Soạn bài Trong lời mẹ hát

Soạn Văn 8 bài Trong lời mẹ hát hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo, giúp các em học sinh biết cách soạn bài và chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Mời các em tham khảo chi tiết sau đây.

Chuẩn bị đọc

Chia sẻ với các bạn một bài thơ hoặc câu ca dao mà em yêu thích về người mẹ.

Hướng dẫn trả lời:

Ca dao:

1. Lên non mới biết non cao

Nuôi con mới biết công lao mẹ hiền.

2. Ai rằng công mẹ như non

Thật ra công mẹ lại còn lớn hơn.

3. Mẹ già như ánh trăng khuya

Dịu dàng soi tỏ bước đi con hiền.

4. Đố ai đếm được lá rừng

Đố ai đếm được mấy tầng trời cao

Đố ai đếm được vì sao

Đố ai đếm được công lao mẹ già.

Trải nghiệm cùng văn bản

Liên hệ 1 trang 13 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Khổ thơ này gợi cho em nhớ đến những câu hát ru nào?

Hướng dẫn trả lời:

Khổ thơ này gợi cho em nhớ đến những câu hát ru:

- Chú Cuội ngồi gốc cây đa,

Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời

Cha còn cắt cỏ trên trời

Mẹ còn cưỡi ngựa đi mời quan viên

- Cái cò cái vạc cái nông

Sao mày dẵm lúa nhà ông hỡi cò

không không, tôi đứng trên bờ

Mẹ con cái diệc đổ thừa cho tôi

à ơi...

- Cái cò đi đón cơn mưa

Tối tăm mù mịt ai đưa cò về

Cò về thăm quán cùng quê

Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh.

Nhớ những câu hát ru đã từng được nghe

Suy luận 2 trang 14 SGK Ngữ văn 8 tập 1

Điều mà con “nghe” được trong lời mẹ hát ở khổ thơ này có gì khác biệt so với bảy khổ thơ trước đó?

Hướng dẫn trả lời:

Nếu như 7 khổ thơ trước vẻ đẹp thiên nhiên, tình yêu quê hương được thể hiện qua lời mẹ, thì sang đến khổ thơ cuối, lời ru của mẹ là lời động viên để con biết phấn đấu, biết nuôi dưỡng ước mơ, đam mê và đó là động lực lớn để người con cố gắng.

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 (trang 14, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định thể thơ của bài Trong lời mẹ hát.

Hướng dẫn trả lời:

Thể thơ sáu chữ

Câu 2 (trang 14, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Vần trong bài thơ là vần cách hay vần liền? Dựa vào đâu để xác định như vậy?

Hướng dẫn trả lời:

- Vần trong bài thơ là: vần cách “ngào - dao”; “xanh - chanh”...

- Căn cứ: Vần cách là vần không gieo liên tiếp mà thường cách ra một dòng thơ ở ca dao, tục ngữ.

Câu 3 (trang 14, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Vẽ sơ đồ bố cục của bài thơ. Nét độc đáo của cách bố cục ấy là gì?

Hướng dẫn trả lời:

Bố cục của bài thơ:

- Phần 1 (Khổ 1,2): Lời ru của mẹ chứa những kỷ niệm tuổi thơ

- Phần 2 (Khổ 3,4,5,6,7): Theo thời gian, mẹ ngày càng già đi

- Phần 3 (Khổ cuối): Niềm tin về tương lai của người con

Câu 4 (trang 14, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Chỉ ra nét đặc sắc trong các hình ảnh Chòng chành nhịp võng ca dao và Vầng trăng mẹ thời con gái,/ Vẫn còn thơm ngát hương cau.

Hướng dẫn trả lời:

Chòng chành nhịp võng ca dao: Câu thơ gợi về thế giới tuổi thơ với tình yêu thương của mẹ, cho con những tháng năm ngọt ngào như cổ tích

Vầng trăng mẹ thời con gái,/ Vẫn còn thơm ngát hương cau: hình ảnh vầng trăng nhắc tới thời trẻ của mẹ, vẫn còn thơm ngát hương cau, tác giả đã sử dụng hình ảnh nhân hóa để tô đậm lên hình ảnh của lúc trẻ, là lúc mẹ xinh đẹp nhất, rực rỡ nhất và chính thời gian, sự hi sinh cho con đã khiến mẹ già đi mỗi ngày.

Câu 5 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1)

Em hình dung như thế nào về hình ảnh người mẹ được miêu tả từ khổ thơ thứ ba đến khổ thơ thứ bảy? Cách khắc họa hình ảnh người mẹ có gì độc đáo?

Hướng dẫn trả lời:

- Hình ảnh người mẹ được miêu tả từ khổ thơ thứ ba đến khổ thơ thứ bảy: hình ảnh người mẹ tần tảo, vất vả làm lụng qua năm tháng để nuôi con khôn lớn, trưởng thành.

- Cách khắc họa hình ảnh người mẹ: Hình ảnh người mẹ hiện lên gắn liền với công việc, những hình ảnh giản dị đời thường và sự chảy trôi của thời gian: cối, lúa, gạo… gợi lên một người mẹ tảo tần theo năm tháng.

Câu 6 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ và cho biết tác dụng của vần, nhịp, cách sử dụng hình ảnh trong việc thể hiện cảm hứng đó.

Hướng dẫn trả lời:

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Nỗi xót xa và lòng biết ơn của người con dành cho người mẹ đã vất vả tảo tần nuôi con khôn lớn.

- Vần, nhịp, cách sử dụng hình ảnh giúp cho bài thơ trở nên nhẹ nhàng, truyền cảm và gợi tả được rõ nét tình yêu thương, sự vất vả lam lũ của người mẹ qua năm tháng.

Câu 7 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1)

Theo em, nhan đề Trong lời mẹ hát có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ?

Hướng dẫn trả lời:

Nhan đề Trong lời mẹ hát có vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ: nó lột tả rõ nét, chân thực tình yêu thương của người mẹ dành cho con, gói gọn tất cả trong tiếng hát.

Câu 8 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1)

Cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ này có gì khác với cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ khác mà em biết?

Hướng dẫn trả lời:

Cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ này khác với cách thể hiện hình ảnh người mẹ trong bài thơ khác mà em biết là: ở các bài thơ khác tác giả dùng các hình ảnh tượng trưng: “miếng cau khô”, “nước trong nguồn” … để nói về tình yêu thương của mẹ dành con cái, nhưng trong bài thơ này tác giả sử dụng tiếng hát, nhờ tiếng hát để thể hiện tình yêu thương to lớn của mình dành cho con.

Bài tiếp theo: Soạn bài Nhớ đồng