Đề kiểm tra 15 phút KHTN 7 Chủ đề 8: Cảm ứng ở sinh vật và tập tính ở động vật

Cảm ứng là đặc trưng của cơ thể sống, giúp sinh vật thích nghi với môi trường để tồn tại và phát triển.

 Ve sầu kêu vào mùa hè oi ả, ếch đực kêu vào mùa sinh sản là tập tính bẩm sinh

 “Lá cây xoan rụng khi có gió thổi mạnh” không phải là phản ứng của cây trước tác nhân kích thích của môi trường để giúp cây tồn tại và phát triển mà là tác động của môi trường làm tổn hại đến cây → “Lá cây xoan rụng khi có gió thổi mạnh” không phải là cảm ứng ở thực vật.

Cảm ứng là khả năng cơ thể động vật phản ứng lại các kích thích của môi trường (bên trong và bên ngoài cơ thể) để tồn tại và phát triển.

Các loài động vật thường dùng mùi hoặc nước tiểu, phân của mình để đánh dấu lãnh thổ. Đây là tập tính bảo vệ lãnh thổ nhằm bảo vệ nguồn sống của bản thân động vật trước các đồng loại.

Tập tính bẩm sinh là những tập tính sinh ra đã có, được thừa hưởng từ bố mẹ, đặc trưng cho loài, ví dụ: tập tính giăng tơ của nhện, tập tính bú mẹ của trẻ sơ sinh, tập tính bơi lội của cá,…

Tập tính học được là những tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm, ví dụ: gà con thấy có diều hâu sẽ nhanh chóng trốn vào chỗ gà mẹ, cá voi con học cách ép miệng của nó vào bụng cá voi mẹ để lấy sữa, trẻ nhỏ học cách cầm đũa,…

Hiện tượng cây phát triển về phía có nguồn dinh dưỡng gọi là tính hướng hóa dương còn hiện tượng cây phát triển tránh xa nguồn chất hóa học có hại gọi là tính hướng hóa âm.

Tập tính bẩm sinh: Tập tính cho con bú của khỉ

Các tác nhân của môi trường tác động tới cơ thể sinh vật được gọi là các kích thích. Tùy theo kích thích mà sinh vật có những phản ứng thích hợp để đảm bảo sự tồn tại và phát triển cho sinh vật.

Tập tính bẩm sinh: (1), (3), (6), (8);

Tập tính học được: (2), (4), (5), (7)

 Đây là hiện tượng cảm ứng hướng sáng của thực vật.

 Tập tính học được là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm.

Cảm ứng ở thực vật thường khó nhận thấy, diễn ra chậm và biểu hiện bằng sự thay đổi hình thái hoặc sự vận động các cơ quan.

Do tính hướng hóa của thực vật mà một số loài cây cần bón phân sát mặt đất. Đó là cây lúa, cây ngô, cây dừa. Đây là những loài cây có đặc điểm rễ chùm, “ăn” nông. 

Rễ cây có tính hướng nước (hướng về phía nguồn nước). Ở hộp A, nước được tưới đều từ trên xuống nên rễ cây ở hộp A sẽ hướng xuống đáy hộp. Ở hộp B, nước chỉ được ngấm từ một phía – phía có cốc nước nên rễ cây ở hộp B sẽ hướng về phía cốc nước.