Đọc hiểu bài Thầy giáo dạy vẽ của tôi - Xuân Quỳnh
Với nội dung bài Đọc hiểu bài Thầy giáo dạy vẽ của tôi - Xuân Quỳnh chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 8.
Đọc hiểu bài Thầy giáo dạy vẽ của tôi - Xuân Quỳnh
Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi:
THẦY GIÁO DẠY VẼ CỦA TÔI
Tôi muốn kể với các em về thầy giáo dạy vẽ của tôi. Thầy dạy chúng tôi cách đây mười bảy năm, khi đó chúng tôi mới học lớp Năm mà thầy thì mái tóc đã bạc phơ…
[…] Thầy ăn mặc theo kiểu xưa: bộ com-lê đen đã cũ lắm, nhưng chiếc ca-vát vẫn luôn thắt chỉnh tề trên cổ. Thầy thường đội mũ nồi, bộ râu mép rậm lấm tấm bạc, đôi giày cũ và chiếc cặp da nâu cũng đã sờn rách.
Thầy luôn đăm chiêu nhưng hiền hậu. Chẳng bao giờ thầy cáu giận, gắt gỏng với chúng tôi. Cũng chẳng bao giờ thầy bỏ một tiết lên lớp nào, kể cả những hôm thầy yếu mệt, sốt cao, giọng run run.
Các cô giáo, thầy giáo trong trường kể rằng thầy là một trong số những hoạ sĩ học khoá đầu tiên của Trường Cao đẳng Mĩ thuật Đông Dương. Bạn học của thầy, hầu hết đều đã trở thành những hoạ sĩ tên tuổi, có người nổi tiếng cả ở nước ngoài, riêng thầy Bản chỉ là một giáo viên dạy vẽ bình thường ở một trường cấp hai.
Thầy dạy chúng tôi kẻ chữ, vẽ cái sọt giấy, lọ mực, viên gạch, thỉnh thoảng mới có một bài “vẽ tự do”: cảnh chùa hoặc cảnh lao động ở vườn trường. Thầy dạy rất ân cần, tỉ mỉ, chỉ bảo cho chúng tôi từng li từng tí: cách tô màu, đánh bóng, cả cách gọt bút chì thế nào cho đẹp và dễ vẽ. Nhưng thú vị hơn cả là những câu chuyện của thầy. Thầy thường nói say sưa với chúng tôi về hội hoạ, về màu sắc và đường nét, về cái thế giới thứ hai, thế giới rực rỡ, kì lạ của những bức tranh, những cánh cửa mở tới những khu vườn tốt lành và đẹp đẽ. Có những lần, thầy đưa chúng tôi về nhà thầy chơi, về gian gác xép đầy sách vở và tranh ảnh. Thầy đưa chúng tôi xem những quyển sách của các bậc danh hoạ. Thầy cũng cho chúng tôi xem những bức tranh thầy vẽ những bức tranh nhỏ, vẽ rất tỉ mỉ những bình hoa nhiều màu, những ngôi nhà, những em bé hàng xóm… Thầy vẽ chậm, vẽ kĩ, không hiểu có đẹp không, nhưng tranh của thầy ít được mọi người chú ý. Chúng tôi có đi hỏi nhưng chẳng mấy ai biết tên họa sĩ Nguyễn Thừa Bản.
(Xuân Quỳnh, Thầy giáo dạy vẽ của tôi, Trần Hoài Dương tuyển chọn, Tuyển tập truyện ngắn hay Việt Nam dành cho thiếu nhi, tập 5, NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh, 2016, tr.178)
Câu 1. Xác định nhân vật chính và nội dung của đoạn ngữ liệu trên?
Phương pháp giải
Đọc và xác định nhân vật trữ tình, nội dung chính
Lời giải chi tiết
- Nhân vật chính: thầy Bản (thầy giáo dạy vẽ của “tôi”
- Nội dung chính: Đoạn trích kể về hình ảnh thầy giáo dạy vẽ với phong cách giản dị, tâm huyết và tận tụy trong công việc. Dù thầy không nổi tiếng nhưng luôn hết lòng với nghề và học trò.
Câu 2. Tìm một số chi tiết miêu tả hình ảnh của thầy giáo dạy vẽ? Qua những chi tiết đó, em nhận xét gì về tính cách của nhân vật?
Phương pháp giải
Đọc và xác định những chi tiết miêu tả hình ảnh thầy giáo dạy vẽ
Lời giải chi tiết
- Chi tiết miêu tả hình ảnh thầy:
+ Thầy mặc bộ com-lê đen cũ, thắt ca-vát chỉnh tề.
+ Thầy đội mũ nồi, râu mép rậm lấm tấm bạc, giày cũ, cặp da sờn rách.
+ Thầy luôn đăm chiêu nhưng hiền hậu, không bao giờ cáu giận với học trò.
+ Thầy không bỏ tiết dù ốm yếu.
=> Nhận xét: Thầy là người giản dị, tận tâm, kiên trì, yêu nghề và thương học trò. Thầy nghiêm túc trong công việc nhưng rất hiền hậu, luôn kiên nhẫn chỉ bảo từng li từng tí cho học sinh.
Câu 3. Cho biết chủ đề của văn bản và nêu một số căn cứ giúp em xác định được chủ đề đó.
Phương pháp giải
Đọc và xác định chủ đề
Lời giải chi tiết
- Chủ đề: Tình thầy trò sâu sắc và sự tận tụy, tâm huyết của người thầy trong công việc dạy học.
- Căn cứ:
+ Hình ảnh thầy giáo tận tụy, không quản khó khăn, luôn chăm sóc học trò.
+ Những câu chuyện, bài học thầy truyền đạt cho học trò về hội họa và cuộc sống.
+ Tình cảm chân thành, sự ngưỡng mộ của người kể chuyện dành cho thầy.
Câu 4. Tìm 1 câu phủ định, nêu đặc điểm, chức năng của câu phủ định đó trong đoạn văn sau đây: “Thầy cũng cho chúng tôi xem những bức tranh thầy vẽ những bức tranh nhỏ, vẽ rất tỉ mỉ những bình hoa nhiều màu, những ngôi nhà, những em bé hàng xóm… Thầy vẽ chậm, vẽ kĩ, không hiểu có đẹp không, nhưng tranh của thầy ít được mọi người chú ý. Chúng tôi có đi hỏi nhưng chẳng mấy ai biết tên hoạ sĩ Nguyễn Thừa Bản.”
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức về câu phủ định
Lời giải chi tiết
- Câu phủ định: “không hiểu có đẹp không” hoặc “chẳng mấy ai biết”.
- Đặc điểm: Câu phủ định dùng từ “không” hoặc “chẳng” để phủ nhận hoặc biểu đạt sự nghi ngờ, phủ nhận một điều gì đó.
- Chức năng:
+ Thể hiện sự khiêm tốn, tự vấn của thầy về giá trị tranh vẽ của mình.
+ Nhấn mạnh thực tế tranh thầy ít được biết đến, không nổi tiếng dù có tâm huyết.
Câu 5. Bài học sâu sắc nhất em rút ra từ đoạn ngữ liệu trên là gì?
Phương pháp giải
Từ nội dung rút ra bài học phù hợp
Lời giải chi tiết
Gợi ý:
- Dù không nổi tiếng hay được người đời biết đến, người thầy vẫn hết lòng dạy dỗ, truyền đạt kiến thức và tình yêu thương cho học trò.
- Tình thầy trò là mối quan hệ thiêng liêng, đáng trân trọng, thể hiện qua sự chăm sóc, dìu dắt và truyền cảm hứng của người thầy.
- Giá trị của sự cống hiến không phải lúc nào cũng được nhìn nhận ngay lập tức, nhưng đó là nền tảng cho sự phát triển và thành công của thế hệ sau.
