Khoa học tự nhiên 6 Bài 43: Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời

Khoa học tự nhiên 6 Bài 43: Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời tổng hợp câu hỏi và đáp án cho các câu hỏi trong SGK Khoa học tự nhiên 6 Chân trời sáng tạo. Toàn bộ hướng dẫn giải giúp các em học sinh ôn tập, củng cố kiến thức, luyện tập Giải KHTN 6 sách Chân trời sáng tạo chủ đề 11 - Trái đất và bầu trời. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết.

Mở đầu trang 188 KHTN 6 CTST:

Hằng ngày chúng ta nhìn thấy Mặt Trời chuyển động trên bầu trời. Có người nói rằng, đó là do Trái Đất đứng yên còn Mặt Trời chuyển động quanh Trái Đất. Em nghĩ gì về điều này?

Trả lời

Em nghĩ rằng Mặt Trời đứng yên còn Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời.

1. Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời

Câu hỏi thảo luận 1 trang 188 KHTN 6 CTST

Em hãy mô tả sự "chuyển động” của Mặt Trời hằng ngày trên bầu trời.

Trả lời

Sự chuyển động của Mặt Trời hằng ngày trên bầu trời là: Mặt trời mọc ở đằng Đông và lặn ở đằng Tây.

Câu hỏi thảo luận 2 trang 188 KHTN 6 CTST

Quan sát hình 43.2, em hãy cho biết Trái Đất tự quay quanh trục của nó theo chiều nào và mỗi thời điểm, ánh sáng mặt trời chiếu tới Trái Đất sẽ làm bao nhiêu phần diện tích mặt đất được chiếu sáng?

Trả lời

Trái đất tự quay quanh trục của nó theo chiều ngược chiều kim đồng hồ, từ phía tây sang phía đông.

Mỗi thời điểm, ánh sáng mặt trời chiếu tới trái đất sẽ làm một nửa diện tích trái đất được chiếu sáng.

Câu hỏi thảo luận 3 trang 188 KHTN 6 CTST

Người ở tại vị trí B (hình 43.2a) khi ánh sáng mặt trời vừa chiếu tới sẽ quan sát thấy hiện tượng gì? Sau đó, người tại vị trí B sẽ tiếp tục thấy Mặt Trời “chuyển động" như thế nào? Vì sao?

• Người ở vị trí B sẽ quan sát thấy hiện tượng mặt trời mọc.
• Sau đó người ở vị trí B sẽ tiếp tục thấy mặt trời chuyển động lên cao. Vì Trái Đất quay quanh trục theo chiều từ tây sang đông nên khiến cho vị trí B vẫn được mặt trời chiếu tới.

Luyện tập trang 189 KHTN 6 CTST

Người ở tại vị trí C trong hình 43.2b khi ánh sáng mặt trời vừa khuất sẽ quan sát thấy hiện tượng gì? Vì sao?

Trả lời

Người ở vị trí C sẽ quan sát thấy hiện tượng mặt trời lặn vì trái đất quay quanh trục khiến cho vị trí C bị khuất ánh mặt trời.

2. Mặt trời mọc và lặn 

Câu hỏi thảo luận 4 trang 189 KHTN 6 CTST

Giữ quả địa cầu tại một vị trí bất kì. Em hãy xác định các vị trí trên quả địa cầu mà ánh sáng sẽ chiếu tới và các vị trí trên quả địa cầu mà ánh sáng sẽ khuất ngay khi ta quay tiếp quả địa cầu.

Trả lời

• Học sinh thực hành và xác định các vị trí trên quả địa cầu mà ánh sáng sẽ chiếu tới
• Dựa vào sự quay quanh trục của Trái Đất theo chiều từ tây sang đông để xác định các vị trí trên quả địa cầu mà ánh sáng sẽ khuất ngay khi ta quay tiếp quả địa cầu.

Câu hỏi thảo luận 5 trang 189 KHTN 6 CTST

Em hãy quay quả địa cầu để tại vị trí của Việt Nam trên quả địa cầu sẽ có ánh sáng chiếu tới ngay khi ta quay tiếp quả địa cầu.

Trả lời

Học sinh tìm vị trí của Việt Nam trên quả địa cầu và dựa vào sự quay quanh trục của Trái Đất theo chiều từ tây sang đông để xác định vị trí của Việt Nam trên quả địa cầu sẽ có ánh sáng chiếu tới ngay khi ta quay tiếp quả địa cầu.

Câu hỏi thảo luận 6 trang 189 KHTN 6 CTST

Từ nội dung thảo luận 4 và 5, em có liên hệ gì tới hiện tượng ngày và đêm trên Trái Đất, Mặt Trời mọc và Mặt Trời lặn khi quan sát từ Trái Đất.

Trả lời

Liên hệ hiện tượng ngày và đêm trên Trái Đất, Mặt Trời mọc và lặn khi quan sát từ Trái Đất:

- Hiện tượng ngày và đêm: Hình khối cầu của trái đất luôn được chiếu sáng một nửa, vì thế đã sinh ra ngày và đêm.

- Hiện tượng mặt trời mọc và lặn: Khi trái đất quay, góc nghiêng giữa mặt trời và trái đất cũng dần lớn lên. Đồng thời, nó tự quay quanh trục theo hướng từ Tây sang Đông, vì vậy ta có cảm giác mặt trời mọc từ thấp lên cao, mọc ở đằng đông, lặn ở đằng tây.

Vận dụng trang 189 KHTN 6 CTST

Giải thích hiện tượng ngày, đêm trên Trái Đất và nguyên nhân dẫn đến sự luân phiên ngày và đêm.

Trả lời

Hiện tượng ngày và đêm sinh ra do Trái đất tự quay quanh trục: Hình khối cầu của trái đất luôn được chiếu sáng một nửa, vì thế đã sinh ra ngày và đêm. Do Trái đất tự quay quanh trục nên mọi nơi trên bề mặt của trái đất đều lần lượt được mặt trời chiếu sáng.

3. Bài tập Khoa học Tự nhiên lớp 6 bài 43

Bài 1 trang 190 KHTN 6 CTST

Khi Mặt Trời lặn nghĩa là ở bất kì đâu trên Trái đất đều không thể nhìn thấy Mặt trời. Kết luận này đúng hay sai? Tại sao?

Trả lời:

• Khi Mặt Trời lặn nghĩa là ở bất kì đâu trên Trái đất đều không thể nhìn thấy Mặt trời. Kết luận này là sai.
• Vì do sự luân phiên ngày và đêm, 1 nửa Trái Đất được Mặt Trời chiếu sáng và 1 nửa Trái Đất không được chiếu sáng.

→ Nên tại vị trí trên nửa Trái Đất được Mặt Trời chiếu sáng sẽ nhìn thấy Mặt Trời.

Bài 2 trang 190 KHTN 6 CTST

Theo em, hằng ngày người sinh sống ở Hà Nội hay ở Điện Biên sẽ quan sát thấy Mặt trời mọc trước? Tại sao?

Trả lời:

• Hà Nội sẽ quan sát thấy mặt trời mọc sớm hơn Điện Biên.
• Vì Điện Biên nằm cách Thủ đô Hà Nội 504 km về phía Tây.

Bài 3 trang 190 KHTN 6 CTST

Khoảng thời gian mỗi ngày đêm trên Trái đất là bao lâu? Em hãy cho biết khoảng thời gian đó thể hiện điều gì?

Trả lời:

• Khoảng thời gian mỗi ngày đêm trên Trái Đất là 24h.
• Khoảng thời gian đó thể hiện Trái Đất quay một vòng mất khoảng 24h.

Ngoài lời giải chi tiết KHTN 6 Chân trời sáng tạo bài 43 trên đây, mời các bạn tham khảo thêm Tài liệu học tập lớp 6 và Đề thi giữa kì 2 lớp 6, Đề thi học kì 2 lớp 6 được cập nhật liên tục trên VnDoc để có sự chuẩn bị cho các kì thi quan trọng sắp tới.