Lịch Sử

* Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm:

- Giai cấp thống trị:

+ Vua: đứng đầu giai cấp thống trị, nắm mọi quyền hành.

+ Quý tộc gồm các quan lại, thủ lĩnh quân sự, chủ ruộng đất, tăng lữ. Tầng lớp này sống giàu sang dựa vào sự bóc lột, bổng lộc do nhà nước cấp và các chức vụ đem lại.

- Giai cấp bị trị:

+ Nông dân công xã: Là bộ phận đông đảo nhất, có vai trò lớn trong sản xuất. Họ nhận ruộng đất của công xã để canh tác, song phải nộp một phần sản phẩm thu hoạch được và làm không công cho quý tộc.

+ Nô lệ: tầng lớp thấp nhất trong xã hội. Họ chuyên làm việc nặng nhọc và hầu hạ tầng lớp quý tộc.

* Giải thích:

- Do nền kinh tế của các nước phương Đông chủ yếu là kinh tế nông nghiệp nên xã hội phương Đông phân hóa trên cơ sở một nền kinh tế nông nghiệp.

- Trên các lưu vực các sông lớn ở châu Á, châu Phi có đất đai màu mỡ, gần nguồn nước tưới, khí hậu nóng ẩm, thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp và sinh sống.

- Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi cũng có những khó khăn như dễ bị lũ lụt, các công tác trị thủy và xây dựng các công trình thủy lợi khiến cho cư dân sống quần tụ thành những trung tâm quần cư lớn và gắn bó trong tổ chức công xã.

=> Nhà nước hình thành.

- Đặc điểm kinh tế của cư dân nơi đây là làm nghề nông là chủ yếu. Bên cạnh đó, họ còn chăn nuôi, làm thủ công nghiệp và trao đổi hàng hóa…

- Tạo ra chữ viết (chữ tượng hình) và số

- Sáng tạo ra lịch (Âm lịch), làm đồng hồ đo thời gian.

- Toán học: nghĩ ra phép đếm, số pi.

- Xây dựng nên các công trình kiến trúc đồ sộ: kim tự tháp Ai Cập, thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà...

Mời các bạn xem lời giải chi tiết tại https://vndoc.com/ly-thuyet-lich-su-10-bai-3-cac-quoc-gia-co-dai-phuong-dong-125335#mcetoc_1eg02ssqn5 nhé

Gọi chế độ nhà nước phương Đông là chế độ chuyên chế cổ đại vì: do nhu cầu sản xuất nông nghiệp, người ta phải liên kết với nhau để khai phá đất đai và làm thủy lợi. Một số công xã đã tập hợp lại thành tiểu quốc, đứng đầu tiểu quốc gọi là Vua. Mọi quyền hành tập trung trong tay nhà vua tạo nên chế độ quân chủ chuyên chế. Giúp việc cho vua là một bộ máy hành chính quan liêu gồm toàn quý tộc.

- Vua là người đứng đầu, cai trị cả nước, có quyền quyết định mọi vấn đề của đất nước.

- Vua là người nắm cả vương quyền và thần quyền.

Vai trò của nông dân công xã:

- Là thành phần sản xuất chính trong xã hội.

- Họ tự tiến hành sản xuất trên phần ruộng đất được giao và hợp tác với nhau trong việc đảm bảo thủy lợi và thu hoạch. Họ tự nuôi sống bản thân và gia đình, nộp một phần sản phẩm cho quý tộc dưới dạng thuế.

- Họ còn phải làm một số nghĩa vụ khác như lao động phục vụ các công trình xây dựng, đi lính.

Đáp án lời giải chi tiết các bạn xem ở https://vndoc.com/ly-thuyet-lich-su-10-bai-3-cac-quoc-gia-co-dai-phuong-dong-125335#mcetoc_1eg02ssqm1 nhé

https://vndoc.com/ly-thuyet-lich-su-10-bai-3-cac-quoc-gia-co-dai-phuong-dong-125335#mcetoc_1eg02ssqm1 các bạn tham khảo bài này, trong đó có lời giải chi tiết á

Xã hội có giai cấp và nhà nước lại phát triển sớm ở lưu vực các con sông lớn thuộc châu Á và châu Phi là bởi vì ở đó các lưu vực các sông lớn ở châu Á, châu Phi có đất đai màu mỡ, gần nguồn nước tưới, khí hậu nóng ẩm, thuận lợi cho hoạt động sản xuất nông nghiệp và sinh sống.

Bên cạnh đó cũng gặp một số khó khăn về lũ lụt hay các vấn đề về thủy lợi khiến cho cư dân sống quần tụ thành những trung tâm quần cư lớn và gắn bó trong tổ chức công xã.

- Sự xuất hiện của tư hữu đã dẫn đến một số thay đổi trong xã hội nguyên thủy:

Thứ nhất : chế độ tư hữu xuất hiện đã phá vỡ quan hệ cộng đồng vốn bình đẳng theo "nguyên tắc vàng" trong hàng triệu năm trước đó. Từ chỗ mọi thành viên đều bình đẳng trong lao động và phân chia sản phẩm thì nay đã bắt đầu có những bộ phận đặc quyền, chiếm đoạt làm của riêng các của cải (dư thừa của công xã, vì thế mà trở nên giàu có, hình thành đẳng cấp có địa vị, quyền lực và tài sản khác biệt với đại bộ phận còn lại. Đây là cơ sở của bất bình đẳng xã hội, hình thành các giai cấp và đẳng cấp.

Thứ hai : tư hữu phá vỡ quan hệ cộng đồng, cũng đồng thời tác động đến hình thức tổ chức các gia đình và cơ chế vận hành của nó. Trước đây là các gia đinh mẫu hệ song do sự phát triển địa vị kinh tế, xã hội của người đàn ông mà vị thế của họ trong gia đình được nâng cao, trở thành trụ cột. Từ đó, xuất hiện các gia đình phụ hệ, con cái lấy theo họ cha.

Quan hệ trong thị tộc: Con cháu có thói quen tôn kính người trên như ông bà, cha mẹ. Ngược lại, ông bà, cha mẹ luôn chăm lo, bảo đảm nuôi dạy tất cả con cháu của thị tộc.

Trong lao động sản xuất: Yêu cầu của công việc và trình độ lao động thời nguyên thủy đòi hỏi sự hợp tác sức lực của nhiều người, của cả thị tộc.

Thức ăn kiếm được chưa nhiều, chưa đều nên mọi người cùng làm, cùng cố gắng nên cần phải công bằng. Mọi người được hưởng thụ thành quả lao động như nhau, thành quả được chia đều cho mọi người.

⇒ Như vậy, tính cộng đồng trong thị tộc được thể hiện mọi của cải được coi là của chung, việc chung, làm chung, ăn chung.

https://vndoc.com/ly-thuyet-lich-su-10-bai-2-xa-hoi-nguyen-thuy-124892#mcetoc_1eg004ajj2 các bạn vào đây xem đáp án giải chi tiết này