Hóa trị là gì? Cách xác định hóa trị, quy tắc hóa trị?
Nêu quy tắc hóa trị
Hóa trị là gì? Cách xác định hóa trị, quy tắc hóa trị? được VnDoc biên soạn giúp các bạn nắm được kiến thức về Hóa trị như định nghĩa về hóa trị, quy tắc hóa trị, cách xác định hóa trị, bên cạnh đó là các bài tập vận dụng cho các em tham khảo, luyện tập. Mời các bạn tham khảo chi tiết sau đây.
I. Hóa trị là gì?
Hóa trị của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử (hya nhóm nguyên tử), được xác định theo hóa trị của H chọn làm đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.
Ví dụ: NH3 (amoniac)
Nito hóa trị III
CaO (canxi oxit )
Canxi hóa trị II
Sắt có hai hóa trị II và III
Trong hợp chất FeCl3: Sắt có hóa trị III
Trong hợp chất FeCl2: Sắt có hóa trị II
Bảng kí hiệu hóa học lớp 8 trang 42
|
Số proton |
Tên Nguyên tố |
Ký hiệu hoá học |
Nguyên tử khối |
Hoá trị |
|
1 |
Hiđro |
H |
1 |
I |
|
2 |
Heli |
He |
4 |
|
|
3 |
Liti |
Li |
7 |
I |
|
4 |
Beri |
Be |
9 |
II |
|
5 |
Bo |
B |
11 |
III |
|
6 |
Cacbon |
C |
12 |
IV, II |
|
7 |
Nitơ |
N |
14 |
II, III, IV… |
|
8 |
Oxi |
O |
16 |
II |
|
9 |
Flo |
F |
19 |
I |
|
10 |
Neon |
Ne |
20 |
|
|
11 |
Natri |
Na |
23 |
I |
|
12 |
Magie |
Mg |
24 |
II |
|
13 |
Nhôm |
Al |
27 |
III |
|
14 |
Silic |
Si |
28 |
IV |
|
15 |
Photpho |
P |
31 |
III, V |
|
16 |
Lưu huỳnh |
S |
32 |
II, IV, VI |
|
17 |
Clo |
Cl |
35,5 |
I,… |
|
18 |
Argon |
Ar |
39,9 |
|
|
19 |
Kali |
K |
39 |
I |
|
20 |
Canxi |
Ca |
40 |
II |
|
24 |
Crom |
Cr |
52 |
II, III |
|
25 |
Mangan |
Mn |
55 |
II, IV, VII… |
|
26 |
Sắt |
Fe |
56 |
II, III |
|
29 |
Đồng |
Cu |
64 |
I, II |
|
30 |
Kẽm |
Zn |
65 |
II |
|
35 |
Brom |
Br |
80 |
I… |
|
47 |
Bạc |
Ag |
108 |
I |
|
56 |
Bari |
Ba |
137 |
II |
|
80 |
Thuỷ ngân |
Hg |
201 |
I, II |
|
82 |
Chì |
Pb |
207 |
II, IV |
Chú thích:
- Nguyên tố phi kim: chữ màu xanh
- Nguyên tố kim loại: chữ màu đen
- Nguyên tố khí hiếm: chữ màu đỏ
II. Bài ca hóa trị
Kali (K-Potassium), Iot (I- Iodine), Hidrô (H- Hydrogen)
Natri (Na- Sodium) với Bạc (Ag- Silver), Clo (Cl- Chlorine), Flo (F- Fluorine) một loài
Là hoá trị I hỡi ai
Nhớ ghi cho rõ khỏi hoài phân vân
Magiê (Mg- Magnesium), Chì (Pb- Lead), Kẽm (Zn- Zinc) ,Thuỷ Ngân (Hg- Mercury)
Oxi (O- Oxygen), Đồng (Cu- Copper), Thiếc (Sn- Tin) thêm phần Bari (Ba- Barium)
Cuối cùng thêm chú Canxi (Ca- Calcium)
Hoá trị II nhớ có gì khó khăn
Bác Nhôm (Al- Aluminium) hoá trị III lần
In sâu trí nhớ khi cần có ngay
Cacbon (C- Carbon), Silic (Si- Silicon) này đây
Có hoá trị IV không ngày nào quên
Sắt (Fe- Iron) kia kể cũng quen tên
II, III lên xuống nhớ liền ngay thôi
Nitơ (N- Nitrogen) rắc rối nhất đời
I, II, III, IV chờ thời lên V
Lưu huỳnh (S- Sulfur) lắm lúc chơi khăm
Xuống II lên VI khi nằm thứ IV
Phot pho (P- Phosphorus) nói đến không dư
Có ai hỏi đến ừ rằng III, V
Em ơi, cố gắng học chăm
Bài ca hoá trị suốt năm rất cần./
Hóa trị một số nhóm:
I: OH, NO3, NH4…; II: SO4, CO3, SO3, SiO3…; III: PO4…
III. Quy tắc hóa trị
Quy tắc hóa trị: Tích của chỉ số với hóa trị của nguyên tố này, bằng tích của chỉ số với hóa trị của nguyên tố kia
- Xét hai nguyên tố AxBy
\(x \times a = y \times b\)
Trong đó a là hóa trị của A, b là hóa trị của B; B có thể là nhóm nguyên tử
TH1: Nếu a = b
Ví dụ:
\(\begin{array}{l}
C{a^{II}}_x{O^{II}}_y\\
x \times II = y \times II = > x = y\\
= > CTHH : CaO
\end{array}\)
TH2: Nếu a ≠ b:
Ví dụ 1:
\(\hspace{0.167em}{\textstyle\begin{array}{l}{Na^I}_x{(SO_4)^{II}}_y\\x\times I=y\times II=>x=2;y=1\\=>CTHH:Na_2SO_4\end{array}}\hspace{0.167em}\)
\(\hspace{0.167em}{\textstyle\begin{array}{l}{Fe^{III}}_xC{l^I}_y\\x\times III=y\times I=>x=1;y=3\\=>CTHH:FeCl_3\end{array}}\hspace{0.167em}\)
Ví dụ 2:
\(\begin{array}{l}
{S^{VI}}_x{O^{II}}_y\\
x \times VI = y \times II = > \frac{x}{y} = \frac{{II }}{{VI}} = \frac{1}{3} = > x = 1; y = 3\\
= > CTHH: S{O_3}
\end{array}\)
\(\hspace{0.167em}{\textstyle\begin{array}{l}A{l^{III}}_x{(SO_4)^{II}}_y\\x\times III=y\times II=>\frac xy=\frac{II}{III}=\frac23=>x=2;y=3\\=>CTHH:Al_2{(SO_4)_3}\end{array}}\hspace{0.167em}\)
Kết luận: Các bước để xác định hóa trị
Bước 1: Viết công thức dạng AxBy
Bước 2: Đặt đẳng thức: x . hóa trị của A = y . hóa trị của B
Bước 3: Chuyển đổi thành tỉ lệ: \(\frac{x}{y} = \frac{b}{a} = \frac{{b'}}{{a'}}\) = Hóa tri của B/Hóa trị của A
Chọn a’, b’ là những số nguyên dương và tỉ lệ b’/a’ là tối giản => x = b (hoặc b’); y = a (hoặc a’)
IV. Bài tập vận dụng liên quan
Bài 1. Tính hóa trị của các nguyên tố
a) Sắt trong hợp chất Fe2O3
b) Nito trong hợp chất N2O5
c) Clo trong hợp chất HCl và
Bài 2. Dựa vào hóa trị các nguyên tố. Cho biết công thức hóa học nào viết sai, công thức hóa học nào viết đúng: cuCl, KO, BaO, KCl, Al3O2, Na2O, Fe2O3
Bài 3. Lập công thức hóa học của các hợp chất sau:
a) Cu (II) và S (II)
b) Fe (III) và O.
c) N (V) và O.
d) P (V) và O.
Bài 4. Lập công thức hóa học của các hợp chất sau
a) Fe (III) và SO4 (II)
b) Cu (II) và SO4 (II)
c) Ba (II) và Cl
d) Ba (II) và PO4 (III)
e) Ca (II) và CO3 (II)
f) Zn (II) và PO4 (III)
Bài 5. Xác định hóa trị của các nguyên tố trong hợp chất
a) Hóa trị nito trong P2O5, P2O3
b) Xác định hóa trị Cu trong hợp chất Cu(NO3)2, CuCl2, CuSO4
c) Xác định hóa trị Fe trong các hợp chất sau: FeCl2, FeCl3, FeSO4, Fe(OH)2, Fe(OH)3
d) Xác định hóa trị của Crom trong các hợp chất sau: Cr2O3, Cr2(SO4)3, CrCl2, Cr(OH)3
>> Mời các bạn tham khảo thêm một số tài liệu liên quan
