Hỏi bài

- Đá mẹ: Là nguồn cung cấp vật chất vô cơ cho đất, quyết định thành phần khoáng vật, thành phần cơ giới của đát...

- Khí hậu: Nhiệt và ẩm có ảnh hương trực tiếp đến sự hình thành đất.

- Sinh vật: Đổng vai trò chủ đạo trong sự hình thành đất.

- Địa hình: Ở các địa hình khác nhau, quá trình hình thành đất không giống nhau, nên đất cố tầng đất và chất dinh dưỡng khác nhau.

- Thời gian: Đá gốc biến thành đất cần có thời gian. Thời gian hình thành đất còn gọi là tuổi đất.

- Con người: Hoạt động nông, lâm nghiệp của con người có thể làm biến đổi tính chất đất.

Đất phân biệt với các vật thể tự nhiên, khác ở chỗ nó là vật chất không sống nhưng tơi xốp và có độ phì; còn đá chù yếu tồn tại ở dạng rắn, nước ở dạng lòng, sinh vật là những vật thể sống.

Sự hình thành các vật thể: đá, nước, sinh vật tương đối độc lập; còn sự hình thành đất là sản phẩm tổng hợp của các vật thể tự nhiên trên.

https://vndoc.com/dia-li-10-bai-17-tho-nhuong-quyen-cac-nhan-to-hinh-thanh-tho-nhuong-203739 các bạn tham khảo lời giải tại đây nhé

Các biện pháp cải tạo đất:

- Cày sâu, bừa kĩ; kết hợp bón phân hữu cơ

- Làm ruộng bậc thang

- Trồng xen cây nông nghiệp giữa các băng cây phân xanh

- Cày nông, bừa sục, giữ nước liên tục, thay nước thường xuyên

- Bón vôi

Hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp của con người hằng ngày vẫn làm biến đổi tính chất của đất. Con người có thể làm đất màu mỡ hơn và cũng làm cho đất khô cằn đi.

Trong quá trình sản xuất, con người bón phân, cày xới…sẽ làm tăng độ phì nhiêu cho đất.

Tuy nhiên, khi con người đốt rừng, bón phân vô cơ quá mức, đổ chất độc thải vào đất…sẽ làm cho đất suy thoái và bạc màu.

Vì một số loại đất như: đất kiềm, đất chua có chứa tính Axit, Bazơ không thể để trồng cây được nên cần phải cải tạo đất.

Cải tạo đất để khai thác tiềm năng của đất, bắt đất phải làm ra lương thực, thực phẩm, nguyên vật liệu, của cải, để nuôi sống và phục vụ con người, biện pháp cải tạo đất cần phải có công sức, trí tuệ, vốn liếng, với điều kiện cần và đủ “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”.

Vẽ biểu đồ:

Nhận xét:

Quan sát vào biểu đồ ta thấy:

+ Các tỉnh Tây Nguyên đều có độ che phủ rừng cao trên 49%.

+ Trong đó cao nhất ở Kon Tum với 64%, kế đó là Lâm Đồng, thấp nhất là Gia Lai.

=> Kết luận: Tây Nguyên là vùng còn tài nguyên rừng giàu nhất ở nước ta. So với cả nước Tây Nguyên có độ che phủ rừng cao.

Độ phì nhiêu của đất là khả năng của đất cung cấp đủ nước, oxi và chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng đảm bảo năng suất cao, đồng thời không chứa chất có hại cho cây.

Đất giữ được chất dinh dưỡng và nước do có các hạt cát, hạt limon, sét và chất mùn. Đất giữ được nước và chất dinh dưỡng tốt là đất chứa nhiều hạt có kích thước bé và nhiều mùn.

- Đá mẹ quyết định thành phần khoáng vật, thành phần cơ giới, và tính chất lý hóa của đất.

- Khí hậu làm đá gốc bị phá hủy thành sản phẩm phong hóa rồi tiếp tục phong hóa thành đất , ảnh hưởng đến sự hòa tan, rửa trôi, tích tụ, phân giải tổng hợp chất hữu cơ.

- Sinh vật đóng vai trò chủ đạo:

+ Thực vật: phá hủy đất đá, cung cấp chất hữu cơ

+ Động vật: làm đất tơi xốp, thoáng khí, dễ thấm nước và nhiệt

+ Vi sinh vật: phân giải xác sinh vật, tổng hợp thành mùn

→ Cung cấp chất hữu cơ, làm thay đổi thành phần và tính chất của đất.

Các kiểu khí hậu khác nhau có tham gia vào sự hình thành các loại đất khác nhau.

Ví dụ ở vùng khí hậu ôn hòa: đất đen, đất botdon, đất xám, …

Mỗi loại đá mẹ khác nhau sẽ tạo ra các loại đất khác nhau:

+ Đất đỏ bazan hình thành từ các đá bazan: có màu nâu đỏ, tầng mùn dày, khá phì nhiêu.

+ Đất feralit đỏ nâu hình thành trên đá vôi: giàu mùn, đạm, tơi xốp, phân bố ở vùng núi đá vôi.

+ Những loại đất hình thành trên đá mẹ là granit thường có màu xám, chua và nhiều cát.