Soạn bài Hai đứa trẻ ngắn gọn
Soạn văn Hai đứa trẻ lớp 11 ngắn gọn
VnDoc xin giới thiệu tới bạn đọc tài liệu Soạn văn 11 bài: Hai đứa trẻ, với nội dung tài liệu ngắn gọn và đầy đủ sẽ là nguồn thông tin hữu ích để giúp các bạn học sinh lớp 11 có kết quả cao hơn trong học tập. Mời thầy cô cùng các bạn tham khảo.
- Soạn văn 11 bài: Bài ca ngắn đi trên bãi cát
- Soạn văn 11 bài: Luyện tập thao tác lập luận phân tích
- Soạn văn 11 bài: Thao tác lập luận so sánh
- Soạn văn 11 bài: Ngữ cảnh
Soạn bài Hai đứa trẻ ngắn gọn mẫu 1
1. Khái quát về tác giả Thạch Lam
Thạch Lam (1910 - 1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh (sau đổi thành Nguyễn Tường Lân), sinh tại Hà Nội trong một gia đình công chức gốc quan lại.
Thạch Lam có quan niệm văn chương lành mạnh, tiến bộ và có biệt tài về truyện ngắn. Ông thường viết những truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác thế giới nội tâm nhân vật. Mỗi truyện của Thạch Lam như một bài thơ trữ tình, giọng điệu điềm đạm nhưng chứa đựng biết bao tình cảm mến yêu chân thành và sự nhạy cảm của tác giả trước những biến thái của cảnh vật và lòng người.
Tác phẩm chính: các tập truyện ngắn Gió đầu mùa (1937), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1942), tiểu thuyết Ngày mới (1939), tập tiểu luận Theo dòng (1941), tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường (1943).
2. Hoàn cảnh sáng tác Hai đứa trẻ
Thạch Lam sinh ra ở huyện Cầm Giàng, Hải Dương, ông luôn trăn trở, xót xa cho những số phận nghèo đói, khó khăn của người dân lao động. Trong quãng thời gian sống ở đây, ông thấu hiểu được cuộc sống của những người dân lao động nghèo đói, khổ cực.
Chính lý do đó dẫn đến việc sáng tác nên tác phẩm Hai Đứa Trẻ, nhằm thể hiện khát vọng của ông về một cuộc sống tươi sáng, người dân không phải chịu cuộc sống khổ cực, vất vả của cuộc sống.
3. Bố cục: 3 phần
Phần 1(Từ đầu đến… cười khanh khách): Cảnh phố huyện lúc chiều xuống.
Phần 2 (Tiếp theo đến… cảm giác mơ hồ không hiểu nổi): Cảnh phố huyện về đêm.
Phần 3 (Còn lại): Cảnh chuyền tàu đêm đi qua phố huyện.
4. Giá trị nội dung
- Giá trị hiện thực: Cuộc sống quẩn quanh, bế tắc của những kiếp người nghèo khổ nơi phố huyện buồn tẻ.
- Giá trị nhân đạo: Sự xót thương đối với những kiếp người nghèo đói, quẩn quanh, bế tắc. Ca ngợi khát vọng về cuộc sống mới mẻ, đủ đầy qua hành động đợi chuyến tàu đêm của những gương mặt quen thuộc nơi phố huyện.
5. Giá trị nghệ thuật
Hai đứa trẻ là một truyện ngắn trữ tình, đặc trưng cho phong cách nghệ thuật của Thạch Lam, với những câu chuyện không có cốt truyện, với những cảm xúc mong manh, mơ hồ.
Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật trong khoảng thời gian từ khi hoàng hôn buông xuống đến khi đêm về kết hợp với không gian nghệ thuật hẹp nhưng cụ thể tác giả đã để cho các nhân vật của mình xuất hiện và bộc lộ mình.
Ngôn ngữ đơn giản, súc tính, giàu tính tạo hình.
Soạn bài Hai đứa trẻ mẫu 2
Dưới đây là Soạn văn 11 bài Hai đứa trẻ bản rút gọn, kích vào đây nếu bạn muốn tham khảo Soạn văn 11 bài Hai đứa trẻ bản đầy đủ.
1. Về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
- Thạch Lam (1910 - 1942), tên thật là Nguyễn Tường Vinh (sau đổi là Nguyễn Tường Lân), sinh ra tại Hà Nội, trong một gia đình nhà nho gốc quan lại.
- Ông có quan niệm văn chương lành mạnh, tiến bộ và có biệt tài về truyện ngắn. Ông thường viết những truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác thế giới nội tâm của nhân vật với những cảm xúc mong manh mơ hồ trong cuộc sống hàng ngày. Văn của Thạch Lam trong sáng, giản dị mà thâm trầm, sâu sắc.
- Các tác phẩm chính: Các tập truyện ngắn: Gió đầu mùa (1977), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1942), Tập tuỳ bút Hà Nội 36 phố phường...
2. Truyện ngắn Hai đứa trẻ là một trong những truyện ngắn đặc sắc của Thạch Lam, in ở tập Nắng trong vườn. Cũng như nhiều truyện ngắn khác của ông Hai đứa trẻ có sự hòa quyện hai yếu tố hiện thực và lãng mạn trữ tình.
2. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
- Thời gian: Từ buổi chiều tàn cho tới lúc đoàn tàu đi qua phố huyện đêm.
- Không gian trong tác phẩm là khung cảnh nơi một phố huyện nghèo trước Cách mạng tháng Tám. Xung quanh là cánh đồng và xóm làng. Gần bờ sông. Có đường sắt chạy qua, có một ga tàu. Chiều hè tiếng ếch nhái râm ran. Đêm xuống, phố vắng, tối im lìm. Rất ít đèn.
Ngoài ra, trong truyện còn đề cập đến không gian hồi tưởng của chị em Liên – đó là không gian cuộc sống gia đình Liên và An lúc còn ở Hà Nội; và không gian mơ tưởng – Hà Nội xa xăm, tấp nập, huyên náo, sáng rực và hạnh phúc.
Câu 2 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Cuộc sống và hình ảnh những người dân phố huyện được cảm nhân qua con mắt của Liên. Cuộc sống nơi đây đều gợi sự tàn tạ, hiu hắt:
+ Cảnh ngày tàn: tiếng trống, tiếng côn trùng, tiếng muỗi vo ve... bóng tối bắt đầu tràn ngập trong con mắt Liên.
+ Cảnh chợ tàn: Mấy đứa trẻ nhặt nhạnh, mùi ẩm mốc quen thuộc...
+ Bóng tối bao trùm phố huyện: phố tối, đường ra sống tối...Một vài ngọn đèn leo lét...
+ Cảnh kiếp người tàn tạ: Vợ chồng bác xẩm, gia đình chị Tý, bà cụ Thi hơi điên, mấy đứa trẻ con nhà nghèo, bác Siêu và chính cả hai chị em Liên... Cuộc sống của họ hòa lẫn cùng bóng tối như những cái bóng vật vờ, lay lắt.
=> Phố huyện nghèo và đầy bóng tối. Cuộc sống của con người nơi đây đơn điệu, lặp đi lặp lại buồn tẻ: “Chừng ấy con người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ”.
Câu 3 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Tâm trạng của Liên Và An trước khung cảnh thiên nhiên và bức tranh đời sống nơi phố huyện:
* Trước khung cảnh thiên nhiên:
- Chị em Liên cảm nhận buổi chiều quê bằng những cảm giác rất riêng, vừa buồn, vừa gắn bó.
+ Liên cảm thấy: “lòng buồn man mác trước cái thời khắc của ngày tàn”.
+ Cô cảm nhận được cả “cái mùi riêng của đất của quê hương này”.
- Khi phố huyện khi đêm xuống: Liên và An lặng lẽ ngắm bầu trời lúc về đêm: “ Qua khẽ lá bàng ngàn sao vẫn lấp lánh, một con đom đóm bám vào dưới mặt lá, vùng sáng nhỏ xanh nhấp nháy.. rồi hoa bàng rụng xuống vai Liên khe khẽ, thỉnh thoảng từng loạt một. Tâm hồn Liên yên tĩnh hẳn, có những cảm giác mơ hồ không hiểu”.
* An và Liên lặng lẽ quan sát những gì đang diễn ra nơi phố huyện và xót xa cảm thông, chia sẻ với những kiếp người nhỏ nhoi, sống lay lắt trong bóng tối của cơ cực, nghèo đói, tù đọng trong bóng tối của họ.
→ Nỗi buồn cùng bóng tối tràn ngập trong đôi mắt Liên, nhưng trong tâm hồn cô bé vẫn dành cho cho một mong ước, sự đợi chờ trong đêm: Chuyến tàu đêm qua.
Câu 4 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Phố huyện lúc chuyến tàu đêm qua:
- Hình ảnh con tàu được lặp lại 10 lần trong tác phẩm.
- Chuyến tàu đêm qua phố huyện là niềm vui duy nhất trong ngày của hai chị em Liên:
+ Chuyến tàu mang đến một thế giới khác: ánh sáng xa lạ, các toa đèn sáng trưng, âm thanh náo nức, tiếng hành khách ồn ào... hoàn toàn đối lập với cuộc sống buồn tẻ, quẩn quanh và đầy bóng tối nơi phố huyện.
+ Chuyến tàu còn gợi nhớ về những ký ức tuổi thơ tươi đẹp của hai chị em: “Một Hà Nội xăm, Hà Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo”.
→ Chuyến tàu trở thành nhu cầu không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của hai chị em Liên. Nó biểu tượng cho một cuộc sống nhộn nhịp, vui vẻ, hiện đại. Dù chỉ trong giây lát nhưng nó đưa cả phố huyện thoát ra khỏi cuộc sống tù đọng, bế tắc.
=> Qua tâm trạng đợi tàu của Liên, Thạch Lam như muốn lay tỉnh những con người đang buồn chán, sống quẩn quanh, bế tắc ấy hãy cố vươn tới điều gì đó tốt đẹp hơn.
Câu 5 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Nghệ thuật miêu tả và giọng văn của Thạch Lam trong truyện:
- Nghệ thuật miêu tả đặc sắc: Thạch Lam thành công trong việc miêu tả sinh động những biến đổi tinh tế của cảnh vật và tâm trạng của con người.
- Giọng văn nhẹ nhàng, thấm đợm chất thơ trữ tình; lời văn bình dị nhưng vẫn luôn ẩn chứa một niềm xót thương đối với những con người nghèo khổ, sống lam lũ, quẩn quanh.
Câu 6 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Qua truyện ngắn này, thể hiện niềm cảm thương của Thạch Lam đối với những kiếp sống nghèo khổ, chìm khuất trong mỏi mòn, tăm tối, quẩn quanh nơi phố huyện nghèo trước cách mạng tháng Tám. Đồng thời Thạch Lam cũng thể hiện sự trân trọng đối với những mong ước nhỏ bé, bình dị của họ: “Chừng ấy con người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng hơn cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ”.
3. Luyện tập
Câu 1 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
- Trong truyện có nhiều nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc như: Liên, gia đình chị Tí, bà cụ Thi, gia đình bác xẩm...
- Các chi tiết nghệ thuật: hình ảnh đoàn tàu đêm qua phố huyện, bóng tối và ánh sáng...
Câu 2 (trang 101 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):
Hai đứa trẻ là một trong những truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Thạch Lam, điều đó thể hiện ở:
- Cốt truyện đơn giản, nổi bật ở những dòng tâm trạng trôi chảy, cảm xúc mong manh, mơ hồ trong tâm hồn nhân vật.
- Miêu tả tinh tế sự chuyển biến của cảnh vật và tâm trạng con người.
- Bút pháp tương phản đối lập: vừa đậm đà yếu tố hiện thực vừa phảng phất chất lãng mạn.
- Lối kể chuyện thủ thỉ, tâm tình, thấm đượm chất thơ trữ tình sâu sắc.
Soạn bài Hai đứa trẻ mẫu 3
1. Tóm tắt
“Hai đứa trẻ” là truyện ngắn kể về cuộc sống quẩn quanh, tù túng của hai chị em An và Liên nơi phố huyện nghèo. Hai chị em hằng đêm cùng nhau đợi chuyến tàu đêm từ Hà Nội chạy qua phố huyện, đó là sự kiện huyên náo duy nhất trong ngày.
2. Bố cục
Phần 1 (từ đầu đến “nhỏ dần về phía làng”): Cuộc sống nơi phố huyện khi chiều xuống.
Phần 2 (tiếp theo đến “có những cảm giác mơ hồ không hiểu): Cuộc sống phố huyện khi đêm đến, hai chị em Liên đợi tàu.
Phần 3 (đoạn còn lại): Đoàn tàu chạy qua phố huyện nghèo.
3. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
+ Thời gian: dịch chuyển từ chiều đến đêm và về khuya.
+ Không gian: xây dựng trên sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối, không gian là phố huyện nhỏ, nghèo.
Câu 2 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
+ Cuộc sống nơi phố huyện
- Yên ắng và buồn: chiều êm ả như ru, tiếng ếch nhái văng vẳng kêu,…không có hoạt động gì diễn ra trừ chuyến tàu đêm chạy qua.
- Nghèo: chợ vãn, trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá mía.
+ Hình ảnh người dân phố huyện: Nghèo khổ, vất vả mưu sinh, sống cầm cự, quẩn quanh
- Những đứa trẻ con nhà nghèo nhặt nhạnh bất cứ thứ gì có thể dùng được.
- Mẹ con chị Tí, bà cụ Thi điên, bác Siêu,…mấy người phu gạo, phu xe, chú lính lệ,…
- Hai chị em Liên với sạp hàng con con.
Câu 3 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
Tâm trạng của Liên và An:
+ Trước khung cảnh thiên nhiên: man mác buồn, có chút mơ hồ không hiểu.
+ Trước bức tranh đời sống: thấy thương những con người nơi đây, thương cả chính mình, nhung nhớ cuộc sống tươi đẹp ở Hà Nội trong quá khứ.
Câu 4 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
+ Hình ảnh đoàn tàu: hoạt động duy nhất ở phố huyện, đoàn tàu vụt qua, đèn trong toa sáng trưng, đồng và kền lấp lánh, các cửa kính sáng, chuyến tàu không đông như mọi khi.
+ Hai chị em cố thức để đợi tàu vì: đó là hình ảnh duy nhất về cuộc sống rực rỡ ánh sáng, đầy hạnh phúc ở Hà Nội, cuộc sống mà chị em Liên rất mong nhớ; chuyến tàu cũng là hoạt động duy nhất khiến phố huyện thoát khỏi cái quẩn quanh, u tối, bế tắc dù chỉ trong chốc lát.
Câu 5 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
+ Nghệ thuật miêu tả: miêu tả chi tiết, cụ thể, vẽ nên bức tranh đối lập, tương phản giữa ánh sáng và bóng tối.
+ Giọng văn: đậm chất trữ tình, nhẹ nhàng, đầy thương cảm với số phận người lao động.
Câu 6 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
Tư tưởng của Thạch Lam: bày tỏ niềm xót thương đối với những kiếp người sống cơ cực, quẩn quanh, tăm tối trước Cách mạng tháng Tám.
4. Luyện tập
Câu 1 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
+ Nhân vật ấn tượng nhất: bà cụ Thi điên
Xuất hiện chớp nhoáng nhưng dường như là sự báo hiệu cho kết cục của cuộc sống luẩn quẩn, bế tắc nơi phố huyện, báo hiệu cho chính tương lai của Liên.
+ Chi tiết nghệ thuật: Đoàn tàu đêm chạy qua phố huyện.
Hình ảnh đoàn tàu mang tính biểu tượng sâu sắc, thể hiện khát khao về cuộc sống tươi sáng của nhân vật Liên, thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm.
Câu 2 (trang 101 SGK Ngữ văn 11 tập 1):
Phong cách nghệ thuật Thạch Lam:
- Phân tích tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc.
- Giọng điệu tâm tình thủ thỉ, nhẹ nhàng, trữ tình.
- Sử dụng thủ pháp đối lập tương phản ánh sáng – bóng tối trong miêu tả.
- Kết hợp hài hòa giữa tự sự và trữ tình, giữa chất hiện thực và chất lãng mạn.
Ý nghĩa
Bằng một truyện ngắn trữ tình có cốt truyện đơn giản, Thạch Lam đã thể hiện một cách nhẹ nhàng mà thấm thía niềm xót thương đối với những kiếp người sống cơ cực, quẩn quanh, tăm tối ở phố huyện nghèo trước Cách mạng. Đồng thời, ông cũng biểu lộ sự trân trọng ước mong đổi đời tuy còn mơ hồ của họ.
------------------------------------
Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn văn 11 bài: Hai đứa trẻ. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu phân tích truyện ngắn Hai đứa trẻ, Đề thi học kì 1 lớp 11, Thi thpt Quốc gia môn Văn, Thi thpt Quốc gia môn Địa lý, Thi thpt Quốc gia môn Lịch sử mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.
