Tác giả tác phẩm Hải khẩu linh từ
Hải khẩu linh từ
Hải khẩu linh từ - Tác giả tác phẩm là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc có thể trau dồi nội dung kiến thức, học tập tốt hơn môn Ngữ văn lớp 12 nhé.
I. Tác giả văn bản Hải khẩu linh từ
- Đoàn Thị Điểm (1705 – 1748) biệt hiệu Hồng Hà nữ sĩ, người huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, sinh ra trong một gia đình có truyền thống khoa bảng.
- Cha và anh đều đồ đạt và làm nghề dạy học, bản thân bà cũng từng mở trường và có công dạy học cho cung nữ trong phủ chúa Trịnh.
- Là người tài sắc, biết làm nghề thuốc, văn chương nổi tiếng đương thời.
- Tác phẩm còn lại của bà gồm Truyền kì tân phả và bản dịch (diễn âm), Chinh phụ ngâm khúc (nguyên tác Hán văn của Đặng Trần Côn).
II. Tìm hiểu văn bản Hải khẩu linh từ
1. Thể loại
- Tác phẩm Hải khẩu linh từ thuộc thể loại: Truyện.
2. Xuất xứ
- Chỉnh lí theo: Nguyễn Đăng Na, Văn xuôi tự sự Việt Nam thời trung đại, tập một, Truyện ngắn, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1999, tr.329 – 343.
3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: tự sự.
4. Bố cục đoạn trích
- Phần 1 (từ đầu đến “cung phi”): giới thiệu lai lịch, chân dung của nhân vật Bích Châu.
- Phần 2 (tiếp theo đến đem thi hành): nội dung bài biểu Kê minh thập sách.
- Phần 3 (tiếp theo đến hay xấu): Bích Châu và những lần giúp nhà vua thoát khỏi hiểm nguy.
- Phần 4 (đoạn còn lại): Bích Châu được minh oan và sự ghi nhớ công lao của nhà vua đối với bà.
5. Giá trị nội dung
- Chuyện kể về người con gái xứ Nam Định xinh đẹp và tài giỏi – Bích Châu. Ở bà, tác giả xây dựng lên một hình tượng theo đúng chuẩn mực thước đo của thời xưa: công, dung, ngôn, hạnh. Đồng thời ca ngợi, tỏ lòng biết ơn, thể hiện sự tôn kính với bà – người đã có công giúp vua, giúp đất nước thoát khỏi hiểm nguy.
6. Giá trị nghệ thuật
- Có sự đan xen giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kì ảo.
- Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đối thoại đặc sắc.
III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Hải khẩu linh từ
1. Nhân vật Nguyễn Cơ (Bích Châu)
*Lai lịch:
- Tên đầy đủ: Nguyễn Cơ.
- Biệt danh: Bích Châu, Chế Thắng phu nhân.
- Quê quán: Hải Yến, Hải Hậu, Nam Định.
- Chồng: Trần Duệ Tông.
- Con: Không có.
- Cung phi nhà Trần là con gái nhà quan.
*Chân dung:
- Ngoại hình:
+ Xinh đẹp, tài sắc vẹn toàn.
+ "Mày ngài, mắt phượng, má đào, môi son".
+ "Dáng người lả lướt, uyển chuyển".
- Tính cách:
+ Thông minh, sắc sảo.
+ Cương trực, mạnh mẽ.
+ Yêu nước, thương dân.
+ Có lòng nhân ái.
- Tài năng:
+ Nữ công gia chánh.
+ Văn chương, thi ca.
+ Nắm binh pháp, thao lược.
+ Có khả năng lãnh đạo.
*Vai trò trong "Hải Khẩu Linh Từ":
- Nhân vật chính:
+ Câu chuyện xoay quanh cuộc đời và sự nghiệp của bà.
+ Thể hiện những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
- Nữ anh hùng:
+ Có công giúp vua Trần Duệ Tông dẹp giặc ngoại xâm.
+ Cứu nguy cho đất nước.
- Biểu tượng cho lòng yêu nước:
+ Sẵn sàng hy sinh bản thân vì đại nghĩa.
+ Gương sáng cho thế hệ sau.
2. Những chi tiết gợi sự linh thiêng, huyền bí trong tác phẩm “Hải Khẩu Linh Từ”
- Hình ảnh Bích Châu:
+ Nàng xuất hiện trong giấc mơ của vua Trần Duệ Tông.
+ Nàng có nhan sắc phi thường, "dung nhan lộng lẫy, sắc đẹp rạng ngời".
+ Nàng có khả năng tiên tri, báo mộng.
- Cung điện dưới đáy biển:
+ Nơi Bích Châu sinh sống.
+ Cung điện nguy nga, tráng lệ, "bốn bề gấm vóc, muôn vẻ châu ngọc".
+ Có nhiều điều kỳ lạ, "cá chép hóa rồng, vượn biến thành người".
- Sự trợ giúp của thần linh:
+ Long Quân giúp vua Trần Duệ Tông đánh tan quân Chiêm Thành.
+ Bích Châu giúp vua Trần Duệ Tông tìm được con trai.
- Tác động đến cảm xúc:
+ Kích thích trí tò mò, ham muốn khám phá:
+ Những chi tiết kỳ ảo, huyền bí khiến người đọc tò mò muốn biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
+ Khơi gợi trí tưởng tượng, giúp người đọc hình dung về thế giới kỳ diệu dưới đáy biển.
- Gây ấn tượng mạnh mẽ:
+ Hình ảnh Bích Châu đẹp lộng lẫy, cung điện nguy nga tráng lệ,... tạo ấn tượng khó phai trong lòng người đọc.
+ Câu chuyện thêm ly kỳ, hấp dẫn nhờ những chi tiết kỳ ảo.
- Gợi cảm giác thiêng liêng, tôn kính:
+ Hình ảnh Long Quân, Bích Châu thể hiện sức mạnh phi thường của thần linh.
+ Khơi gợi niềm tin vào thế giới tâm linh, vào sự trợ giúp của thần linh.
- Gây xúc động, đồng cảm:
+ Số phận oan nghiệt của Bích Châu khiến người đọc thương cảm.
+ Niềm tin vào công lý được khẳng định khi Bích Châu được minh oan.
