Bối cảnh lịch sử diễn ra phong trào dân chủ 1936 - 1939

1. Tình hình thế giới:

- Những năm 30 của thế kỷ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở Đức, Ý, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới.

- Tháng 7/1935, Đại hội lần VII - Quốc tế Cộng sản xác định nhiệm vụ chống chủ nghĩa phát xít, đấu tranh giành dân chủ, bảo vệ hòa bình, thành lập Mặt trận nhân dân rộng rãi.

- Tháng 6/1936, Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành cải cách tiến bộ ở thuộc địa: Đối với Đông Dương, Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, nới rộng quyền tự do báo chí … tạo thuận lợi cho cách mạng Việt Nam.

2. Tình hình trong nước:

a. Chính trị:

- Đối với Đông Dương, Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình, cử Toàn quyền mới, ân xá tù chính trị, nới rộng quyền tự do báo chí … tạo thuận lợi cho cách mạng Việt Nam.

- Có nhiều đảng phái chính trị hoạt động: đảng cách mạng, đảng theo xu hướng cải lương, đảng phản động …, nhưng Đảng Cộng sản Đông Dương là Đảng mạnh nhất, có tổ chức chặt chẽ, chủ trương rõ ràng.

b. Kinh tế: sau khủng hoảng kinh tế thế giới, Pháp tập trung đầu tư, khai thác thuộc địa để bù đắp sự thiếu hụt cho kinh tế Pháp.

- Nông nghiệp: tư bản Pháp chiếm đoạt ruộng đất, độc canh cây lúa, trồng cao su, đay, gai, bông …

- Công nghiệp: đẩy mạnh khai mỏ. Sản lượng ngành dệt, xi măng, chế cất rượu tăng. Các ngành ít phát triển là điện, nước, cơ khí, đường, giấy, diêm...

- Thương nghiệp: thực dân độc quyền bán thuốc phiện, rượu, muối và xuất nhập khẩu, thu lợi nhuận rất cao, nhập máy móc và hàng tiêu dùng, xuất khoáng sản và nông sản.

⟹ Những năm 1936 -1939 là thời kỳ phục hồi và phát triển kinh tế Việt Nam nhưng kinh tế Việt Nam vẫn lạc hậu và lệ thuộc kinh tế Pháp.

c. Xã hội: đời sống nhân dân khó khăn do chính sách tăng thuế của Pháp

- Công nhân: thất nghiệp, lương giảm.

- Nông dân: không đủ ruộng cày, chịu mức địa tô cao và bóc lột của địa chủ, cường hào…

- Tư sản dân tộc: ít vốn, chịu thuế cao, bị tư bản Pháp chèn ép.

- Tiểu tư sản trí thức: thất nghiệp, lương thấp.

- Các tầng lớp lao động khác: chịu thuế khóa nặng nề, sinh hoạt đắt đỏ.

⟹ Đời sống đa số nhân dân khó khăn nên hăng hái tham gia đấu tranh đòi tự do, cơm áo dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.

Do tác động của thế giới:

Đầu những năm 30 của thế kỉ XX bọn phát xít cầm quyền ở Đức, Italia, Nhật Bản tiến hành chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới. Sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh đe dọa nền hòa bình thế giới vì thế nhiệm vụ của tất cả dân tộc trên thế giới là chống phát xít ngăn chặn nguy cơ chiến tranh

7-1935 Đại hội lần thứ VII, xác định nhiệm vụ trước mắt của giai cấp công nhân là chống phát xít và nguy cơ chiến tranh bảo vệ hòa bình và thành lập mặt trận nhân dân rộng rãi.

Tháng 6-1936, Mặt trận nhân dân lên cầm quyền ở Pháp. Chính phủ mới đã cho thi hành một số cải cách tiến bộ ở thuộc địa cử phái viên sang điều tra tình hình Đông Dương và nới rộng một số quyền tự do dân chủ tối thiểu. Tình hình đó mở ra khả năng đấu tranh công khai của phong trào cách mạng nước ta.

Do điều kiện nước ta:

Sau cuộc khủng hoảng kinh tế 29-33 Pháp tập trung các thuộc địa để bù đắp lại thiệt hại kinh tế cho chính quốc. Đời sống các tầng lớp ngày càng khó khăn nông dân bị mất ruộng đất công nhân that nghiệp, tình hình đó đã mở ra các yêu cầu về cải thiện đời sống đòi tự do dân chủ cơm áo hòa bình của quần chúng.

Từ năm 1935 các tổ chức cơ sở của Đảng đã được phục hồi, tháng 7-1936 Ban chấp hành trung ương ĐCS Đông Dương họp hội nghị ở THượng Hải. để định ra đường lối đấu tranh cho thời kì mới. Hội nghị xác định nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền Đông Dương là chống đế quốc phong kiến. Nhiệm vụ trực tiếp là chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít chống chiến tranh đòi tự do dân sinh dân chủ cơm áo hòa bình. Hội nghị thành lập mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương sau đổi thành mặt trận thống nhất dân chủ Đông Dương gọi tắt là mặt trận dân chủ Dông Dương.

Trong bài Giải bài tập SGK Lịch sử 12 bài 15 có lời giải á bạn