Base. Thang pH
Một số base thông dụng
|
Tên base |
Công thức hoá học |
Dạng tồn tại của base trong dung dịch |
|
|
Cation kim loại |
Anion |
||
|
Sodium hydroxide |
NaOH |
Na+ |
OH- |
|
Barium hydroxide |
Ba(OH)2 |
Ba2+ |
OH- |
Nhận xét: Công thức phân tử của base gồm có một nguyên tử kim loại và một hay nhiều nhóm hydroxide (– OH). Số nhóm – OH bằng với hoá trị của kim loại.
Khái niệm: Base là những hợp chất trong phân tử có nguyên tử kim loại liên kết với nhóm hydroxide. Khi tan trong nước, base tạo ra ion – OH.
Hầu hết các hydroxide của kim loại là các base.
Quy tắc gọi tên các base như sau:
Tên kim loại (kèm hoá trị đối với kim loại có nhiều hoá trị) + hydroxide
Ví dụ:
Fe(OH)2: iron(II) hydroxide;
Fe(OH)3: iron(III) hydroxide.
Phần lớn các base không tan trong nước (base không tan), một số ít base tan trong nước tạo thành dung dịch kiềm (base kiềm) như: KOH, NaOH, Ba(OH)2
| Kim loại | K | Na | Mg | Ba | Cu | Fe | Fe |
| Hóa trị | I | I | II | II | II | II | III |
| Nhóm -OH | t | t | k | t | k | k | k |
(Trong đó: t - tan; k - không tan)
II. Tính chất hoá học
Dung dịch base làm giấy quỳ tím chuyển sang màu xanh.
Dung dịch phenolphthalein không màu chuyển sang màu hồng.
Phản ứng của base với acid tạo thành muối và nước. Phản ứng này được gọi là phản ứng trung hoà.
Ví dụ:
NaOH + HCl → NaCl + H2O
Ca(OH)2 + H2SO4 → CaSO4 + 2H2O
Fe(OH)3 + 3HCl → FeCl3 + 3H2O
Sodium hydroxide (NaOH) là base có nhiều ứng dụng trong sản xuất và đời sống.
Một số ứng dụng của NaOH
III. Thang pH
Thang pH là một tập hợp các con số có giá trị từ 1 – 14 được sử dụng để đánh giá độ acid – base của dung dịch.
- Các dung dịch acid có giá trị pH nhỏ hơn 7,
- Các dung dịch kiềm có giá trị pH lớn hơn 7
- Các dung dịch trung tính có giá trị pH bằng 7.
Ngoài ra, giá trị pH còn được sử dụng để so sánh độ mạnh của các acid có cùng nồng độ hoặc các base có cùng nồng độ.
Ví dụ: Hydrochloric acid HCl 0,1M có pH = 1; acetic acid CH3COOH 0,1M có pH = 3 nên hydrochloric acid mạnh hơn acetic acid.
Cách xác định pH
pH của một dung dịch có thể được xác định bằng chất chỉ thị màu vạn năng. Chất chỉ thị màu vạn năng là hỗn hợp các chất màu (ở dạng dung dịch hoặc giấy pH). Mỗi màu của chất chỉ thị ứng với một khoảng giá trị pH.
Khi cần xác định giá trị pH với độ chính xác cao, người ta sử dụng các thiết bị đo pH như: máy đo pH, bút đo pH, …
