Ôn thi vào lớp 10: Chuyên đề Thơ song thất lục bát
Lớp:
Ôn vào 10
Môn:
Ngữ Văn
Dạng tài liệu:
Chuyên đề
Loại File:
Word
Phân loại:
Tài liệu Tính phí
Thơ song thất lục bát lớp 9
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
1. Các văn bản thơ song thất lục bát trong chương trình
- Bộ sách Cánh Diều: "Sông núi nước Nam", "Khóc Dương Khuê", "TÌnh cảnh lẻ loi của người chinh phụ"
- Bộ sách Chân trời sáng tạo: "Nỗi nhớ thương của người chinh phụ", "Hia chữ nước nhà", "Tì bà hành"
- Bộ sách Kết nối tri thức: "Nỗi niềm chinh phụ", "Tiếng đàn mưa", "Nỗi sầu oán của người cung nữ"
2. Khái niệm thơ song thất lục bát
- Song thất lục bát là thể thơ có nguồn gốc dân tộc, kết hợp đan xen từng cặp câu 7 tiếng (song thất) với từng cặp câu 6 và 8 tiếng (lục bát).
- Bài thơ song thất lục bát có thể được chia khổ hoặc không, số câu trong mỗi câu thơ không cố định.
3. Hiện tượng biến thể của thơ song thất lục bát
- Có khi bài thơ mở đầu bằng cặp lục bát chứ không phải cặp song thất
- Có khi một số cặp câu lục bát liền nhau sau đó mới đến cặp song thất; có khi số chữ của các câu thơ không theo quy định
4. Cách gieo vần trong thơ song thất lục bát
- Tiếng cuối của dòng thất đầu tiên hiệp vần với tiếng thứ năm của dòng thất tiếp theo (vần trắc).
- Tiếng cuối của dòng thất tiếp theo hiệp vần với tiếng cuối của dòng lục (vần bằng).
- Tiếng cuối của dòng lục hiệp vần với tiếng thứ sáu của dòng bát (vần bằng).
- Tiếng cuối của dòng bát hiệp vần với tiếng thứ năm của dòng thất kế đó (vần bằng) và cứ thế tiếp tục.
Dẫn chứng (trích đoạn bài thơ "Tiếng đàn mưa")
|
Mưa |
hoa |
rụng |
mưa |
hoa |
xuân |
rụng |
|
Mưa |
xuống |
lầu |
mưa |
xuống |
thềm |
lan |
|
Lầu |
mưa |
xuống |
thềm |
lan |
mưa |
xuống |
|
Cùng |
nước |
non |
hoa |
rụng |
mưa |
xuân |
|
Đầm |
mưa |
xuống |
nẻo |
đồi |
mưa |
xuống |
|
Bóng |
dương |
tà |
rụng |
bóng |
tà |
dương |
|
Rơi |
hoa |
kết |
mưa |
còn |
rả |
rích |
|
Càng |
mưa |
rơi |
cánh |
tịch |
bóng |
dương |
5. Cách ngắt nhịp trong thơ song thất lục bát
- Hai dòng thất được ngắt nhịp lẻ, thường là 3/4
- Dòng lục và dòng bát ngắt nhịp linh hoạt hơn (dòng lục thường ngắt nhịp 2/2/2, dòng bát thường ngắt nhịp 2/2/2/2).
Dẫn chứng (trích đoạn bài thơ "Tiếng đàn mưa")
Mưa hoa rụng/, mưa hoa xuân rụng (3/4)
Mưa xuống lầu/, mưa xuống thềm lan (3/4)
Mưa rơi/ ngoài nẻo/ dặm ngàn (2/2/2)
Nước non rả rích/ giọng đàn mưa xuân.(4/4)
6. Đặc điểm nội dung thơ song thất lục bát
- Thường chỉ có một nhân vật trữ tình trong khung cảnh thời gian và không gian hạn hẹp
- Thiên về việc diễn tả đời sống nội tâm nhân vật với cảm hứng trữ tình bi thương, có khả năng biểu lộ một cách tinh tế những dòng suy cảm dồn nén với tâm trạng nhớ tiếc và mong đợi.
- Đây là thể thơ kết hợp được nhiều phẩm chất thẩm mĩ của tiếng Việt, dồi dào nhạc điệu, trong đó nổi bật ở âm điệu buồn thương triền miên, phù hợp để ngẫm ngợi.
