Sinh học

a) Xác định hàm lượng đường trong máu

- Lựa chọn phương pháp làm việc trong phòng thí nghiệm.

- Đề xuất các bước thực hiện:

Bước 1: Chuẩn bị máy đo đường huyết.

Bước 2: Thực hiện theo các quy trình sau:

+ Rửa sạch tay trước khi đo đường huyết và lau khô tay với khăn sạch, đặc biệt là ngón tay khi lấy mẫu để tránh sai số cũng như ngăn ngừa nhiễm trùng.

+ Lấy que thử ra khỏi hộp, ngay sau đó đậy nắp hộp để tránh que thử tiếp xúc nhiều với không khí.

+ Chích lấy máu ở cạnh đầu ngón tay, trong thời gian này dùng tay xoa nhẹ đầu ngón tay để lấy máu dễ dàng hơn.

+ Nhỏ giọt máu vào que thử, đặt miếng bông sạch lên đầu ngón tay để cầm máu.

+ Đưa que thử vào máy, chờ đọc và ghi lại kết quả.

Bước 3: Đọc kết quả đo được và đưa ra kết luận về tình trạng sức khỏe của người được đo dựa trên bảng chỉ số đường huyết.

Bước 4: Vệ sinh khu vực làm xét nghiệm.

b) Thúc đẩy thanh long ra hoa trái vụ

- Lựa chọn phương pháp thực nghiệm khoa học.

- Đề xuất các bước thực hiện:

Bước 1: Chuẩn bị các điều kiện để tiến hành thực nghiệm khoa học:

+ Lựa chọn vườn thanh long để thực nghiệm.

+ Bón phân, chăm sóc vườn trước xử lý.

+ Chọn thời điểm xử lý.

+ Xác định tuổi cây xử lý.

+ Chọn phương pháp xử lý.

+ Chọn loại bóng đèn xử lý.

+ Chuẩn bị bóng đèn và dây dẫn đúng kỹ thuật.

+ Tính toán tải của đường dây và kéo dây theo sơ đồ.

+ Đấu nối bóng đèn vào đường dây và kiểm tra an toàn điện.

Bước 2: Tiến hành thực nghiệm và thu thập số liệu

+ Ghi ngày bắt đầu và kết thúc thắp đèn, thời gian thắp đèn mỗi đêm.

+ Ghi nhận thời gian ra hoa và mức độ phát triển của hoa.

Bước 3: Xử lí các số liệu thu thập được và báo cáo kết quả thu thập được.

c) Tìm hiểu cấu tạo cơ thể người

- Lựa chọn phương pháp quan sát (quan sát các mô hình, tranh ảnh về cơ thể người, các cơ quan).

- Đề xuất các bước thực hiện:

Bước 1: Lựa chọn đối tượng tìm hiểu cấu tạo cơ thể người (mô hình cơ thể) và phạm vi quan sát trong phòng thí nghiệm.

Bước 2: Đặt mô hình vào vị trí thích hợp và quan sát trực tiếp bằng mắt thường.

+ Quan sát tổng thể các thành phần cấu tạo ngoài của cơ thể.

+ Quan sát cấu tạo hệ cơ quan bằng cách tháo dần các bộ phận của mô hình.

Bước 3: Ghi nhận lại kết quả quan sát được.

- Dựa vào phương pháp làm thí nghiệm để xác định nguyên nhân làm cho dưa cải muối bị hỏng: Chuẩn bị 4 hũ dưa cải muối như nhau đánh số từ 1 đến 4. Trong đó, hũ 1 để ngoài sáng và đóng kín nắp; hũ 2 để ngoài sáng và mở nắp; hũ 3 để trong tối và đóng kín nắp; hũ 4 để trong tối và mở nắp. Quan sát hiện tượng của 4 hũ dưa cải để rút ra nguyên nhân làm dưa cải muối bị hỏng.

- Nguyên nhân làm dưa cải muối bị hỏng đó là do đậy nắp hũ dưa không kín:

+ Bản chất của muối dưa chua đó là quá trình lên men lactic, điều kiện diễn ra quá trình này là môi trường yếm khí. Do đó, khi đậy nắp hũ dưa không kín khiến các vi khuẩn lactic không phát triển được, các vi khuẩn có hại phát triển sẽ làm dưa bị hỏng làm xuất hiện các hiện tượng mà chúng ta có thể quan sát được như nổi váng mốc trắng, nhớt, thâm đen, có mùi hôi.

+ Để dưa cải muối thành phẩm có màu vàng người làm thường đem phơi nắng từ 1 – 2 ngày sau khi cho vào lọ. Nếu không đảm bảo về điều kiện ánh sáng dưa cải sẽ không bị hư, tuy nhiên thành phẩm sẽ không có màu vàng đẹp mắt.

Thế kỉ XXI là thế kỉ của ngành Công nghệ sinh học vì:

- Công nghệ sinh học đã và đang làm thay đổi mạnh mẽ trên nhiều phương diện, nhiều lĩnh vực đời sống, xã hội, không chỉ ở trong nước mà còn ở bình diện quốc tế.

- Nhiều công trình nghiên cứu, sản phẩm của ngành Công nghệ sinh có tính ứng dụng cao và đã trở nên phổ biến trong đời sống xã hội được mọi người tin dùng và sử dụng như: tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi mới cho năng suất và chất lượng, hiệu quả kinh tế cao, các loại enzyme trong việc tạo ra những sinh phẩm phục vụ điều trị bệnh, và những chế phẩm vi sinh ứng dụng trong xử lý môi trường.

- Con người có khả năng chữa khỏi các bệnh hiểm nghèo như ung thư, AIDS,…

- Vì: Khoa học công nghệ, y học ngày càng phát triển, nhu cầu về sức khỏe ngày càng được quan tâm nhiều hơn. Do đó, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các y bác sĩ luôn nỗ lực nghiên cứu để mang lại những phương pháp điều trị bệnh hiệu quả nhất.

Đa dạng sinh học gắn liền với sự phát triển kinh tế - xã hội vì: Đa dạng sinh học (ĐDSH) chính là giá trị quý báu của tự nhiên, góp phần to lớn trong đảm bảo an ninh lương thực, sinh kế cho người dân, duy trì nguồn gen của động, thực vật, cung cấp các giá trị sản phẩm,… thúc đẩy sự phát triển của kinh tế - xã hội.

Một số sản phẩm ứng dụng công nghệ sinh học được sử dụng trong đời sống hằng ngày:

- Một số sản phẩm lên men như sữa chua, nước mắm, tương,…

- Nước rửa rau sinh học

- Vaccine, kháng sinh

- Nhiên liệu sinh học (xăng sinh học)

- Robot làm việc nhà

Khi nghiên cứu sinh học cần lưu ý những vấn đề sau để không trái với đạo đức sinh học:

- Tìm hiểu rõ nguồn gốc, phương pháp khi nghiên cứu giúp giảm thiểu tối đa những hành vi tác động ảnh hưởng đến sự sống của sinh vật trong quá trình nghiên cứu.

- Tôn trọng tính tự nguyện của đối tượng nghiên cứu.

- Tôn trọng quyết định và niềm tin của đối tượng nghiên cứu đối với quá trình và kết quả nghiên cứu.

- Một thí nghiệm được cho là vi phạm đạo đức sinh học khi vi phạm những quy tắc, giá trị đạo đức trong khoa học nghiên cứu sự sống cũng như ứng dụng khoa học vào thực tiễn.

- Không đồng ý với việc dùng con người để làm thí nghiệm. Vì con người là những cá thể có nhận thức cao, có cảm giác đau, có trạng thái tâm lí,… do đó không nên sử dụng người để làm thí nghiệm nếu chưa có những đảm bảo an toàn tối đa. Thay vào đó có thể sử dụng các biện pháp khác như: thay thế đối tượng thí nghiệm là con người bằng các kĩ thuật không động vật.

Ý nghĩa của ngành Sinh học đối với phát triển bền vững:

- Sinh học đóng vai trò to lớn trong công cuộc bảo vệ môi trường sống: góp phần phát triển đa dạng sinh học, xây dựng các mô hình sinh thái để bảo vệ và khôi phục môi trường sống; các công trình nghiên cứu về di truyền, sinh học tế bào được áp dụng trong nhân giống, bảo toàn nguồn gene quý hiếm của các loài sinh vật có nguy cơ bị tuyệt chủng.

- Bên cạnh đó, việc vận dụng kiến thức sinh học trong quản lí và khai thác hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên; tạo các giống cây trồng, vật nuôi có năng suất và chất lượng cao; sản xuất các chế phẩm sinh học;… là một trong những yếu tố góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.

Ý tưởng về một ứng dụng của Sinh học trong tương lai mà em nghĩ sẽ mang lại hiệu quả cao: Vi khuẩn kháng sinh trong nước biển, con chip tế bào thần kinh nhân tạo, nông trại nổi thông minh, kim khâu thông minh phát hiện ung thư,…

- Lâm nghiệp phối hợp chặt chẽ giữa việc trồng, bảo vệ và khai thác rừng một cách hợp lí; ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ cho việc quản lí và bảo vệ rừng. Nhờ đó, diện tích rừng được khôi phục đáng kể.

- Mà rừng có vai trò quan trọng như cung cấp thức ăn, nơi ở, dưỡng khí; bảo vệ điều kiện khí hậu và môi trường;… cho các sinh vật sinh sống → bảo vệ đa dạng sinh học.

→ Như vậy, sự phát triển của ngành Lâm nghiệp có ảnh hưởng to lớn đến việc bảo vệ đa dạng sinh học.

Một số ngành nghề liên quan đến sinh học, ứng dụng sinh học và vai trò của các ngành nghề đó đối với đời sống con người:

- Y học: phát triển các kĩ thuật cấy ghép nội tạng, kĩ thuật hỗ trợ sinh sản, liệu pháp gene, liệu pháp tế bào gốc, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe con người,…

- Dược học: sản xuất nhiều loại vaccine, enzyme, kháng thể, thuốc,… nhằm phòng và chữa nhiều bệnh ở người.

- Pháp y: xét nghiệm DNA hoặc dấu vân tay để xác định mối quan hệ huyết thống, xác định tình trạng sức khỏe hoặc tình trạng tổn thương trong các vụ tai nạn giao thông, tai nạn lao động,… để giải quyết các vụ án dân sự; hoặc khám nghiệm tử thi; xét nghiệm DNA từ mẫu máu, tóc, da,… được thu nhận từ hiện trường vụ án trong điều tra các vụ án hình sự.

- Công nghệ thực phẩm: tạo ra các sản phẩm mới phục vụ cho nhiều lĩnh vực như thực phẩm, y học, chăn nuôi,… góp phần nâng cao sức khỏe con người.

- Khoa học môi trường: đưa ra các biện pháp xử lí kịp thời đồng thời chế tạo và sản xuất nhiều vật liệu, dụng cụ, thiết bị phục vụ cho việc bảo vệ môi trường. Nhiều biện pháp sinh học (sử dụng tảo, vi sinh vật) cũng đã được ứng dụng rất hiệu quả.

- Nông nghiệp: áp dụng các kĩ thuật hiện đại góp phần tăng năng suất, chất lượng các sản phẩm (gạo, trái cây, thủy sản,…) và giảm chi phí sản xuất, đảm bảo nguồn cung cấp lương thực trong nước và xuất khẩu.

- Lâm nghiệp: phối hợp chặt chẽ giữa việc trồng, bảo vệ và khai thác rừng một cách hợp lí; ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ cho việc quản lí và bảo vệ rừng. Nhờ đó, diện tích rừng được khôi phục đáng kể.

- Thủy sản: giữ vị trí quan trọng trong cơ cấu các ngành kinh tế nông nghiệp và kinh tế biển; đảm bảo quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.