Đọc hiểu bài Chiếu cầu hiền - Ngô Thì Nhậm
Với nội dung bài Đọc hiểu bài Chiếu cầu hiền - Ngô Thì Nhậm chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 8.
Đọc hiểu bài Chiếu cầu hiền - Ngô Thì Nhậm
Đọc đoạn văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
(1) Từng nghe nói rằng: Người hiền xuất hiện ở đời, thì như ngôi sao sáng trên trời cao. Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc Thần, người hiền ắt làm sứ giả cho thiên tử. Nếu như che mất ánh sáng, giấu đi vẻ đẹp, có tài mà không được đời dùng, thì đó không phải là ý trời sinh ra người hiền vậy.
(2)Trước đây thời thế suy vi, Trung châu gặp nhiều biến cố, kẻ sĩ phải ở ẩn trong ngòi khe, trốn tránh việc đời, những bậc tinh anh trong triều đường phải kiêng dè không dám lên tiếng. Cũng có kẻ gõ mõ canh cửa, cũng có kẻ ra biển vào sông, chết đuối trên cạn mà không biết, dường như muốn lẩn tránh suốt đời.
(3) Nay trẫm đang ghé chiếu lắng nghe, ngày đêm mong mỏi, nhưng những người học rộng tài cao chưa ai tìm đến. Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá chăng? Hay đang thời đổ nát chưa thể ra phụng sự vương hầu chăng?
(Trích “Chiếu cầu hiền” - Ngô Thì Nhậm, SGK11 tập 1, NXB GD 2007)
Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại nào?
Phương pháp giải
Dựa vào đặc trưng thể loại (chiếu, cáo, hịch…)
Lời giải chi tiết
Thể loại: chiếu
Câu 2. Đối tượng hướng tới của bài chiếu là ai?
Phương pháp giải
Đọc kĩ văn bản và xác định đối tượng được hướng tới
Lời giải chi tiết
Đối tượng: các sĩ phu Bắc Hà
Câu 3. Xác định nội dung chính của câu: “Người hiền xuất hiện ở đời, thì như ngôi sao sáng trên trời cao”.
Phương pháp giải
Dựa vào ngữ cảnh để xác định
Lời giải chi tiết
Nội dung chính: so sánh người hiền tài như tinh tú, đề cao vị trí, vai trò của người hiền tài.
Câu 4. Tìm những điển tích, điển cố được sử dụng trong đoạn (2) và nêu tác dụng của nó?
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về điển tích, điển cố
Lời giải chi tiết
- Những điển tích, điển cố được sử dụng trong đoạn (2):
+ Ở ẩn trong ngòi khe.
+ Trốn tránh việc đời.
+ Kiêng dè không dám lên tiếng
+ Gõ mõ canh cửa
+ Ra vào biển sông.
+ Chết đuối trên cạn.
- Tác dụng: Tác giả sử dụng nhiều điển tích, điển cố Hán học giúp cho việc trình bày tư tưởng rõ ràng, súc tích hơn. Vừa châm biếm nhẹ nhàng thái độ ứng xử của giới sĩ phu Bắc Hà vừa nhấn mạnh ý nghĩa xã hội cao cả và tầm vóc vũ trụ thiêng liêng của sự nghiệp dựng nước đang yêu cầu có sự cộng tác của người hiền tài.
Câu 5. Anh chị hãy nhận xét ngắn gọn về tình cảm, tư tưởng, nhân cách của Quang Trung?
Phương pháp giải
Đọc kĩ văn bản, dựa vào ngữ cảnh để xác định tình cảm, tư tưởng, nhân cách của vua Quang Trung
Lời giải chi tiết
Tình cảm, tư tưởng, nhân cách của Quang Trung: vua Quang Trung hiện ra như một lãnh tụ có trí tuệ, khiêm tốn, chân thành, tha thiết, đề cao vai trò của người hiền và lo lắng cho sự nghiệp xây dựng đất nước.
