Tất cả công thức hóa học lớp 8

Tổng hợp tất cả các công thức hóa học lớp 8 đầy đủ và dễ nhớ, giúp học sinh nắm chắc kiến thức nền tảng môn Hóa học. Tài liệu cung cấp bảng công thức tính số mol, khối lượng, thể tích, phân tử khối... cùng các dạng bài tập áp dụng theo từng chương. Đây là nguồn tham khảo lý tưởng để ôn luyện, làm bài tập và chuẩn bị cho các kỳ kiểm tra, thi học kỳ lớp 8.

I. Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết hóa trị

Các bước để xác định hóa trị

Bước 1: Viết công thức dạng AxBy

Bước 2: Đặt đẳng thức: x hóa trị của A = y × hóa trị của B

Bước 3: Chuyển đổi thành tỉ lệ: \(\frac{x}{y} = \frac{b}{a} = \frac{{b'}}{{a'}}\)= Hóa tri của B/Hóa trị của A

Chọn a’, b’ là những số nguyên dương và tỉ lệ b’/a’ là tối giản ⇒ x = b (hoặc b’); y = a (hoặc a’)

Ví dụ: Lập công thức hóa học của hợp chất sau: C (IV) và S (II)

Bước 1: Công thức hóa học của C (IV) và S (II) có dạng  \({C^{VI}}_x{S^{II}}_y\)

Bước 2: Biểu thức quy tắc hóa trị: x.IV = y.II

Chuyển thành tỉ lệ:

\(\frac{x}{y} = \frac{{II }}{{IV}} = \frac{2}{4} = \frac{1}{2} > x = 1; y = 2\)

Bước 3 Công thức hóa học cần tìm là: CS₂

II. Tính thành phần % theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất AxByCz

Cách 1.

• Tìm khối lượng mol của hợp chất
• Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất rồi quy về khối lượng
• Tìm thành phần phần trăm các nguyên tố trong hợp chất

Cách 2. Xét công thức hóa học: AxByCz

\(\% A = \frac{{x.{M_A}}}{{{M_{hc}}}}.100\% ; \% B = \frac{{y.{M_B}}}{{{M_{hc}}}}.100\% ; \% C = \frac{{z.{M_C}}}{{{M_{hc}}}}.100\%\)

Hoặc %C = 100% - (%A + %B)

III. Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết thành phần phần trăm (%) về khối lượng

Các bước xác định công thức hóa học của hợp chất

• Bước 1: Tìm khối lượng của mỗi nguyên tố có trong 1 mol hợp chất.
• Bước 2: Tìm số mol nguyên tử của nguyên tố có trong 1 mol hợp chất.
• Bước 3: Lập công thức hóa học của hợp chất.

\(\begin{array}{l} \% A = \frac{{x.{M_A}}}{{{M_{hc}}}}.100\% = > x = \frac{{{M_{hc}}.\% A}}{{{M_A}.100\% }}\\ \% B = \frac{{y.{M_B}}}{{{M_{hc}}}}.100\% = > y = \frac{{{M_{hc}}.\% B}}{{{M_B}.100\% }}\\ \% C = \frac{{z.{M_C}}}{{{M_{hc}}}}.100\% = > z = \frac{{{M_{hc}}.\% C}}{{{M_C}.100\% }} \end{array}\)

IV. Lập công thức hóa học dựa vào tỉ lệ khối lượng của các nguyên tố.

1. Bài tập tổng quát: Cho một hợp chất gồm 2 nguyên tố A và B có tỉ lệ về khối lượng là a:b Hay \(\left( {\frac{{{m_A}}}{{{m_B}}} = \frac{a}{b}} \right)\). Tìm công thức của hợp chất

2. Phương pháp giải

Gọi công thức hóa học tổng quát của 2 nguyên tố có dạng là A_xB_y. (Ở đây chúng ta phải đi tìm được x, y của A, B. Tìm tỉ lệ: x:y => x,y)

\(\frac{{{m_A}}}{{{m_B}}} = \frac{{x.{M_A}}}{{y.{M_B}}} = \frac{a}{b} = > \frac{x}{y} = \frac{{a.{M_B}}}{{b.{M_A}}}\)

=> CTHH

V. Cách cân bằng phương trình hóa học

Bước 1: Thiết lập sơ đồ phản ứng

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố

Bước 3: Viết phương trình hóa học.

Một số phương pháp cân bằng cụ thể

1. Phương pháp “chẵn - lẻ”: thêm hệ số vào trước chất có chỉ số lẻ để làm chẵn số nguyên tử của nguyên tố đó.

Ví dụ 1: Cân bằng phương trình phản ứng sau

Al + HCl → AlCl₃ + H_2­

Ta chỉ việc thêm hệ số 2 vào trước AlCl₃ để cho số nguyên tử Cl chẵn. Khi đó, vế phải có 6 nguyên tử Cl trong 2AlCl₃, nên vế trái thêm hệ số 6 trước HCl.

Al + 6HCl → 2AlCl₃ + H_2­

Vế phải có 2 nguyên tử Al trong 2AlCl₃, vế trái ta thêm hệ số 2 trước Al.

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + H₂­

Vế trái có 6 nguyên tử H trong 6HCl, nên vế phải ta thêm hệ số 3 trước H₂.

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Ví dụ 2:

KClO₃ → KCl + O₂

Ta thấy số nguyên tử oxygen trong O₂ là số chẵn và trong KClO₃ là số lẻ nên đặt hệ số 2 trước công thức KClO₃.

2. Phương pháp đại số

Tiến hành thiết lập phương trình hóa học theo các bước dưới đây:

Bước 1: Đưa các hệ số hợp thức a, b, c, d, e, f, … vào trước các công thức hóa học biểu diễn các chất ở cả hai vế của phản ứng.

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử ở 2 vế của phương trình bằng một hệ phương trình chứa các ẩn là các hệ số a, b, c, d, e, f, g….

Bước 3: Giải hệ phương trình vừa lập để tìm các hệ số.

Bước 4: Đưa các hệ số vừa tìm vào phương trình phản ứng hóa học để hoàn thành phản ứng.

Chú ý:

Phương pháp đại số giải các ẩn số này được áp dung cho các phản ứng phức tạp và khó có thể cân bằng bằng phương phương pháo cân bằng nguyên tố lớn nhất, học sinh cần nắm chắc phương pháp cơ bản mới áp dụng được phương pháp đại số.

Các hệ số thu được sau khi giải hệ phương trình là các sô nguyên dương tối giản nhất.

Ví dụ

Cu + H₂SO_{4 đặc, nóng} → CuSO₄ + SO₂ + H₂O (1)

Bước 1: Đặt các hệ số được kí hiệu là a, b, c, d, e vào phương trình trên ta có:

aCu + bH₂SO_{4 đặc, nóng} → cCuSO₄ + dSO₂ + eH₂O

Bước 2: Tiếp theo lập hệ phương trình dựa vào mối quan hệ về khối lượng giữa các chất trước và sau phản ứng, (khối lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố ở 2 vế phải bằng nhau).

Cu: a = c (1)

S: b = c + d (2)

H: 2b = 2e (3)

O: 4b = 4c + 2d + e (4)

Bước 3: Giải hệ phương trình bằng cách:

Từ pt (3), chọn e = b = 1 (có thể chọn bất kỳ hệ số khác).

Từ pt (2), (4) và (1) ⇒ c = a = d = 1/2 ⇒ c = a = d = 1; e = b =2 (tức là ta đang quy đồng mẫu số).

Bước 4: Đưa các hệ số vừa tìm vào phương trình phản ứng, ta được phương trình hoàn chỉnh.

Cu + 2H₂SO_{4 đặc, nóng} → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

VI. Tính theo phương trình hóa học

Các công thức tính toán hóa học cần nhớ

\(n = \frac{m}{M}(mol)\)=> m = n.M (g) => \(M = \frac{m}{n}(g/mol)\)

Trong đó:

n: số mol của chất (mol)

m: khối lượng (gam)

M: Khối lượng mol (gam/mol)

⇒\(n = \frac{V}{{24,79}}(mol)\) ⇒ \(n = \frac{V}{{24,79}}(mol)\)

V: thề tích chất (đktc) (lít)

VII. Bài toán về lượng chất dư

Giả sử có phản ứng hóa học: aA + bB ------- > cC + dD.

Cho n_A là số mol chất A, và n_B là số mol chất B

\(\frac{{{n_A}}}{a} = \frac{{{n_B}}}{b}\) ⇒ A và B là 2 chất phản ứng hết (vừa đủ)

\(\frac{{{n_A}}}{a} > \frac{{{n_B}}}{b}\) ⇒ Sau phản ứng thì A còn dư và B đã phản ứng hết

\(\frac{{{n_A}}}{a} < \frac{{{n_B}}}{b}\) ⇒ Sau phản ứng thì A phản ứng hết và B còn dư

Tính lượng các chất theo chất phản ứng hết.

\({n_{Zn}} = \frac{{6,5}}{{65}} = 0,1mol\); \({n_{HCl}} = \frac{{3,65}}{{36,5}} = 0,1mol\)

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Theo phương trình:               1 mol 2 mol 1 mol

Theo đầu bài :                      0,1 mol 0,1 mol 0,05 mol

Xét tỉ lệ: \(\frac{{0,1}}{1} > \frac{{0,1}}{2}\)→ Zn dư, Khối lượng các chất tính theo lượng HCl

\({m_{ZnC{l_2}}} = 0,05 \times 136 = 6,8gam\)

VIII. Công thức tính hiệu suất của phản ứng hóa học

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Viết phương trình phản ứng và cân bằng
• Bước 2: Tính theo phương trình khối lượng sản phẩm tạo thành (mlt)
• Bước 3: Dựa vào giả thiết tính khối lượng thực tế thu được (mtt)
• Bước 4: Tính hiệu suất

Xét phản ứng trong trường hợp tổng quát:

Chất phản ứng → Sản phẩm.

Theo lí thuyết, phản ứng trên thu được m gam một chất sản phẩm. Nhưng thực tế thu được m’ gam chất đó (m’ ≤ m).

Hiệu suất phản ứng được tính theo công thức:

\(H=\frac{m_{thực\: tế} }{m_{lí \: thuyết} } .100\%\)

Nếu lượng chất tính theo số mol thì hiệu suất được tính theo công thức:

\(H=\frac{m_{thực\: tế} }{m_{lí \: thuyết} } .100\%\)

Trong đó: n lí thuyết là số mol chất sản phẩm tính theo lí thuyết, n thực tế là số mol chất sản phẩm thu được theo thực tế.

Hướng dẫn trả lời

Cách 1: Tính hiệu suất phản ứng từ khối lượng chất sản phẩm theo lí thuyết và thực tế

Bước 1: Tính lượng Fe thu được theo lí thuyết.

Số mol Fe₂O₃ là:

\(n_{Fe_{2} O_{3}}=\frac{m_{Fe_{2} O_{3}} }{M_{Fe_{2} O_{3}} } =\frac{8}{160} =0,05(mol)\)

Theo phương trình hoá học:

1 mol Fe₂O₃ tham gia phản ứng sẽ thu được 2 mol Fe.

Vậy: 0,05 mol Fe₂O₃ ……………………………. 0,1 mol Fe.

Khối lượng Fe thu được theo lí thuyết: m_Fe = n_Fe. M_Fe = 0,1 . 56 = 5,6 (gam).

Bước 2: Tính hiệu suất phản ứng.

\(H=\frac{m_{Fe\: tt} }{m_{Fe\: lt}} .100 \: \%=\frac{4,2}{5,6} .100 \: \% =75\%.\)

Cách 2: Tính hiệu suất phản ứng từ số mol chất sản phẩm theo lí thuyết và thực tế

Tương tự bước 1 ở cách 1, có số mol Fe thu được theo lí thuyết là 0,1 mol.

Số mol Fe thực tế:

\(n_{Fe}=\frac{m_{Fe\: lt} }{M_{Fe} } =\frac{4,2}{56} =0,075(mol)\)

Hiệu suất phản ứng:

\(H=\frac{n_{Fe\: lt} }{n_{Fe\: tt}} .100 \: \%=\frac{0,075}{0,1} .100 \: \% =75\%.\)

IX. Dung dịch và nồng độ dung dịch

1. Các công thức cần ghi nhớ

1. Độ tan

\(\begin{array}{l} S = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{{H_2}O}}}} \times 100\\ Ha{y^{}}S = \frac{{{m_{ct}} \times \left( {100 + S} \right)}}{{{m_{ddbh}}}} \end{array}\)

2. Nồng độ phần trăm dung dịch (C%)

\(C\% = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{dd}}}} \times 100\%\)

Trong đó:

m_ct: khối lượng chất tan (gam)

m_dd: khối lượng dung dịch (gam)

Ví dụ: Hòa tan 15 gam muối vào 50 gam nước. Tình nồng độ phần trăm của dung dịch thu được:

Hướng dẫn giải:

Ta có: m_dd = m_dm + m_ct = 50 + 15 = 65 gam

Áp dụng công thức:

\(C\% = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{dd}}}} \times 100\%\) \(= \frac{{15}}{{65}} \times 100\% = 23,08\%\)

3. Nồng độ mol dung dịch (CM)

Chi tiết nội dung nằm trong FILE TẢI VỀ

........................