Sinh học

Cấu trúc của ribosome:

- Có dạng hình cầu.

- Ngoại trừ ti và lục lạp, ribosome ở tế bào nhân thực có kích thước lớn hơn ở tế bào nhân sơ (80S).

- Được cấu tạo từ rRNA và protein.

- Ribosome là bào quan không có màng bao bọc.

- Mỗi ribosome được cấu tạo bởi 2 tiểu đơn vị có kích thước khác nhau: tiểu đơn vị lớn và tiểu đơn vị nhỏ. Bình thường 2 tiểu đơn vị này tách rời nhau ra, chỉ khi thực hiện chức năng tổng hợp protein thì mới gắn với nhau.

Vai trò của ribosome gắn trên màng lưới nội chất: Ribosome trên lưới nội chất giúp tổng hợp protein tham gia cấu tạo màng lưới nội chất và một số còn lại được đưa vào xoang lưới nội chất.

Một số bào quan có ribosome: Lưới nội chất hạt, ti thể, lục lạp.

Vai trò của ribosome: Ribosome là nơi diễn ra quá trình tổng hợp protein của tế bào. Ở tế bào có tốc độ tổng hợp protein cao, số lượng ribosome trong một tế bào khá lớn, có thể lên tới vài triệu như tế bào tuyến tụy ở người.

Tế bào không bị độc do sản phẩm của quá trình oxi hóa (H2O2) vì: Tế bào có bào quan peroxisome. Peroxisome chứa các enzyme phân giải H2O2 thành nước và oxygen.

Peroxisome là bào quan chuyên oxi hoá vì: Peroxisome chứa các enzyme chuyển hydrogen từ các chất khác nhau như chất độc, alcohol đến oxygen tạo ra H2O2.

Cấu tạo peroxisome:

- Là bào quan dạng hình cầu, được bao bọc bởi một màng đơn mỏng, thường nằm gần lưới nội chất.

- Được cấu tạo gồm màng peroxisome, vùng lõi: Màng peroxisome có protein màng; trong peroxisome chứa các enzyme chuyển hydrogen từ các chất khác nhau như chất độc, alcohol đến oxygen tạo ra H2O2, sau đó được enzyme khác phân giải thành nước và oxygen. Ở tế bào thực vật, bào quan này còn chứa enzyme phân giải acid béo thành phân tử nhỏ hơn rồi chuyển đến ti thể.

Màng sinh chất của nguyên sinh vật sống trong môi trường nước ngọt không bị vỡ khi có lượng nước đi vào trong tế bào do có các không bào co bóp làm nhiệm vụ như những chiếc bơm, bơm nước ra khỏi tế bào khi tế bào bị hấp thụ quá nhiều nước

Màu đỏ của cánh hoa hay màu tím của một số loại quả là do không bào ở các tế bào cánh hoa, các tế bào của các loại quả này có chứa các sắc tố tương ứng như đỏ, tím, xanh dương,…

Vai trò của không bào trung tâm:

- Là khoang linh động, chứa nhiều nước đóng vai trò cân bằng lượng nước trong tế bào.

- Có thế chứa các chất dự trữ như protein, acid hữu cơ, đường, muối khoáng, chất thải hay sắc tố.

Tế bào bạch cầu có thể “ăn” được vi khuẩn vì tế bào bạch cầu có chứa các lysosome có các enzyme thủy phân tiêu hoá các vi khuẩn gây hại.

- Lysosome tiêu hóa được nhiều phân tử lớn và bào quan vì lysosome chứa các enzyme thủy phân có khả năng phân giải các phân tử lớn như protein, nucleic acid, carbohydrate, lipid; các vật liệu đưa từ bên ngoài vào; các bào quan bị hỏn hoặc không cần thiết của tế bào;…

- Việc lysosome tiêu hoá những bào quan bị hỏng, không cần thiết của tế bào có ý nghĩa quan trọng đối với tế bào: giúp dọn dẹp tế bào, lấy những gì có thể tái sử dụng và đào thải chất thải xuất ra ngoài tế bào.