu được kiểm thấp hơn rất nhiều (299 phiếu so với dân số nhiều triệu người của Hoa Kỳ lúc mới lập quốc).