Tuyển chọn 150 tình huống sư phạm thường gặp và cách giải quyết
Tuyển chọn 150 tình huống sư phạm thường gặp và cách giải quyết
VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc các tình huống sư phạm thường gặp và cách giải quyết để bạn đọc cùng tham khảo. Là một giáo viên thì việc xử lý các tình huống sư phạm là điều thường gặp, làm thế nào để giúp các giáo viên có thể xử lý các tình huống một cách linh hoạt và đảm bảo nguyên tắc giáo dục, đặc biệt là đối với những giáo viên còn ít kinh nghiệm thực tế thì việc tìm hiểu cách xử lý các tình huống là điều cần thiết. Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết tuyển chọn 150 tình huống sư phạm thường gặp và cách giải quyết để có thể chuẩn bị hành trang tốt nhất cho sự nghiệp trồng người.
Đối với các giáo viên đang chuẩn bị cho kỳ thi công chức, viên chức có thể tham khảo thêm chuyên mục Thi công chức - Viên chức của VnDoc để có thêm các tài liệu ôn tập bổ ích.
1. Các tình huống sư phạm thường gặp khi bạn trở thành giáo viên
Tình Huống sư phạm 1:
Bạn là giáo viên chủ nhiệm của một lớp học, trong lớp của bạn chủ nhiệm có một học sinh học kém, lại thường xuyên đi học muộn, trong các giờ học lại không chú ý lắng nghe giáo viên giảng bài và thường ngủ gật. Khi bạn đến gặp phụ huynh của học sinh đó để trao đổi về tình hình học tập của em và muốn phối hợp với gia đình của em nhằm đề ra phương án tốt nhất để cải thiện tình trạng học tập của em thì mẹ của em lại xin cho em thôi học. Lý do mà mẹ của em đưa ra là vì bố em mất sớm, nhà lại còn có em nhỏ. Nên mẹ của em muốn xin cho em thôi học để giúp đỡ mẹ trông nom em nhỏ, để mẹ em đi kiếm tiền nuôi các con.
Với cương vị là một giáo viên chủ nhiệm của học sinh đó, thì bạn cần làm gì để giúp đỡ học sinh đó vẫn có thể đi học và vẫn có thể giúp đỡ gia đình được phần nào?
Hướng giải quyết:
Bạn cần đến gặp phụ huynh học sinh và trao đổi rõ ràng cụ thể về vấn đề này, nhẹ nhàng động viên mẹ của học sinh hết sức tạo điều kiện cho em để em có thể học tiếp vì chính tương lai của em. Ngoài ra, trong những giờ ra chơi bạn có thể cắt cử các học sinh khác trong lớp thay phiên nhau đến để giúp đỡ gia đình em ấy, để em ấy có thời gian đi học. Cần phối hợp với hội phụ huynh của lớp, trường và địa phương để giúp đỡ gia đình em vượt qua khó khăn và quan trọng là để tạo điều kiện cho em có thế tiếp tục đi học vì tương lai của em.
Tình huống sư phạm 2:
Trong lớp có một học sinh rất hay làm mất trật tự trong các giờ học và điều đó làm ảnh hưởng đến giáo viên bộ môn và các bạn trong lớp. Bạn là cán bộ trong lớp thì bạn cần phải làm gì để giải quyết tình trạng đó?
Hướng giải quyết:
Trước tiên bạn cần phải tìm hiểu rõ xem vì sao học sinh đó lại rất hay làm mất trật tự trong lớp và môn học nào cũng thế hay chỉ là một sô môn học. Nếu lý do học sinh đưa ra là không hợp lý thì bạn cần phải giải thích rõ cụ thể cho học sinh đó. Chẳng hạn như: không thích học môn học đó. Hay là do thầy, cô bộ môn đó dạy không hay hoặc môn học đó khó hiểu, thì bạn cần phân tích cho học sinh đó hiểu vai trò và tác dụng của môn học đó. Hoặc trao đổi với giáo viện bộ môn đó để tìm ra phương pháp dạy khác phù hợp hơn,...
Tình huống sư phạm 3:
Trong giờ học, giáo viên có đưa ra một câu hỏi và gọi một học sinh trả lời, nhưng mà cả lớp không ai giơ tay để trả lời. Cô gọi bạn Thiên đứng dậy trả lời câu hỏi mà cô hỏi. Em Thiên đứng lên nhưng không trả lời mà chỉ đứng im, mắt tròn xoe nhìn cô giáo, miệng mím chặt và tay chân không cử động.
Trước tình huống này, bạn là giáo viên đó thì bạn sẽ làm gì và tại sao bạn lại làm như vậy?
Hướng giải quyết:
Cần nhắc lại câu hỏi cho học sinh và động viên em trả lời câu hỏi đó. Nếu học sinh vẫn không trả lời thì gọi một em khác khá hơn trả lời câu hỏi. Sau đó yêu cầu, khích lệ em nhắc lại câu trả lời của bạn. Khi em nhắc lại được thì cho em ngồi xuống. Sau giờ học, bạn cần tìm ra nguyên nhân vì sao em ấy lại như vậy và cần tìm ra phương án giúp đỡ. Cần chỉ ra rõ cho em rằng nếu em không trả lời và nếu tiếp tục tình trạng này thì kết quả của em sẽ như thế nào?. Để em có thể nhận ra và sửa chữa.
Tình huống sư phạm 4:
Bạn đang là chủ nhiệm của một lớp. Vào đầu học kỳ II, có một học sinh trong lớp xin được chuyển lớp.
Bạn cần phải làm gì trong tình huống này?
Hướng giải quyết:
Đầu tiên không nên đồng ý cho học sinh đó chuyển lớp vội. Tìm hiểu xem lý do vì sao học sinh đó lại có ý định chuyển lớp. Nếu lý do là do mối quan hệ của học sinh đó với các bạn trong lớp là không được tốt, học sinh đó bị cô lập trong tập thể lớp, thì giáo viên cần phân tích cho học sinh đó rõ nguyên nhân vì sao lại xảy ra mối quan hệ xấu thế. Và nguyên nhân dẫn đến mối quan hệ xấu đó là do từ cá nhân học sinh đó hay là từ tập thể lớp để từ đó tìm cách cải thiện mối quan hệ theo hướng tích cực, nâng cao tinh thần đoàn kết trong học tập cũng như trong các mối quan hệ. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm cũng cần họp với ban các sự lớp để giúp các bạn khác trong lớp từ bỏ các thói quen xấu trong ứng xử. Từ đó, cái thiện phong trào học tập và hoạt động của lớp.
Còn nếu lý do mà học sinh đó đưa ra là hợp lý, không phải vì lợi ích cá nhân hay vì các mối quan hệ không được tốt thì giáo viên chủ nhiệm nên tạo điều kiện và giúp đỡ học sinh đó trong việc chuyển lớp.
Tình huống sư phạm 5:
Trong trường có một học sinh cá biệt, đã rất nhiều lần vi phạm nội quy của nhà trường. Nhưng lần này là một sai lầm nghiêm trọng. Ban giám hiệu nhà tường yêu cầu giáo viên chủ nhiệm cần đưa học sinh về gặp gia đình và trao đổi về vấn đề này. Khi đưa học sinh về nhà, trước khi giáo viên giải thích xong thì bố của học sinh đã đứng dậy tát tới tấp vào mặt học sinh và nói vì đã "làm xấu mặt" gia đình. Với địa vị là một người giáo viên chủ nhiệm của học sinh đó, thì trong trường hợp này bạn sẽ xử lý tình huống này như thế nào?
Hướng giải quyết:
Việc đầu tiên bạn phải làm là can thiệp vào không cho bố của học sinh tiếp tục đánh học sinh nữa, trong khi đó bạn cũng đồng thời dùng những lời lẽ thích hợp để giải thích cho phụ huynh của em biết rằng trong việc giáo dục con cái bằng bạo lực không bao giờ mang lại kết quả tốt đẹp thậm chí nó còn phản tác dụng khiến cho mối quan hệ trong gia đình trở nên xấu đi và điểu đó là không ai trong gia đình mong muốn.
Sau khi bạn đã can thiệp vào và vị phụ huynh học sinh có vẻ bình tĩnh hơn, bạn sẽ quay lại câu chuyện của mình một cách nhẹ nhàng, niềm nở và vui vẻ. Bên cạnh đó bạn cần làm cho phụ huynh học sinh hiểu rằng nhà trường luôn luôn coi trọng vai trò của gia đình trong việc giáo dục học sinh đặc biệt là khi các em mắc sai lầm. Dù cho đó là học sinh thế nào thì không bao giờ được giáo dục các em bằng bạo lực hay dùng những lời lẽ nặng nề, xúc phạm thậm chí làm ảnh hưởng đến danh dự của học sinh. Ở độ tuổi của các em, các em đã ý thức được cái tôi cá nhân và các em cần được tôn trọng. Chính vì vậy, việc dùng cách giáo dục bằng bạo lực hay dùng lời lẽ không hay chỉ làm ảnh hưởng đến các em thậm chí nó còn có hậu quả tồi tệ hơn. Cuối cùng thì bạn cần yêu cầu gia đình phối hợp với nhà trường để có hướng giáo dục tốt nhất cho em.
Tình huống sư phạm 6:
Tùng!tùng!tùng………… tiếng trống báo hiệu giờ sinh hoạt cuối tuần vừa điểm.
Thầy Hùng đề nghị học sinh trong lớp phát hiện ưu và nhược điểm của lớp trong tuần qua. Để trêu bạn Vinh nhanh nhảu giơ tay phát biểu ý kiến: “Em thưa thầy! Thằng Tuấn nó bảo cóc sợ thầy ạ!” Trước tình huống khó xử như vậy, Thầy Hùng sẽ xử lí như thế nào?
Hướng giải quyết:
Sau một hồi yên lặng, thầy bình tĩnh nói: “Thầy cô đã làm gì để các em phải sợ nào?
Thầy cô giáo chỉ mong muốn các em kính trọng và lễ phép chứ không muốn các em sợ hãi!… Tuấn nói đúng! Nhưng cách nói năng của Tuấn không được đẹp”
Tình huống sư phạm 7:
Là một thầy giáo trẻ!… Thầy Hùng được các bạn nữ trong trường quý mến và đặc biệt có một trong số các em học sinh đó là Hoa bày tỏ ý cảm mến. Thậm chí, Hoa đã viết thư bộc lộ tình cảm yêu đương rất sâu sắc. Nếu bạn là người thầy trong tình huống này bạn sẽ chọn cách cư xử nào trong bốn cách dưới đây?…….
Hướng giải quyết
• Viết thư lại cho Hoa để cảm ơn đồng thời xin lỗi .
• Bạn coi như không biết. Tiếp tục đối xử với Hoa bình thường như mọi học sinh khác!
• Phê bình Hoa trước lớp vì tội trêu thầy giáo.
• Luống cuống trước mặt cô bé, để cô ấy hiểu nhầm.
Tình huống sư phạm 8:
Thấy các em học sinh trêu nhau và là một thầy giáo chủ nhiệm lớp đó – bạn phát hiện một đôi đang yêu nhau và có những biểu hiện học tập đi xuống rất tồi. Cả hai đều không chú ý nghe giảng, rất hay chống cằm mơ màng!……. Bạn hiểu rõ, tình trạng này là rất đáng lo, đặc biệt đối với học sinh cuối cấp. Bạn xẽ xử lí ra sao trong tình huống này.
Hướng giải quyết:
Bạn khéo léo và lặng lẽ tìm gặp riêng từng học sinh một, nhắc nhở nhẹ nhàng, tế nhị để chúng không sao nhãng việc học tập. Không ảnh hưởng đến kết quả của bản thân vừa không ảnh hưởng đến thành tích chung của cả lớp.
Tình huống sư phạm 9:
Một số thanh niên ngoài trường có xích mích với một học sinh lớp bạn chủ nhiệm. Được các em học sinh khác báo cho chuyện “…Tễu đang bị đánh ngoài cổng trường…”. Là thầy giáo rất thương học sinh - bạn sẽ phải làm thế nào?
Hướng giải quyết:
Gọi đội bảo vệ của trường ra làm nhiệm vụ. Sau đó gọi điện về cho người nhà đến đón bạn học sinh đó, nếu có có dấu hiệu nguy hiểm thì báo cho công an địa phương nhờ sự can thiệp.
Tình huống sư phạm 10:
Trong giờ trả bài kiểm tra, có một học sinh thắc mắc với thầy về kết quả bài kiểm tra: “Thưa thầy! Bài của em làm giống hệt bài của bạn Thắng, sao bạn ấy lại được điểm 8 mà em chỉ được có 5?”. Nếu bạn là thầy thì bạn sẽ hành xử như nào?
Hướng giải quyết:
Nhẹ nhành và nói: "Em đã nhìn kĩ chưa! Mang bài của em và Thắng lên đây cho tôi kiểm tra!”. Sau khi kiểm tra xong. Nếu bạn sai thì đơn giản là bạn hãy nói lời xin lỗi với cả lớp đặc biệt là em học sinh bị bạn chấm nhầm. Sau đó, bạn sẽ chấm lại bài kiểm tra. Nhưng là do em đó không để ý thì bạn hãy giải thích cho em hiểu lỗi sai của mình. Bạn có thể phê bình em đó, để lần sau em đó cẩn thận hơn.
Tình huống sư phạm 11:
Nếu có một bạn học sinh của lớp bạn chủ nhiệm , tham gia vào việc phá hoại tài sản của nhà trường . Đến khi bạn hỏi về sự việc này thì không có em nào nhận lỗi nhưng bạn lại không có bằng chứng chính xác về việc em đó đã làm ? Bạn sẽ xử lý như thế nào trong trường hợp này?
Hướng giải quyết
Nếu tôi là chủ nhiệm của lớp gặp phải tình huống trên . Vào giờ sinh hoạt lớp , tôi sẽ nói với các em rằng : “ Các em đã biết rằng tài sản của nhà trường không chỉ có riêng các em sở hữu mà nó là của chung . Nếu các em biết gìn giữ thì nó luôn đẹp có thể sử dụng trong rất nhiều năm mà nó vẫn như mới . Nếu lớp mình có bạn nào đã chót tham gia vào việc phá hoại tài sản của nhà trường thì hãy đứng lên nhận lỗi thì các em chỉ bị phạt nhẹ . Nếu bây giờ các em mà sợ hay ngại không nhận thì sau giờ có thể gặp riêng cô (thầy ) thú nhận về việc mình đã làm . Cô ( thầy ) sẽ không nói ra tên người làm trước lớp. Các em mà không thú nhận lỗi lầm mình đã gây ra thì nhà trường vẫn có cách tìm ra và đưa ra các quyết định kỷ luật đến em đó vì đã vi phạm quy định nhà trường mà không trung thực, không dám chịu trách nhiệm về hành vi của mình sẽ không bao giờ có thể tiến bộ được ’’. Tôi tin rằng khi nói với các em như vậy thì chắc chắn các em sẽ nhận ra lối mà mình đã gậy ra và thú nhận về việc mình đã làm.
Tình huống sư phạm 12:
Lớp bạn chủ nhiệm có một em nhuộm tóc vàng (đỏ, xanh) và cắt kiểu không giống ai. Nếu là bạn, bạn sẽ làm gì ?
Hướng giải quyết :
Nếu tôi là chủ nhiệm của em học sinh đó , thì sẽ nói chuyện nhẹ nhàng với cả lớp trong giờ sinh hoạt : “ Trong xã hội hiện nay , hầu hết ai cũng chạy theo xu hướng và muốn giống thần tượng của mình. Các em hiện đang là học sinh ngồi trên ghế nhà trường thì không nên nhuộm tóc vàng ( đỏ , xanh ) , nên để màu tóc tự nhiên mà khi sinh ra đã có. Như vậy sẽ phù hợp với lứa tuổi của các em mà nhìn lớp ai cũng giống ai không có sự khác biệt ,không phân chia giàu nghèo ,.. Tạo nên một tập thể đoàn kết hòa đồng, luôn giúp đỡ lẫn nhau ’’.
Tình huống sư phạm 13:
Khi bạn mới nhận lớp mình chủ nhiệm, có một học sinh trong lớp đề nghị bạn hát nhưng bạn không có năng khiếu hát . Mặc dù bạn đã có nói với học sinh là có thể kể chuyện nhưng em học sinh đó vẫn đề nghị bạn hát cho bằng được . Bạn sẽ xử lý thế nào trong tình huống này?
Hướng giải quyết:
Nếu là tôi gặp phải trường hợp trên , tôi sẽ tươi cười vui vẻ với học sinh và nói với cả lớp rằng: “ Cô (thầy) hát không hay đâu các em đừng cười cô ( thầy ) nhé. Các em có thể hát cùng cô được không ?”. Tôi sẽ bắt nhịp và hát cùng với cả lớp.
Tình huống sư phạm 14:
Trên đường đến trường , bạn bắt gặp một em học sinh lớp bạn chủ nhiệm đang đánh bi a mặc dù đã đến giờ lớp. Nếu bạn gặp phải tình huống này, bạn sẽ xử lý thế nào ?
Hướng giải quyết:
Nếu tôi là cô ( thầy ) chủ nhiệm của em học sinh đó , tôi sẽ dừng xe mời em lên xe và đưa em học sinh đó đến trường để em vào lớp học bình thường. Đến giờ sinh hoạt lớp, tôi sẽ nói trước lớp rằng : “ Các em phải biết rằng bố mẹ các em rất vất vả có thể nuôi các em và cho các em đi học để lấy kiến thức, biết cái chữ. Các em phải cố gắng học thật tốt, nghe lời bố mẹ, không nên bỏ học để đi chơi như vậy các em sẽ mất kiên thức bài học hôm đó , không theo kịp các bạn trong lớp , kết quả học tập kém, sẽ làm cho bố mẹ buồn và chính các em cũng cảm thấy thua kém các bạn khác trong lớp có thành tích cao trong học tập. Cô (thầy) hi vọng lớp mình sẽ không có ai như vậy nữa ’’.
Tình huống sư phạm 15:
Một lần cô ( thầy ) giáo trả sổ liên lạc cho học sinh , yêu cầu các em mang về nhà cho bố mẹ xem và ký tên . Khi cô ( thầy ) giáo thu lại sổ phát hiện chữ ký trong sổ liên lạc của một em học sinh có chữ giả mạo. Là cô (thầy) giáo đó bạn sẽ làm gì ?
Hướng giải quyết:
Nếu tôi là cô ( thầy ) giáo trong trường hợp trên sẽ gặp riêng em học sinh đó yêu cầu giải thích: “tại sao em lại làm như vậy ? ’’ và phân tích cho học sinh đó hiểu rằng việc làm của em là không đúng, khuyên nhủ em lần sau không được tái phạm nữa .
2. 40 tình huống sư phạm thường gặp
Là người giáo viên, đặc biệt với các thầy, cô giáo chủ nhiệm, việc tiếp cận và xử lý các tình huống sư phạm là việc diễn ra hằng ngày. Làm thế nào để đưa ra cách xử lý linh hoạt, vừa đảm bảo những nguyên tắc giáo dục và làm cho các em học sinh tin tưởng vào thầy, cô giáo của mình. Dưới đây là một số tình huống sư phạm và cách giải quyết mà bản thân tôi đã gặp và sưu tầm được, xin chia sẻ cùng các thầy, cô và bạn đọc.
* Tình huống 1: Trong giờ học, một nhóm học sinh mất trật tự -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Tạm ngưng bài giảng, nghiêm nét mặt, hướng mắt về phía có HS mất trật tự, đợi lớp trật tự rồi tiếp tục giảng.
* Tình huống 2: Khi đang giảng bài, phát hiện một HS đang đọc truyện -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Yêu cầu HS đưa quyển truyện cho giáo viên, cuối giờ gặp riêng HS đọc truyện để góp ý.
* Tình huống 3: Một học sinh khá của lớp bất ngờ sa sút về lực học -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Tìm hiểu nguyên nhân, thăm hỏi gia đình, phối hợp với phụ huynh học sinh cùng tìm cách giải quyết.
* Tình huống 4: Khi kiểm tra bài cũ, một học sinh không thuộc bài vì lý do tối hôm trước bị mất điện nên không học được bài -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Nghiêm túc nhắc nhở, khuyên bảo học sinh, sau đó tế nhị tìm hiểu nguyên nhân và tính trung thực của học sinh.
* Tình huống 5: Sau bài kiểm tra 1 tiết, do đề bài quá khó, điểm của học sinh quá thấp -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Huỷ bài kiểm tra, thay khi có điều kiện, đồng thời quán triệt học sinh phải chịu khó học vì sẽ không có lần thứ hai như vậy nữa.
* Tình huống 6: Trong giờ học có 2 học sinh đùa nghịch -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Yêu cầu lớp giữ trật tự, nhắc 2 học sinh đùa nghịch cuối giờ ở lại.
* Tình huống 7: Buổi tối đi chơi, đang hút thuốc thì gặp học sinh -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Tỏ ý không nhận ra, ngày hôm sau gặp riêng học sinh để trao đổi và nhắc nhở.
* Tình huống 8: Học sinh gặp giáơ viên trên đường đi nhưng không chào -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Coi như không có gì xảy ra, nhân dịp nào đó sẽ đưa ra bài học giáo dục.
* Tình huống 9: Một buổi tối đi chơi, giáo viên chủ nhiệm gặp 2 học sinh của lớp mình yêu nhau -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Hôm sau gặp riêng từng em để khuyên bảo, phối hợp với gia đình cùng bảo ban…
* Tình huống 10: Đang giờ học, 1 học sinh nam ném thư cho học sinh nữ -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Xuống chỗ học sinh nữ, yêu cầu đưa tờ giấy, xem và cất đi, tiếp tục giảng bài, sau đó gặp riêng 2 học sinh để nhắc nhở.
* Tình huống 11: Lớp 11 đang chọn học sinh làm lớp trưởng, một em học giỏi nhưng hoạt động chưa năng nổ, một em hoạt động rất năng nổ nhưng lực học hơi hạn chế -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Bỏ phiếu kín, sau đó giáo viên chủ nhiệm kiểm phiếu và lấy theo đa số phiếu.
* Tình huống 12: Trong giờ học giáo viên phát hiện có 2 học sinh đang sụt sịt khóc -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Nhẹ nhàng nhắc lớp tập trung học, đưa mắt nhìn về phía 2 học sinh, cuối giờ sẽ gặp riêng để tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục.
* Tình huống 13: Giờ kiểm tra, nhắc nhầm tên -> học sinh phản ứng-> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Yêu cầu lớp trật tự, xuống chỗ học sinh nhắc tên để kiểm tra tên và nhắc nhở thái độ làm bài, yêu cầu lớp khẩn trương làm bài.
* Tình huống 14: Khi học sinh giả mạo chữ ký của phụ huynh -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Gặp riêng học sinh để nhắc nhở, rút kinh nghiệm, đồng thời bí mật liên hệ với gia đình.
* Tình huống 15: Giờ chào cờ, có 5 học sinh không mặc đồng phục, ban giám hiệu biết và nói với GVCN -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Hỏi lý do và phê bình 5 học sinh trước lớp, yêu cầu làm bản kiểm điểm.
* Tình huống 16: Khi học sinh nữ có tình cảm với thầy giáo chủ nhiệm -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Coi như không biết và vẫn cư xử bình thường, nhân dịp nào đó có thể kể chuyện về mối quan hệ thầy trò đúng mực.
* Tình huống 17: Có 1 học sinh nhiều lần không đứng dậy chào giáo viên -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Xuống tận nơi hỏi lý do, nhắc nhở em học sinh đó nếu tái phạm sẽ báo với giáo viên chủ nhiệm.
* Tình huống 18: Giáo viên mắng học sinh quá mức, học sinh cầm cặp bỏ về -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Thầy xin lỗi cả lớp vì đã quá nóng nảy, nhưng các em yên tâm, thầy sẽ tìm cách gặp riêng bạn học sinh đó.
* Tình huống 19: Học sinh trong lớp cứ chê tật xấu của bạn mình, ví dụ nói ngọng “n và l” -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Khi không có mặt học sinh đó thì nhắc lớp không được cười bạn mình, đồng thời tích cực giúp em học sinh đó sửa chữa.
* Tình huống 20: Trong khi giảng bài, một học sinh nhại lời giáo viên -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Tạm ngưng, hướng về phía học sinh: “Điều em nói là thừa, vì các bạn trong lớp nghe lời thầy giảng hơn là nghe e nói”.
* Tình huống 21: Phê bình 1 học sinh, sau đó phát hiện em đó không có lỗi -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Nhân dịp nào đó, nói với học sinh đó: “Hôm trước thầy phê bình em nhưng em không có lỗi, người lớn đôi khi cũng mắc sai lầm”.
* Tình huống 22: Đang giảng bài, 2 học sinh nam đánh nhau -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Yêu cầu 1 trong 2 chuyển chỗ khác rồi tiếp tục giảng.
* Tình huống 23: Giờ chữa bài tập, học sinh tìm ra cách giải khác -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Nói với lớp: “1 bài tập có thể có nhiều cách giải khác nhau, bài giảng của thầy chỉ là một cách giải, các em hãy cố gắng để tìm ra nhiều cách giải cho một bài tập”.
* Tình huống 24: Giờ chữa bài tập, giáo viên bị nhầm dấu + thành dấu – và học sinh phát hiện ra -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Xin lỗi cả lớp, cảm ơn em học sinh đã phát hiện ra sự nhầm lẫn của
mình, rồi sửa lại và tiếp tục giảng.
* Tình huống 25: Giáo viên vào lớp, cả lớp đứng chào, có mấy học sinh vẫn còn đùa nghịch -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Giáo viên đứng nghiêm, đưa mắt về phía học sinh đùa nghịch, đến khi lớp im lặng thì nói: “Thầy chào các em. Mời các em ngồi”.
* Tình huống 26: Đang giảng bài, một học sinh nữ kêu rú lên vì có học sinh nam bỏ con thạch sùng vào ngăn bàn -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Yêu cầu học sinh đó tự giác nhặt con thạch sùng đem ra hành lang bỏ vào thùng rác và trở lại lớp học.
* Tình huống 27: Trong lớp có học sinh học yếu, hay nghịch, nhưng lại được lớp đề nghị giữ chức đội trưởng đội bóng -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Yêu cầu học sinh đó không được đùa nghịch, và phải vươn lên trong học tập thì mới xem xét có cho làm đội trưởng hay không.
* Tình huống 28: Học sinh X là em tháo vát, nhưng hay nợ tiền, được đề nghị giữ quỹ cho lớp -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Trao đổi với ban cán sự lớp về trường hợp này rồi đi đến quyết định có cử X giữ quỹ lớp hay không.
* Tình huống 29: Sắp hết giờ, học sinh thắc mắc, giáo viên giải quyết chưa thoả đáng -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Gọi học sinh học giỏi nhất lớp trả lời thắc mắc, sau đó nhận xét câu trả lời trước lớp và hỏi lại em thắc mắc xem đã hiểu chưa.
* Tình huống 30: Học sinh bị rách quần -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Đến cạnh em học sinh đó và nói nhỏ: “Em hãy về thay trang phục đi, thầy cho phép em đến muộn một chút cũng được”.
* Tình huống 31: Trong giờ học, lớp trưởng quay xuống hỏi bạn -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Hết giờ nhắc riêng em đó: “Trong lớp em cũng nói chuyện riêng liệu có bảo được các bạn không”.
* Tình huống 32: Trong giờ học, 1 học sinh đứng dậy: “Thầy dạy nhanh quá” -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Bài học hôm nay hơi dài, thầy sẽ cố gắng nói chậm hơn, nhưng các em cũng cần tập trung nghe nhé.
* Tình huống 33: Do sơ xuất, vào lớp quên không cài khoá quần -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Xin lỗi, các em đợi thầy một lát -> ra ngoài sửa lại quần áo và vào dạy bình thường.
* Tình huống 34: Khi kiểm tra bài cũ, phát hiện 1 học sinh quên không cài khoá quần -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: “Em có thể về chỗ”. Sau giờ học nhắc học sinh này ở lại để gặp: “Em có biết vì sao thầy cho em về chỗ không?”...
* Tình huống 35: Trong giờ học, phát hiện học sinh đang làm bài tập của môn học khác -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Nghiêm túc nhắc nhở học sinh: “Giờ nào việc nấy”. Chúng ta phải biết sắp xếp thời gian một cách khoa học thì việc học tập mới đạt kết quả, sắp thi học kỳ rồi đấy.
* Tình huống 36: Năm học mới đã bắt đầu được 1 tháng nhưng vẫn có 3 học sinh lớp chủ nhiệm không mặc đồng phục -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Cuối giờ học nhắc cả lớp: “Kể từ ngày mai, các em phải mặc đồng phục khi đi học, em nào có lý do đặc biệt thì gặp thầy”.
* Tình huống 37: Gọi học sinh lên bảng làm bài tập, học sinh loay hoay, quay xuống dưới cầu cứu -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Đặt một số câu hỏi gợi ý cho học sinh tìm ra cách giải.
* Tình huống 38: Giờ kiểm tra diễn ra được 5 phút thì phát hiện 1 học sinh dùng tài liệu -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Thu tài liệu và nói: “Thầy phê bình em, nếu em còn tái phạm thầy sẽ buộc phải đánh dấu bài làm của em”.
* Tình huống 39: Trống vào lớp, 1 học sinh nghịch chốt cửa, giáo viên phải gõ cửa mới cho vào -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Chắc là em nào đóng cửa để thầy vào lớp sẽ không còn thời gian kiểm tra bài cũ nữa chứ gì, nếu hôm qua đi dã ngoại thì cứ nói, thầy sẽ không kiểm tra. Em nào đóng cửa không cho thầy vào là hành động vô lễ đấy.
* Tình huống 40: Trong giờ học, có 1 học sinh gục khóc trong lớp -> làm thế nào?
=> Cách giải quyết: Hết giờ học, nhắc em học sinh đó ở lại, hỏi xem có chuyện gì xảy ra rồi tìm cách khuyên bảo.
3. Tình huống ứng xử sư phạm thông minh
Trong chuyện ứng xử với học trò, kinh nghiệm người này không thể truyền cho người khác, thậm chí, ở cùng một giáo viên cũng không thể nhất nhất sử dụng một phương pháp này hay giải pháp kia. Mỗi tình huống thực sự là một thử thách để người giáo viên tự trau dồi bản lĩnh nghề nghiệp của mình. Câu chuyện của một giáo viên chủ nhiệm dưới đây đặt ra tình huống đáng suy nghĩ.
Trước mặt học trò, giáo viên thường phải ứng xử đúng mực, khuôn phép, không thái quá. Vì thế, sự kiềm chế cảm xúc, đặc biệt là những cơn nóng giận là vô cùng cần thiết.
Hồi học cấp 2, tôi có một cậu bạn rất nghịch ngợm, hay tìm cách chọc phá trong các giờ học.
Tên cậu là Minh, trùng tên với thầy giáo dạy môn toán. Một lần, thầy đang giảng bài, cậu ta ngồi không yên, cứ quay lên, quay xuống nói chuyện, làm ồn.
Thầy giáo bực lắm, đi thẳng xuống, xách tai cậu ta đứng lên, hỏi: "Tại sao em làm ồn trong giờ học?”. Không ngờ, cậu đáp ngay: “Thưa thầy, tại bạn Tĩnh chửi em là tiên sư thằng
Minh" Mặt đỏ bừng, ngay lập tức, thầy cho một cái tát như trời giáng, hằn 5 ngón tay lên má, đuổi cậu ra khỏi lớp. Cả lớp chúng tôi sợ xanh mặt, còn cậu kia đi ra khỏi lớp nhưng vẫn ngấm ngầm thách thức sau lưng thầy.
Gần 20 năm sau, tôi gặp lại câu chuyện này ở chính lớp học sinh mình chủ nhiệm.
Trong giờ môn Vật lý, khi cô giáo đang giảng bài, em Hồng Loan vẫn ngồi dưới lớp nghịch ngợm, mất tập trung.
Thùy, cô giáo Vật lý đã nhiều lần nhắc nhở nhẹ nhàng, nhưng Loan vẫn ‘phớt” lời, thậm chí, còn cười đùa rất vô duyên.
Không kiềm chế được nữa, cô đập bàn quát : “Em Loan! Không học thì ra ngoài ngay, đừng có cái kiểu láo tôm láo cá như thế trong lớp học.”
Trong tiếng ồn ào của lớp học, tiếng Hồng Loan vang lên rõ mồn một: “Tiên sư đứa nào chửi tao”.
Cô Thùy lặng người! 30 tuổi đời, 7 năm tuổi nghề, cô chưa bao giờ ở trong tình thế này. Cố gắng kìm lại cơn giận, cô nói nhẹ nhàng nhưng kiên quyết: “Em nào vừa nói, đứng dậy!”. Lớp lặng im, không em học sinh nào lên tiếng, ngay cả thủ phạm.
Cô vẫn tiếp tục nhẹ nhàng: “Tôi hỏi em nào vừa nói, tôi cho một cơ hội đứng dậy tự nhận lỗi”. Vẫn không ai lên tiếng, không khí lớp học căng thẳng vô cùng. Cô buồn bã lắc đầu: “Xin lỗi các em, tôi không thể tiếp tục dạy tiết học này. Phần còn lại của giờ học, tôi yêu cầu lớp tự sinh hoạt”. Rồi cô lặng lẽ xách cặp đi ra.
Không biết, các em đã tự sinh hoạt, thảo luận những gì. Nhưng đến cuối giờ học, em lớp trưởng xuống phòng chờ giáo viên mời cô lên lớp.
Trong lớp học, Hồng Loan với đôi mắt đỏ hoe, nức nở khóc và xin lỗi cô giáo. Cô vẫn nói với Loan bằng những lời nhẹ nhàng, không hề trách mắng.
Sau sự việc ấy, Loan gửi cho tôi - là giáo viên chủ nhiệm - bản tường trình và bản kiểm
điểm.
Trong đó, em viết: "Đây thực sự là lỗi lầm lớn trong cuộc đời em. Em rất biết ơn cô Thùy vì cô đã cho em một bài học sâu sắc về lòng bao dung”.
Tôi cầm bản kiểm điểm của Loan, lại nhớ tới hình ảnh bàn tay hằn trên má của cậu bạn năm xưa và tự hỏi, không biết mình sẽ ứng xử như thế nào nếu ở vào tình huống của cô Thùy? Liệu mình có đủ bình tĩnh để không cho học sinh một cái tát, hay ít ra là không đuổi học sinh ra khỏi lớp học?
4. 24 tình huống trong công tác GVCN cấp THCS
Tình huống 1: Có phụ huynh học sinh gặp GVCN lớp thắc mắc về danh hiệu thi đua của con cuối năm học như sau: “Tại sao điểm tổng kết TB các môn cuối năm học của con tôi là 8,0 như một số HS khác cùng lớp nhưng con tôi không đạt danh hiệu HSG?” Anh (chị) xử lý như thế nào?
Đề xuất hướng xử lý
– Kiểm tra lại thông tin
– Nếu PH sai (do không biết cách đánh giá, xếp loại): GVCN cần giải thích để PH hiểu cách
đánh giá xếp loại căn cứ vào QĐ: 40, 51/BGD&ĐT hiện hành. Cụ thể: điều kiện để đạt HSG:
+ Học lực Giỏi và Hạnh kiểm Tốt + Học lực Giỏi: điểm TB các môn đạt 8,0 trở lên. Trong đó 1 trong 2 môn Ngữ văn và Toán phải đạt 8,0 trở lên; không có môn nào dưới 6,5.
– Nếu PH đúng: GVCN xin ghi nhận, tiếp thu và cám ơn ý kiến phản hồi của PH. Báo cáo với BGH để xin điều chỉnh và rút kinh nghiệm chung. Thông tin lại với PH kết quả sau khi đã điều chỉnh.
Tình huống 2: Một phụ huynh gọi điện cho cô giáo chủ nhiệm và phản ánh rằng: Hôm sinh nhật của con chị có mời các bạn học cùng lớp đến dự. Trong bữa tiệc đó chỉ có các cháu với nhau mà không có phụ huynh và vô tình chị nghe được các cháu nói chuyện với nhau xưng hô chửi thề. Vậy với tư cách là giáo viên chủ nhiệm, anh (chị) nên làm gì để giáo dục học sinh.
Đề xuất hướng xử lý
Với vai trò của mình, GVCN cần phải có nhiều biện pháp và thời gian mới thành công để chỉnh sửa 1 số thói quen xấu. Sau đây là 1 số biện pháp. Tùy tình huống mà áp dụng 1 cách linh hoạt nhưng đừng gây phản cảm.
– Đưa chuyện này vào sinh hoạt trong giờ sinh hoạt lớp. Không nên nêu tên chính xác 1 học sinh nào, chỉ nên nói chung chung như: kể chuyện ngụ ngôn (biện pháp này có tác dụng nhiều ít do nghệ thuật của thầy cô) rồi đưa ra hình thức phạt nếu nghe bất kì 1 học sinh nào đó nói bậy. Sau giờ học thì có thể gặp riêng với những em học sinh nói bậy mà phụ huynh đã phản ánh.
– Can thiệp, khen chê tích cực để cho hs đó thấy sự tác hại do nói bậy đem lại.
– Trừ điểm thi đua, đánh giá hạnh kiểm. ( tác dụng ít và chỉ trước mắt) Còn nhiều phối hợp khác giữa thầy cô với những người có trách nhiệm khác để tác động đến thói quen này.
Tóm lại, giáo dục là nghệ thuật, vì vậy không nên áp dụng 1 cách máy móc cho mọi đối tượng, mọi hành vi mà tùy từng tình huống để xử lý cho hiệu quả.
Tình huống 3: Trong giờ sinh hoạt lớp, tôi đang say sưa phổ biến kế hoạch tuần tới, lớp cũng rất chăm chú nghe, bỗng tiếng chuông điện thoại reo. Tôi nghiêm giọng hỏi:
– điện thoại di động của ai đang reo? Học sinh ngơ ngác. Tôi nhìn quanh lớp, dùng hết kinh nghiệm quan sát của mình để phát hiện là HS nào đang sử dụng điện thoại, nhưng không phát hiện được ai. Bỗng ở dưới lớp có tiếng:
– Thưa cô, chắc là điện thoại của cô ạ! Tôi bỗng giật mình… (hôm qua vừa thay điện thoại mới, nên nhạc chuông điện thoại mình chưa quen.. giờ phải làm sao đây???) Nếu anh (chị) là GVCN trên thì sẽ xử lí thế nào?
Đề xuất hướng xử lý
Nên nói thẳng là thầy (cô) mới mua điện thoại mới, nên chưa quen chuông, các em bỏ qua nhé. đừng tiếc 1 câu xin lỗi, không nên bối rối, hãy giữ bình tỉnh. Nên phổ biến thêm cho học sinh văn hóa sử dụng điện thoại nơi công sở, công cộng, trong hội họp.
Tình huống 4: Một giáo viên chủ nhiệm lớp 9 đến gia đình học sinh để thông báo về khuyết điểm của học sinh đó ở trường cho gia đình biết và để cùng kết hợp với giáo viên và nhà trường giáo dục học sinh, nhưng không ngờ phụ huynh lại đánh con ngay trước mặt giáo viên. 2 Trong trường hợp đó, anh (chị) sẽ xử sự như thế nào?
Phương án xử lý 1. Phụ huynh đánh con do thói quen, GVCN can ngăn, xoa dịu và chuyển sang thăm hỏi về gia đình mà đừng đã động gì đến khuyết điểm của học sinh đó nữa, qua những trao đổi chân tình về hoàn cảnh gia đình từng bước xen vào khuyết điểm của học sinh đó một cách tế nhị.
2. Nếu phụ huynh đánh con để dằn mặt, áp đảo giáo viên. Chúng ta hết sức bình tỉnh mềm mỏng, xin lỗi phụ huynh về sự làm phiền này để xem thái độ của phụ huynh mà tiếp tục hay hẹn phụ huynh vào dịp khác sẽ quay lại để cùng phụ huynh hợp tác giáo dục hs.
Tình huống 5: Bạn là giáo viên chủ nhiệm của lớp 9A – một lớp ngoan và học giỏi. Nhưng ngay giữa học kỳ I, trong một lần sinh hoạt lớp, em lớp trưởng đứng lên thay mặt cả lớp đề đạt với cô giáo chủ nhiệm về việc đổi thầy giáo dạy bộ môn. Lý do các em đưa ra là thầy dạy khó hiểu, lại hay có những lời mạt sát, xúc phạm đến các em. Bạn biết là những lời nói của các em không hoàn toàn sai sự thật. Hơn nữa, với cương vị là một giáo viên chủ nhiệm
của một lớp cuối cấp, bạn cũng rất lo lắng cho kết quả học tập của các em, khi mà kỳ thi chuyển cấp sắp đến. Bạn phải làm thế nào đây để vừa giữ được mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp, vừa đảm bảo quyền lợi của học sinh?
Đề xuất hướng xử lý
GVCN nên tổ chức họp lớp, tìm hiểu thêm ý kiến, nguyện vọng của các em. Nhưng dù thế nào bạn cũng giữ vững nguyên tắc không đổi giáo viên. Bạn sẽ dùng lời lẽ đầy thuyết phục để phân tích cho các em hiểu và thông cảm với thầy giáo bộ môn đó. Bạn hứa sẽ có biện pháp góp ý với thầy giáo nhưng không quên nhắc nhở các em cần chủ động suy nghĩ, không nên quá ỷ lại vào thầy giáo. Sau đó, bạn cần trao đổi tế nhị với thầy giáo dạy bộ môn đó để cùng điều chỉnh.
Tình huống 6:
Lớp 9B của cô chủ nhiệm hầu hết đều rất ngoan và lễ phép. Tuy nhiên, cũng có một số các em nam nghịch ngợm, lười học, hay bị cô giáo phê bình. Nhiều lần, khi gặp những em học sinh này trong sân trường, nhận thấy học sinh của mình thường lảng tránh, giả vờ nhìn đi chỗ khác để không phải chào cô. Nếu là giáo viên chủ nhiệm bạn sẽ làm như thế nào?
Hướng xử lý
Chuyện học sinh lãng tránh thầy cô bây giờ quá dễ thấy. đôi khi học sinh đối mặt với thầy cô giáo mà không một lời chào chỉ tròn mắt nhìn, thậm chí là Cô giáo đang dạy mình. Thực tế đây là một trong những biểu hiện nhỏ sự yếu kém về kỷ năng giao tiếp, yếu kém kỷ năng sống. Ở trường hợp này, không nên nói gì vào lúc đó mà nhân tiết sinh hoạt có thể khéo léo kể một câu chuyện tương tự để giáo dục các em. Thông qua hoạt động tập thể để giáo dục kỹ năng sống cho các em đặc biệt là kỹ năng giao tiếp.
Tình huống 7: Khi đến một gia đình học sinh với mục đích phối hợp giáo dục em A – một học sinh học kém và thiếu ý thức kỷ luật, nhưng gia đình em lại nói: “Nếu thầy cô không dạy được nó thì để tôi cho nó chuyển trường hoặc cho nó nghỉ học luôn cũng được”. Nếu là bạn phải xử lý thế nào?
Hướng xử lý
Việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục học sinh là một yêu cầu hết sức quan trọng. Trong trường hợp này học sinh A vừa học kém lại thiếu ý thức kỷ luật, có thể một số biện pháp của bạn ở trường đã không có hiệu quả, GVCN tìm đến sự giúp đỡ của phụ huynh là việc làm cần thiết.
– Đặt vấn đề cho con đi học hay không là tùy thuộc vào gia đình.
– Yêu cầu gia đình tiếp tục cho em đi học vì chưa đến tuổi lao động, nghỉ học thì dễ sinh hư hỏng.
– Trao đổi với gia đình và tìm hiểu nguyên nhân, về phía nhà trường, giáo viên chủ nhiệm sẽ cố gắng và quan tâm giúp đỡ em học tập tiến bộ hơn. đề nghị với gia đình tạo điều kiện và động viên em chăm chỉ học hành.
Tình huống 8: 3 Có một HS của lớp lần đầu tiên vi phạm xé sổ đầu bài (do bị ghi tên phê bình trong sổ). Phát hiện ra điều này, GVCN xử lý như thế nào?
Hướng xử lý
– Yêu cầu HS viết bản kiểm điểm.
– Phân tích tác hại của hành vi và rút bài học cho lớp.
– Thực tế gia đình học sinh để trao đổi về hành vi của HS vi phạm để phối hợp giáo dục – Báo cáo với BGH về vụ việc trên và đề nghị nhà trường xử lý trường hợp trên ở mức độ phê bình ở lớp (vì lần đầu vi phạm và đã nhận ra lỗi) nhưng cần rút kinh nghiệm chung.
Tình huống 9: Có PH đến xin GVCN nâng hạnh kiểm cho con lên loại Tốt để đạt danh hiệu HSG. Là GVCN, thầy (cô) xử lý như thế nào?
Hướng xử lý
– Không nâng HK theo yêu cầu của PH
– Giải thích cho PH biết trình tự xếp loại HK ( Cá nhân →Tổ→ Lớp→ GVBM → GVCN→Ban Giám hiệu duyệt)
– Phải đảm bảo tính công bằng, khách quan khi đánh giá ( Theo quy chế)
– Phân tích tác hại của bệnh thành tích để PH hiểu và nêu lý do dẫn đến HK của con PH không đạt loại Tốt
– Động viên PH nên biết chấp nhận thực tế để phối hợp rèn luyện giáo dục HS.
Tình huống 10: Phát hiện có 1 HS của lớp mình chủ nhiệm có tình cảm yêu đương 1 HS lớp khác trong trường. Là GVCN, thầy (cô) xử lý như thế nào?
Hướng xử lý
– Tìm hiểu hoàn cảnh, tâm sinh lý của HS
– Gặp riêng em HS đó để trao đổi tế nhị, phân tích tác hại của tình cảm yêu đương trước tuổi
– Phối hợp với GVCN lớp liên quan để giáo dục HS.
– Thực tế PH để trao đổi và phối hợp giáo dục.
– Tổ chức các hoạt động tập thể phù hợp để thu hút sự tham gia của HS.
Tính huống 11: Có PHHS đến nhờ GVCN xin Nhà trường cho con lên lớp (do thi lại không đủ điểm). Thầy (cô) xử lý như thế nào?
Hướng xử lý
– Phân tích cho PH hiểu tác hại của việc ngồi nhầm lớp
– Chỉ ra những nhược điểm trong học tập của em HS đó so với các bạn trong lớp và các bạn thi lại nhưng đủ điều kiện lên lớp
– Đề nghị PH không đến xin nhà trường về việc nói trên vì quan điểm của Nhà trường cũng thống nhất như vậy để đảm bảo chất lượng bền vững
Tình huống 12: Trong lớp thầy/cô chủ nhiệm ở vùng bản có một HS Hồ Văn Non: học rất yếu, lại thường xuyên đi học muộn, trong giờ học lại thường ngủ gật, không chú ý nghe giảng và ghi chép không đầy đủ. Khi bạn đến gặp phụ huynh của em đó nhằm trao đổi về tình hình học tập của em và muốn phối hợp với gia đình để giúp đỡ em học tốt thì mẹ của em lại xin cho con thôi học. Lý do là vì bố em mất sớm, em lại có em nhỏ, mẹ em muốn xin cho em thôi học, ở nhà trông em để mẹ đi làm rẫy nuôi các con. Trước tình huống này, thầy/cô có cách giải quyết như thế nào?
Hướng xử lý
– Trước hết động viên gia đình em học sinh này tiếp tục cho em đến lớp.
– Trao đổi với lớp thông qua phong trào vòng tay bè bạn phát động trong lớp để giúp đỡ, hỗ trợ cho em học sinh này.
– Trao đổi với nhà trường có biện pháp giúp đỡ cho em học sinh. đồng thời trao đổi với nhà trường có biện pháp phụ đạo cho em nắm được kiến thức để em theo kịp với các bạn trong lớp
Tình huống 13: Trống vào học đã gióng lên nhưng học sinh vẫn còn thói quen chưa tốt, cứ đứng lang thang ở cạnh cửa sổ và các bậc cầu thang. Thấy cô giáo Nhung bước đến đầu bậc cấp, các em chạy vụt lên thông báo vội cho nhau. Nhung lên, Nhung lên, một số em còn gào lớn lên: Nhung cận thị đến rồi các bạn ơi, nhanh lên mà vào chỗ ngồi. Cô giáo Nhung nghe rất rõ từng tiếng một gọi nhau của học trò (đây là lớp do cô giáo Nhung được phân công làm chủ nhiệm lớp, hôm nay là ngày thứ 6 có tiết sinh hoạt. Nếu bạn là cô giáo Nhung thì bạn xử lý tình huống trên như thế nào?
Hướng xử xử lý:
Vẫn điềm tĩnh bước vào lớp và nhẹ nhàng nói. Một số em vừa chạy dưới cầu thang lên còn mệt lắm phải không? Thôi ngồi nghỉ thở một tý cho lại sức rồi cố tập trung nghe cô giảng bài. Hôm nay bài hơi khó. Cuối buổi học ấy lớp có tiết sinh hoạt lớp tôi tranh thủ nhắc nhở học trò của mình. Khi nghe trống vào học các em nên vào lớp ngay chờ thầy cô vào, đừng để đến khi giáo viên lên mới chạy vội vào gọi nhau thì không được trật tự và khi vội như vậy thì có kiểu xưng hô bảo nhau ngắn cụt không thích hợp. Nếu như đầu giờ sáng nay đáng lẽ phải thông báo “cô Nhung lên” nhưng vì vội quá có một số đã gọi là “Nhung lên”. Song trong trường hợp này nếu cần phải dùng hai tiếng trong số ba tiếng đó thì nên chọn hai tiếng nào các em. Các em chọn hai tiếng “cô lên, cô lên” vừa ngắn gọn vừa lịch sự. Em nào sáng nay chọn vội chưa đúng thì nên rút kinh nghiệm nhé. Con người không phải ai cũng hoàn hảo hết phải không các em, nếu như chúng ta biết khắc phục và sửa chữa thì cuộc sống ngày một hoàn thiện hơn.
Tình huống 14: Một học sinh lớp bạn chủ nhiệm vừa bước sang tuổi 14 đã bị bố mẹ bắt em nghỉ học để lấy chồng vì lý do hoàn cảnh gia đình khó khăn đồng thời vì phong tục của địa phương là con gái nên lấy chồng sớm. Nhưng em học sinh này rất muốn đi học, lại không muốn trái lời gia đình. Trong tình huống này bạn xử lý như thế nào?
Hướng xử lý;
– Động viên em giữ vững tinh thần. tiếp tục đi học tốt.
– GVCN về gặp trực tiếp phụ huynh học sinh này để tìm hiểu và nắm bắt hoàn cảnh để có biện pháp giúp đỡ. Nhờ sự giúp đỡ của lớp, đề xuất với nhà trường có biện pháp hỗ trợ, trao đổi với các ban ngành, chính quyền địa phương.
– Tuyên truyền cho phụ huynh biết việc bắt con gái lấy chồng khi chưa đủ tuổi là vi phạm pháp luật. đồng thời đó là hủ tục đã lạc hậu.
– Nếu phụ huynh vẫn không đồng ý với các ý kiến của giáo viên thì giáo viên phải nhờ đến các ban ngành, chính quyền địa phương can thiệp hỗ trợ.
Tình huống 15: Qua theo dõi nắm bắt thông tin, bạn phát hiện ra một học sinh ở lớp mình trong giờ học hay ngáp vặt và có vẻ rất mệt mỏi. bạn nghi ngờ là em đó có thể nghiện ma túy. Trong trường hợp này bạn xử lý thế nào?
Hướng xử lý:
Giáo viên gặp học sinh đó, nhẹ nhàng hỏi học sinh đó vì sao có vẻ mệt mỏi và động viên em chú ý đến bài giảng. Thời gian sau đó vẫn tiếp tục chú ý đến học sinh đó, nếu biểu hiện này diễn ra thường xuyên hơn thì bạn nên gặp lại em và tìm cách trao đổi thẳng thắn. Nhưng
trong khi tâm sự với em học sinh đó bạn cần có thái độ nhẹ nhàng, tế nhị vì đây là một vấn đề rất nghiêm trọng nhưng không phải lúc nào bạn cũng có thể nhận được câu trả lời chính xác. Nếu thực sự học sinh đó đã nghiên ma túy thì cần phải báo cáo ngay với BGH nhà trường và gia đình để tìm cách cai nghiện cho em. Hãy nhớ rằng sự quan tâm kịp thời của bạn đến việc học tập, đời sống tâm hồn của học sinh đôi khi có thể cứu chúng khỏi những sai lầm vô cùng nghiêm trọng.
Tình huống 16: Do va chạm xích mích, một số thanh thiêu niên ngoài trường đến chờ lúc tan học sẽ đến đánh một học sinh lớp bạn chủ nhiệm. Vô tình biết được thông tin này, bạn sẽ xử lý thế nào?
Hướng xử lý:
– Yêu cầu học sinh lưu lại trường. Cử lớp trưởng hoặc một bạn trong lớp về báo ngay cho gia đình đến đón bạn học sinh đó về.
– Báo cáo với bảo vệ trường hoặc lực lượng chức năng giải tỏa đám thanh niên đó. Nếu thấy có dấu hiệu còn có khả năng số người đó tìm cách đón đánh học sinh của lớp bạn thì báo cho công an địa phương nhờ can thiệp khi cần thiết.
– Sau đó tìm hiểu lý do tại sao xảy ra mâu thuẫn đó và tìm cách giải quyết dứt điểm. Nếu lỗi thuộc về học sinh của bạn, bạn phải động viên em đứng ra nhận lỗi. Nhưng nếu những thanh niên ngoài trường vì một lý do nào đó “bắt nạt” học sinh của bạn thì cần phải có thái độ kiên quyết và nhờ đến sự giúp đỡ của những tổ chức khác nếu cần. Sự nhanh trí, quyết đoán và có lý, có tình là mấu chốt để bạn xử lý thành công tình huống.
Tình huống 17: Lớp bạn đang chủ nhiệm có 1 hs từ trường khác chuyển đến. Học sinh trong lớp không thích chơi với hs này mặc dù hs này cũng rất hiền và hòa đồng (đặc biệt học giỏi hơn các hs khác trong lớp). Bạn đã tổ chức sinh hoạt lớp và nhắc nhở cách ứng xử của hs trong lớp để giảm sự ganh tị nhưng chưa có hiệu quả. Nếu là anh (chị) thì sẽ xử lý như thế nào?
Hướng xử lý:
– Không nên nóng vội. Nếu thực sự hs mới đó hiền và hoà đồng thì bạn bè trong lớp sẽ gần gủi và mất dần thành kiến rất nhanh. GV cũng không nên quán triệt hs không được thành kiến với bạn điều này dễ gây cho học sinh có suy nghĩ là HS mới đó được cô giáo bênh vực và càng thành kiến hơn.
– GV nên gặp riêng hs mới để hướng dẫn em tiếp cận với các bạn trong lớp, luôn luôn nhiệt tình tham gia các hoạt động của lớp với thái độ tích cực không được kiêu ngạo…, như thế thì thành kiến sẽ nhanh chóng mất đi.
Tình huống 18: Trong giờ sinh hoạt lớp, để nhấn mạnh vai trò của sự học, GVCN nói với hs của mình rằng: “Ngày nay, học vấn đóng vai trò hết sức quan trọng. Sau này, muốn tìm được một công việc phù hợp, có thu nhập cao thì đòi hỏi phải có học vấn, có trình độ tay nghề …” nhưng ngay lúc đó, có một HS phát biểu rằng “Ba em chỉ mới học đến lớp 9 nhưng vẫn làm giám đốc của một công ty, đi về có xe ô tô đưa đón …”. Theo bạn thì gặp tình huống như vậy phải xử lý như thế nào ?
Hướng xử lý:
Ngay lúc đó, bạn không nên nóng nãy, hãy nên cười vì em đó nói hoàn toàn chính xác. Ta cũng không thể áp dụng bất kỳ một biện pháp thuyết giảng đạo đức nào cho trường hợp này được, chỉ có cách đánh động vào lòng tự ái, vào tính hiếu thắng của tuổi trẻ qua các hình thức sau:
– Có thể hỏi em đó “Nhưng đến thời của em, vị trí của ba em hiện tại và những người làm việc xung quanh vị trí đó sẽ là những người thế nào?”. Hoặc có thể nói: “Con hơn cha, nhà có phúc: em phải chứng tỏ mình hơn ba mẹ…
– Nêu gương những người học giỏi thành đạt, thu nhập cao trong số con của đồng nghiệp xung quanh mình để cho hs ngẫm nghĩ.
– Kể chuyện về các trọc phú ngày xưa.
Tình huống 19: Là giáo viên chủ nhiệm, anh (chị) sẽ sử dụng hình thức kỉ luật nào để xử lí học sinh vi phạm nội quy của lớp, trường làm ảnh hưởng đến thi đua của lớp?. Vì sao anh (chị) lại làm thế?
Hướng xử lý
Yêu thương là chìa khóa của sự thành công trong công tác chủ nhiệm. Hãy luôn tôn trọng học sinh. Nếu học sinh có sai thì trách nhiệm của giáo viên là phân tích để các em thấy được sai sót đó để sửa. Hãy cho các em cơ hội sửa sai. Nếu vi phạm lặp đi lặp lại nhiều lần thì hãy chọn các cách phạt mang tính giáo dục phù hợp sau đó cùng trao đổi với phụ huynh để biết sự thay đổi tâm sinh lí của học sinh và cùng tìm biện pháp giáo dục.
Tình huống 20: Một em học sinh trong lớp thầy/cô chủ nhiệm trước đây rất ngoan và chăm học, nhưng thời gian gần đây có biểu hiện bỏ một số tiết học và kết quả học tập đi xuống.
Sau khi tìm hiểu thầy/cô biết bố mẹ em đó mới li hôn và em đã bỏ tiết đi chơi game. Khi thầy/cô gọi riêng em đó để nhắc nhở thì em đó trả lời: “ Bố mẹ có thương em đâu, không ai quan tâm cả thì em cố gắng học làm gì, không sớm thì muộn em cũng phải bỏ học thôi. Là một GVCN thầy/cô hãy xử lý tình huống trên như thế nào?
Hướng xử lý:
Có thể nhẹ nhàng khuyên em đó hãy bình tĩnh, vì tương lai của mình em hãy xem lại những hành động của em. Ngoài tình cảm gia đình dành cho em còn có thầy cô, các bạn luôn quan tâm, đứng đằng sau giúp đỡ em, em không nên biểu hiện như thế mà phụ lòng mọi người. đồng thời GVCN về nhà học sinh đó tìm hiểu, gặp mặt người đại diện nuôi em để phối hợp khuyên răn em. GVCN cần có thái độ ân cần, quan tâm hơn đối với em đó, luôn động viên nhắc nhở, trò chuyện sau các giờ học, theo dõi biểu hiện của em trong các ngày tiếp theo để có thể phối kết hợp với GVBM, thầy giáo TPT. BGH nếu em đó chưa tiến bộ.
Tình huống 21: Là một giáo viên chủ nhiệm, tình cờ bạn nghe được hai học sinh lớp mình đi trước đang nói chuyện và có ý chê bai bài giảng của một GVBM vừa không hiểu, vừa không hấp dẫn. Trong tình huống đó, bạn sẽ làm gì?
Hướng xử lý: Không phản ứng gì vội mà chú ý lắng nghe hết câu chuyện xem hai học sinh đó phàn nàn về vấn đề gì. Khi biết được thông tin, bạn nên xác minh lại thông tin. Bạn có thể trao đổi với GVBM đó thay đổi cách dạy của mình cho phù hợp nếu thông tin chính xác. Sau đó nên gặp riêng các em đó nhắc nhở các em nên nói chuyện một cách trực tiếp, thẳng thắn với giáo viên chủ nhiệm không nên biến nó thành những câu chuyện phiếm sau lưng các thầy cô.
Tình huống 22 Bạn là GVCN ở trường vùng bản. Lớp bạn chủ nhiệm thường xuyên có tỷ lệ chuyên cần thấp. Bạn sẽ làm gì?
Hướng xử lý
– Tìm hiểu nguyên nhân thông qua thực tế phụ huynh.
– Cần phối hợp với PHHS để động viên HS đi học chuyên cần.
– Báo cáo ngay với nhà trường để có biện pháp giải quyết.
Tình huống 23 Trong lớp bạn chủ nhiệm có em Ba. Giờ học nào cũng thế, cứ vào được mấy phút là Ba lại xin phép ra ngoài, hay tệ hơn là cậu bỏ luôn ra quán nước ngoài trường ngồi. Mà có ở lớp thì Ba cũng chỉ bày trò nghịch ngồi mà thôi. Mỗi lần Ba xin phép ra ngoài là các thầy cô giáo phẩy tay mới ra luôn. Bẳng đi một thời gian không thấy Ba đến trường, các thày cô đều thở phào nhẹ nhõm. Hôm nay ba đến trường xin rút học bạ. Thầy hiệu phó hỏi em:
– Tại sao em không đi học nữa? Em định ở nhà làm gì?
Ba cười chua chát, trả lời:
– Có ai thích dạy em đâu thầy. Mà em bé thế này thì xin việc ở đâu. Em là thằng dốt nát, lại hay phá phách, các thầy cô bảo thế. Thôi, thầy cho em xin bỏ học để khỏi ảnh hưởng tới nhà trường, tới thầy cô, tới các bạn. Dù sao em cũng là đồ bỏ đi rồi. Là GVCN của Ba, bạn sẽ có suy nghĩ gì về cách xử sự của thầy cô đối với Ba. Bạn sẽ làm gì để làm cho Ba hứng thú học tập?.
Hướng xử lý
– Khẳng định là một nhà giáo thì cách xử sự của thầy cô với Ba là chưa đúng, vi phạm một số nguyên tắc giáo dục như: đảm bảo tính mục đích trong hoạt động giáo dục, thống nhất giữa giáo dục ý thức và hành vi, nguyên tắc tôn trọng nhân cách, giáo dục trong tập thể và thông qua tập thể, phát huy ý thức tự giáo dục của học sinh. Là một người thầy không phải chỉ truyền đạt tri thức cho học sinh mà còn phải rèn rũa cả về mặt ý thức niềm tin và tinh thần. Phải lôi kéo học sinh, làm sao cho học sinh thích học và muốn được học, đằng này cách cư sử của giáo viên lại đẩy em Ba ra xa với môi trường giáo dục hơn.nhất là hành vi bĩu môi của cô giáo và những lời nói của thầy giáo địa lý đã làm tổn thương lòng tự trọng của Ba, làm cho Ba mất đi lòng tin vào nhà trường, nghĩ rằng không ai cần mình. Nếu như Ba bỏ học thực sự thì cuộc đời e sau này sẽ ra sao, trách nhiệm phần lớn thuộc về chính những người thầy này.
– GV phải tạo được lòng tin với học sinh là điều không phải giáo viên nào cũng làm được, phải thực sự tâm huyết với nghề, yêu nghề, không ngại khó. giáo dục cả 1 con người đâu phải là điều dễ dàng, học sinh có thích học hay không cũng là do giáo viên 1 phần.
– Hãy xây dựng kế hoạch tác động sư phạm tới Ba làm cho Ba hứng thú học tập.
+ Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình Ba, nói chuyện với bố mẹ Ba để hiểu hơn về cách nghĩ của bố mẹ với việc giáo dục Ba và hiểu rõ hơn về Ba. Nếu thực sự gia đình Ba có vấn đề thì cả giáo viên chủ nhiệm lẫn các bạn học sinh phải cùng nhau giúp đỡ Ba, thường xuyên nói chuyện, tâm sự.
+ Cần tạo cho Ba hứng thú học tạp bằng cách phân công HS kèm thêm cho Ba. Nói chuyện với GVBM để những bài dễ gọi lên làm và cho điểm khuyến khích cao hơn 1 chút so với thực tế để kích thích tinh thần học. phân công các bạn trong lớp học cùng Ba
+ Phải tìm ra các ưu điểm cũng như nhược điểm của Ba để có thể tạo điều kiện cho những ưu điểm đó phát huy đồng như vậy sẽ lấy lại sự tự tin cho Ba, từ đó những nhược điểm cũng phần nào được loại bỏ dần.
Tình huống 24 Trong lớp anh (chị) chủ nhiệm có thông tin cho biết: Một số em thành lập băng nhóm có tên “Ve Sầu”. Với những biểu hiện là ăn mặc lố lăng, đầu tóc vàng đỏ bù xù tụ tập tại quán cà phê vào ban đêm. Anh (chị) xử lý như thế nào?
Hướng xử lý
– Phải tìm hiểu và nắm chắc thông tin (các em tham gia, mục đích của nhóm, hoạt động của nhóm …)
– Khi có đầy đủ thông tin tổ chức gặp nhóm nói rõ:
+ Nhiệm vụ của người học sinh trong nhà trường, ngoài nhà trường.
+ Chuẩn mực đạo đức, lối sống của người học sinh.
+ Chỉ cho phép hình thành các nhóm bạn cùng chung sở thích để giúp nhau học tập và rèn luyện tốt.
+ Nhóm nào thì cũng phải hòa đồng trong tập thể lớp, trường.
Mời bạn đọc cùng tải về bản PDF để xem đầy đủ nội dung thông tin
