Địa Lý

Bài 3 trang 47 Địa Lí 9: Điền vào lược đồ trống Việt Nam các mỏ than, dầu khí đang được khai thác, các nhà máy thủy điện, nhà máy nhiệt điện lớn.

Trả lời:

Các mỏ than: Đông Triều, Cẩm Phả, Hoàn Gai.

Các mỏ dầu khí: Hồng Ngọc, Rạng Đông, Bạch Hổ, Rồng, Đại Hùng, Lan Tây, Lan Đỏ.

Nhà máy thủy điện: Hòa Bình, Thác Bà, Y-ta-ly, Trị An.

Nhà máy nhiệt điện: Phả Lại, uông Bí, Ninh Bình, Phú Mĩ, Bà Rịa, Thủ Đức, Trà Nóc.

- Càng lên vĩ độ cao, nhiệt độ trung bình năm càng giảm (từ 24,50C tại vĩ độ 00 giảm xuống còn -10,40C tại vĩ độ 700).

⟹ Nguyên nhân là càng lên vĩ độ cao góc chiếu sáng của Mặt Trời (góc nhập xạ) càng nhỏ nên lượng nhiệt nhận được càng ít.

- Càng lên vĩ độ cao, biên độ nhiệt độ năm càng lớn (từ 1,80C tại vĩ độ 00 tăng lên 32,20C tại vĩ độ 700).

⟹ Nguyên nhân càng lên vĩ độ cao chênh lệch góc chiếu sáng và chênh lệch thời gian chiếu sáng (ngày và đêm) trong năm càng lớn. Ở vĩ độ cao, mùa hạ góc chiếu sáng lớn và thời gian chiếu sáng dài (gần tới 6 tháng ở cực); mùa đông góc chiếu sáng nhỏ dần tới 0 độ, thời gian chiếu sáng ít dần (tới 6 tháng đêm ở cực).

Cơ cấu công nghiệp nước ta khá đa dạng

+ Theo thành phần kinh tế: có các cơ sở nhà nước, ngoài nhà nước, các cơ sở có vốn đầu tư nước ngoài.

+ Theo ngành có: công nghiệp khai thác nhiên liệu, công nghiệp điện, công nghiệp luyện kim, công nghiệp cơ khí – điện tử, công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm,...

+ Trong mỗi ngành có các phân ngành, trong mỗi phân ngành có nhiều ngành khác nhau.

Ví dụ:

- Công nghiệp luyện kim có luyện kim đen và luyện kim màu.

- Công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm có ba phân ngành chế biến sản phẩm trồng trọt, chế biến sản phẩm chăn nuôi, chế biến thủy sản.

Tầng ôdôn nằm ở tầng bình lưu của khí quyển tập trung ở độ cao khoảng 22-25 km. Tầng ôdôn có vai trò quan trọng đối với với sinh vật cũng như sức khỏe của con người. Tầng này ngăn các tia sáng có hại cho sinh vật và con người từ Mặt Trời và các vì sao đặc biệt là tia cực tím, ngoài ra tằng này hấp thụ nhiệt từ Mặt Trời tới Trái Đất làm cho ban ngày nhiệt độ trên Trái Đất không quá nóng, ban đêm giữ nhiệt làm cho Trái Đất không quá lạnh.

Nông nghiệp và ngư nghiệp là hai ngành chính cung cấp nguyên, nhiên liệu cho ngành chế biến lương thực, thực phẩm. Chính sự phát triển của nông nghiệp và ngư nghiệp đã mang lại cho ngành công nghiệp đa dạng các nguồn nguyên liệu khác nhau. Để từ quá trình chế biến và sản xuất mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm đảm bảo chất lượng, tiện dụng và dễ bảo quản. Khi các nguồn nguyên liệu nông nghiệp và ngư nghiệp càng đa dạng thì ngành công nghiệp càng chế biến và tạo ra được nhiều sản phẩm.

Ví dụ:

+ Mía cho công nghiệp đường mía.

+ Chè, cà phê cho công nghiệp chế biến chè, cà phê

+ Bò thịt, bò sữa cho ngành sản xuất thịt hộp, sữa hộp…

+ Cá, tôm… cho công nghiệp chế biến thủy sản (đồ hộp, đồ đông lạnh, đồ khô…)

Mối quan hệ giữa ba quá trình: phong hóa, vận chuyển và bồi tụ:

- Quá trình phong hóa làm phá hủy vật liệu đá và khoáng vật trên bề mặt đất.

- Các vật liệu của quá trình phong hóa được vận chuyển từ nơi này đến nới khác, vùng cao xuống vùng trũng thấp bằng dòng chảy sông ngòi, gió...

- Cuối cùng, quá trình bồi tụ tích tụ (tích lũy) các vật liệu phá hủy, hình thành các dạng địa hình bồi tụ.

=> Ba quá trình này có thể diễn ra đồng thời, cách xa nhau về mặt không gian.

- Quá trình bóc mòn: là quá trình các tác nhân ngoại lực (nước chảy, sóng biển, băng hà, gió,...) làm chuyển dời các sản phẩm phong hóa khỏi vị trí ban đầu của nó.

- Một số dạng địa hình do quá trình bóc mòn tạo thành:

+ Rãnh nông (do nước chảy tràn), khe rãnh xói mòn (do dòng chảy tạm thời), các thung lũng sông, suối (do dòng chảy thường xuyên).

+ Những hố trũng thổi mòn, bề mặt đá rỗ tổ ong, những ngọn đá sót hình nấm,... (do gió tạo thành).

+ Hàm ếch sóng vỗ, vách biển, bậc thềm sóng vỗ (do tác động xâm thực và mài mòn của sóng biển).

+ Vịnh hẹp băng hà (phi-o), cao nguyên băng hà, đá trán cừu,... (do băng hà tạo thành).

- Địa hình bồi tụ:

+ Do nước chảy: bãi bồi, đồng bằng phù sa sông, tam giác châu (đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long).

+ Do gió như: các cồn cát, đụn cát ở bờ biển.

+ Do sóng biển bồi tụ: như bãi biển...

Hoạt động kinh tế của con người có tác động phá hủy đá:

- Khai thác khoáng sản.

- Chặt phá rừng.

- Khai thác đá.

- Xây dựng hầm đường bộ xuyên núi.