Giải thích câu tục ngữ ăn ngay nói thẳng

Mỗi một người sinh ra đều mang cho mình một số phận riêng, tính cách riêng, không phải ai cũng như ai. Môi trường là một trong những nhân tố quan trọng hình thành nên nhân cách con người nhưng quan trọng hơn, mỗi người cần tự rèn luyện cho mình những phẩm chất tốt đẹp để hoàn thiện nhân cách. Câu tục ngữ “Ăn ngay nói thẳng” là một trong những câu nói rất hay, tuy ngắn gọn nhưng rất súc tích về một trong những phẩm chất đáng quý của con người: đó là sự chân thành, chân thật.

Nghĩa đen của câu tục ngữ này với vế “ăn ngay” tức là ám chỉ những người có tính cách rất dễ ăn, rất thật thà, nếu gặp bữa ăn, nếu mời họ, họ thường sẽ không khách sáo, so đo xem xét mà sẽ thoải mái ngồi ăn luôn. Nó trái ngược hẳn với nhiều người, khi được mời ăn, rất muốn ăn nhưng lại ngại ngùng, câu nệ. Nói thẳng là để nói về những người có tính cách thẳng thắn, bụng dạ có gì là nói lấy, không biết nói lời sai trái hay nịnh bợ.

Nghĩa bóng của câu tục ngữ là muốn dành lời khen cho những con người có cá tính tốt, đôn hậu, thật thà, không biết ăn nói lươn lẹo, mà luôn nói thẳng, nói thật những điều mà mình suy nghĩ. Kiểu người này có thể đánh giá là kiểu người có tính cách thẳng như ruột ngựa, cũng chính vì luôn sống thật với những suy nghĩ của bản thân mà rất dễ động chạm đến người khác. Bởi vậy, không như những người có bản tính tốt như hiền lành, thật thà để có nhiều người thương, bản tính ăn ngay nói thẳng này cũng bị nhiều định kiến trái chiều, có người khen, nhưng người chê cũng rất nhiều, vì tính cách như vậy cũng thể hiện sự không khéo léo khi không biết nịnh nọt, cũng có người còn ghét ra mặt vì dám động chạm tới họ. Ăn ngay nói thẳng là một trong những biểu hiện của người có lòng tự trọng cao, có lòng tự tôn về nhân phẩm bản thân không thích nịnh bợ hay luồn cúi, quỵ lụy ai cả.

Nhưng xét một cách toàn diện, đó lại là một phẩm chất rất đáng quý, rất đáng trân trọng. Người có tính cách ngay thẳng là người dám nghĩ dám làm dám nhận định đúng sai, bởi vậy họ rất dễ bị người khác ghen ghét khi dám nói lên chính kiến của bản thân. Tuy nhiên trong xã hội mà không có những người có tính cách ngay thẳng, dám bày tỏ quan điểm của bản thân mình thì xã hội này sẽ ra sao?

Con người ta biết biết ăn ngay nói thẳng để bộc lộ suy nghĩ của bản thân, góp ý để phát triển cho công việc chung và môi trường sống. Những người như vậy cũng là những người dễ cảm thấy bất bình trước những hành dộng sai trái, ngang tai trái mắt của cuộc sống xã hội, của thời cuộc để lên tiếng, đóng góp quan điểm của bản thân để mọi người có những nhận thức đúng đắn hơn về các mặt tiêu cực và tích cực đáng tồn tại trong xã hội.

Con người dám nghĩ, dám nói lên suy nghĩ của mình cũng là người có xu hướng chủ động trong chính lựa chọn của bản thân mình, biết mình yêu ghét, biết khả năng, sức lực của mình đến đâu để định hướng phát triển cho bản thân. Ngược lại với những con người “ ăn ngay nói thẳng” chính là những con người nhút nhát, tự ti hay những kẻ có lối sống nịnh bợ, phè phỡn. Có rất nhiều trường hợp các bạn trẻ trong thời điểm quan trọng của tương lai lại lập lừng không dám nói lên chính kiến của bản thân, để bản thân mình cho người khác định đoạt. Có những người học rộng tài cao, biết được, phân tích được những mặt ưu, khuyết điểm của thực trạng xã hội hiện nay nhưng lại không có chính trực, không dám nói lên quan điểm của mình vì sợ động chạm, sợ bị hệ lụy…những tư tưởng như vậy là lệch lạc vô cùng

Thành ngữ, tục ngữ mà thế hệ cha ông ta truyền đời để lại cho con cháu sau này chưa bao giờ là sai sách, tất cả đều có sự đúng đắn trong lý thuyết và có tính ứng dụng thực tiến cao. Câu tục ngữ “Ăn ngay nói thẳng” cũng vậy, con người ta hãy biết sống thể hiện lòng tự trọng tự tôn cá nhân lên cao, hãy luôn biết bày tỏ những quan điểm sống của bản thân mình bằng sự chân thành, chắc hẳn bạn sẽ nhận lại những điều tốt đẹp.