Sinh học

Khi cấy ghép mô từ người này sang người kia thì cơ thể người nhận có thể xảy ra hiện tượng đào thải mô được ghép vì: Cơ thể sống nhất là đối với cơ thể người và động vật có cấu tạo độc đáo quy định cho từng loài, từng cá thể được đặc trưng bởi các protein đặc hiệu cho từng loài, từng cá thể đó. Cụ thể, trên màng tế bào có các glycoprotein đặc trưng cho từng loại tế bào có vai trò là dấu hiệu nhận biết các tế bào của cùng một cơ thể cũng như tế bào của các cơ thể khác. Vậy nên, khi các tế bào lạ đưa vào cơ thể thì các glycoprotein trên màng sẽ nhận biết và phát tín hiệu cho cơ thể để cơ thể có các cơ chế đào thải tế bào lạ này, gây ra hiện tượng đào thải mô được ghép.

Tế bào chỉ có thể tiếp nhận một số thông tin nhất định từ môi trường bên ngoài do trên tế bào chỉ có các thụ thể nhất định, các thông tin muốn truyền đến tế bào cần phải phù hợp với thụ thể trên màng của tế bào đó.

- Màng sinh chất có tính thấm chọn lọc do màng sinh chất chỉ cho các chất cần thiết đi qua.

- Ý nghĩa của tính thấm chọn lọc của màng đối với tế bào: Nhờ có tính thấm chọn lọc, tế bào có khả năng lấy được các chất cần thiết đồng thời ngăn cản sự xâm nhập của các chất độc hại, đảm bảo ổn định vật chất bên trong tế bào. Nhờ đó, tế bào có thể duy trì được các hoạt động sống một cách bình thường.

- Màng sinh chất có tính chất “khảm” vì: Màng sinh chất được cấu tạo từ 2 thành phần chính là lớp kép phospholipid và các phân tử protein. Trong đó, 2 thành phần này nằm xen kẽ với nhau: các phân tử protein “khảm” trên khung phospholipid. Các phân tử protein có thể nằm xuyên qua khung (protein xuyên màng) hoặc bám ở mặt trong hay mặt ngoài của khung (protein bám màng).

- Màng sinh chất có tính chất “động” vì: Các phân tử phospholipid và protein trên màng có sự chuyển động.

- Màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu từ 2 thành phần là:

+ Lớp kép phospholipid: tạo thành một khung liên tục.

+ Phân tử protein: có thể nằm xuyên qua khung (protein xuyên màng) hoặc bám ở mặt trong hay mặt ngoài của màng (protein bám màng).

- Ngoài ra, màng sinh chất còn được cấu tạo nên từ một số chất khác như glycoprotein, glycolipid hoặc cholesterol (có ở tế bào động vật),…

- Tế bào thần kinh và tế bào cơ trưởng thành không có trung thể thì sẽ không có khả năng phân chia.

- Vì: Ở tế bào động vật nói chung và tế bào người nói riêng, khi không có trung thể, thoi vô sắc sẽ không được hình thành để thực hiện quá trình phân chia NST trong phân bào.

Một số thuốc ức chế sự hình thành vi ống có tác dụng ngăn ngừa ung thư vì: Vi ống là thành phần cấu tạo nên trung thể tham gia vào quá trình nguyên phân. Nếu vi ống không được hình thành, trung thể cũng không được hình thành. Điều đó đồng nghĩa tế bào ung thư không có khả năng nhân lên, hạn chế tình trạng gia tăng số lượng tế bào một cách mất kiểm soát hay còn gọi là hiện tượng di căn.

Tế bào thực vật không có lysosome nhưng vẫn thực hiện được chức năng tiêu hóa nội bào vì tế bào thực vật có không bào thực hiện chức năng thủy phân và tiêu hóa nội bào.

Nếu lysosome bị vỡ thì các enzyme thủy phân trong lysosome được giải phóng ra dẫn đến phá hủy tế bào bằng cách tự tiêu.

Ý nghĩa của hoạt động chức năng của lysosome đối với tế bào:

- Lysosome tham gia vào quá trình tiêu hóa nội bào như phân cắt các đại phân tử hữu cơ, phân hủy các sản phẩm dư thừa, tế bào và bào quan già, tế bào bị tổn thương không còn khả năng phục hồi. Với chức năng này, lysosome giúp bảo vệ cơ thể, tránh nguy cơ ngộ độc các sản phẩm dư thừa cũng như loại bỏ các tế bào không còn chức năng để tập trung vật chất và năng lượng cho những cấu trúc có ích khác của cơ thể.

- Ngoài ra, lysosome còn có vai trò bảo vệ tế bào bằng cách chống lại các tác nhân gây hại (virus, vi khuẩn, các chất độc hại).

Khung xương tế bào có vai trò đặc biệt quan trọng đối với tế bào động vật vì:

- Khung xương tế bào có chức năng làm giá đỡ cơ học và duy trì hình dạng của tế bào, là nơi neo đậu của nhiều bào quan (ti thể, ribosome, nhân) và enzyme trong tế bào.

- Ngoài ra, các vi ống và vi sợi của khung xương tế bào còn tham gia vào sự vận động của tế bào.

• Giống nhau:

- Đều là bào quan có màng kép bao bọc (gồm màng trong và màng ngoài).

- Đều có chất nền không màu.

- Đều chứa hệ thống nhiều loại enzyme; chứa DNA dạng vòng, ribosome.

• Khác nhau:

Ti thể

Màng trong gấp nếp tạo thành mào.

Không có

Chứa enzyme tham gia vào quá trình hô hấp tế bào.

Lục lạp

Màng trong không gấp nếp mà trơn nhẵn.

Có sắc tố quang hợp

Chứa enzyme tham gia vào quá trình quang hợp.