Nêu diễn biến quá trình phiên mã và kết quả của nó

Quá trình phiên mã diễn ra theo các bước:

Bước 1. Khởi đầu:

Enzym ARN pôlimeraza bám vào vùng điều hoà làm gen tháo xoắn để lộ ra mạch gốc có chiều 3’ ⟶ 5’ và bắt đầu tổng hợp mARN tại vị trí đặc hiệu.

Bước 2. Kéo dài chuỗi ARN:

Enzym ARN pôlimeraza trượt dọc theo mạch gốc trên gen có chiều 3’ → 5’ và gắn các nuclêôtit trong môi trường nội bào liên kết với các nuclêôtit trên mạch gốc theo nguyên tắc bổ sung: Agốc - Umôi trường, Tgốc - Amôi trường, Ggốc – Xmôi trường, Xgốc – Gmôi trường, để tổng hợp nên mARN theo chiều 5’ ⟶ 3’.

Vùng nào trên gen vừa phiên mã xong thì 2 mạch đơn của gen đóng xoắn ngay lại.

Bước 3. Kết thúc:

Khi enzym di chuyển đến cuối gen, gặp tín hiệu kết thúc thì quá trình phiên mã dừng lại, phân tử ARN được giải phóng.

Do gen ở sinh vật nhân sơ có vùng mã hóa liên tục nên mARN sau phiên mã được dùng trực tiếp làm khuôn tổng hợp prôtêin.

Ở sinh vật nhân thực, do vùng mã hóa của gen không liên tục nên mARN sau phiên mã phải cắt bỏ các đoạn intron, nối các đoạn êxôn tạo mARN trưởng thành rồi đi qua màng nhân ra tế bào chất làm khuôn tổng hợp chuỗi polipeptit.

Kết quả: 1 lần phiên mã 1 gen tổng hợp nên 1 phân tử ARN, có trình tự giống với mARN bổ sung nhưng thay T bằng U

Ý nghĩa: hình thành các loại ARN tham gia trực tiếp vào quá trình sinh tổng hợp prôtêin quy định tính trạng.

Các thành phần tham gia quá trình phiên mã:

+ Enzym ARN polymeraza tháo xoắn và tổng hợp mạch ARN

+ Đoạn gen (ADN khuôn)

+ Vị trí diễn ra quá trình: trong nhân tế bào (tế bào nhân thực)

Quá trình phiên mã lấy AND làm khuôn bao gồm: khởi đông- kéo dài- kết thúc. Cụ thể:

1.Enzym ARN polymeraza bám vào vùng điều hòa làm gen tháo xoắn để lộ ra mạch mã gốc chiều 3’-5’ và tổng hợp ARN tại vị trí đặc hiệu (vị trí khởi đầu phiên mã).

2.Enzym ARN polymeraza trượt dọc theo mạch gốc ADN (3’-5’) để tổng hợp nên phân từ mARN theo nguyên tắc bổ sung (A-U, T-A, G-X, X-G) theo chiều chiều 5’-3’

3.Khi enzym di chuyển tới cuối gen gặp tín hiệu kết thúc dừng phiên mã và mARN được giải phóng. Vùng phiên mã trên gen 2 mạch đơn đóng xoắn ngay lại.

Kết quả: tạo thành mARN làm nguyên liệu cho quá trình tổng hợp protein. Đối với tế bao nhân sơ thì mARN sau phiên mã được trực tiếp làm khuôn tổng hợp protein. Đối với tế bào nhân thực sau phiên mã trải qua quá trình cắt bỏ intron nối các exon tạo thành mARN trưởng thành sau đó tham gia tổng hợp protein.

- Quá trình tổng hợp ARN trên mạch khuôn ADN được gọi là quá trình phiên mã. Tuy gen có cấu tạo 2 mạch nucleotit nhưng trong mỗi gen chỉ có một mạch được làm khuôn (mạch mã gốc) để tổng hợp ARN. Trước hết enzim ARN polimeraza bám vào vùng khởi đầu làm gen tháo xoắn để lộ ra mạch mã gốc có chiều 3'→ 5' và bắt đầu tổng hợp mARN tại vị trí đặc hiệu (khởi đầu phiên mã).

- Sau đó, ARN polimeraza trượt dọc theo mạch mã gốc gen để tổng hợp nên phân tử mARN theo nguyên tắc bổ sung (A với U, T với A, G với X và X với G) theo chiều 5' → 3'. Khi enzim di chuyển tới cuối gen gặp tín hiệu kết thúc thì nó dừng phiên mã và phân tử mARN vừa tổng hợp được giải phóng. Vùng nào trên gen vừa phiên mã xong thì 2 mạch đơn đóng xoắn ngay lại.

- Ở tế bào nhân sơ, mARN sau phiên mã được trực tiếp dùng làm khuôn để tổng hợp protein. Còn ở tế bào nhân thực, mARN sau phiên mã phải được sửa đổi, cắt bỏ các intron, nối các êxôn lại với nhau rồi qua màng nhân ra tế bào chất làm khuôn tổng hợp protein.

Kết quả: thông tin di truyền trên mạch mã gốc của gen được phiên mã thành phân tử mARN theo nguyên tắc bổ sung.

Trong bài Giải bài tập SGK Sinh học 12 bài 2 có đáp án ạ