Đọc hiểu bài Vịnh khoa thi hương - Trần Tế Xương
Đọc hiểu bài Vịnh khoa thi hương - Trần Tế Xương chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 8.
Đọc hiểu bài Vịnh khoa thi hương - Trần Tế Xương
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
VỊNH KHOA THI HƯƠNG
(Trần Tế Xương)
Nhà nước ba năm mở một khoa,
Trường Nam thi lẫn với trường Hà.
Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ,
Ậm ọe quan trường miệng thét loa.
Lọng cắm rợp trời quan sứ đến,
Váy lê quét đất mụ đầm ra.
Nhân tài đất Bắc nào ai đó,
Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà.
Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Phương pháp giải
Dựa vào đặc trưng thể loại
Lời giải chi tiết
Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật
Câu 2. Cách thức tổ chức kì thi Hương được nhắc đến trong hai câu thơ đầu có gì thay đổi?
Phương pháp giải
Đọc kĩ hai câu thơ đầu
Lời giải chi tiết
Cách thức tổ chức kì thi Hương được nhắc đến trong hai câu thơ đầu về thời gian tổ chức: 3 năm nhà nước tổ chức một kì Hương - không thay đổi. Nhưng địa điểm tổ chức: Tại trường thi Nam Định và trường Nam thi lẫn với trường Hà => gợi sự nhốn nháo, lẫn lộn, ô hợp.
Câu 3. Qua 4 câu thơ đầu, anh/ chị có cảm nhận gì về cảnh thi cử lúc bấy giờ?
Phương pháp giải
Chú ý các từ ngữ miêu tả cảnh trường thi
Lời giải chi tiết
Hình ảnh sĩ tử và quan trường trong hai câu thơ 3 và 4:
- Sĩ tử "vai đeo lọ" => lôi thôi, luộm thuộm, nhếch nhác.
- Quan trường "ậm ọe" => âm thanh ú ớ, nói không rõ tiếng, la lối hách dịch, vênh váo mà không có uy gì cả.
=> Từ quan trường đến sĩ tử đều mất đi sự tôn nghiêm, trở nên thảm hại, nực cười.
Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của phép đối trong hai câu thơ dưới đây:
Lọng cắm rợp trời quan sứ đến,
Váy lê quét đất mụ đầm ra.
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về phép đối
Lời giải chi tiết
- Phép đối: Lọng cắm rợp trời - váy lê quét đất; quan sứ đến - mụ đầm ra.
- Tác dụng:
+ Tác giả châm biếm mạnh mẽ hình ảnh quan sứ được đón tiếp trọng thể, mụ đầm ăn mặc diêm dúa, điệu đáng. Tất cả đều phô trương hình, hình thức.
+ Đồng thời, gián tiếp bộc lộ nỗi niềm tủi nhục, chua xót của nhà thơ trước cảnh chướng tai gai mắt của những "ông Tây mụ đầm" trong hoàn cảnh mất nước.
+ Làm cho cách diễn đạt thêm sinh động, gây ấn tượng, cân xứng, hài hòa.
Câu 5. Nêu suy nghĩ của bản thân về lời nhắn gửi của Tế Xương trong 2 câu thơ cuối.
Phương pháp giải
Đọc kĩ 2 câu thơ cuối và nêu suy nghĩ
Lời giải chi tiết
Trước thực tại đất nước oái oăm nhục nhã, Tế Xương đã bật ra tiếng kêu than. Đất Bắc ở đây là chỉ Hà Nội – mảnh đất hội tụ nhân tài nước nhà. Câu thơ là tiếng kêu đầy đau đớn của Tế Xương với chính bản thân mình hay là một lời kêu gọi đến những ai còn nghĩ tới sự vinh nhục của đất nước. Âm điệu câu thơ thể hiện sự xót xa, xốn xang của nhà thơ. Nhân tài ở đây không ai khác chính là những người trí thức của thời đại.
