Khoa học tự nhiên 7 Bài 10: Biên độ, tần số, độ cao và độ to của âm Cánh diều

Khoa học tự nhiên 7 Bài 10: Biên độ, tần số, độ cao và độ to của âm Cánh diều được VnDoc biên soạn hướng dẫn bạn đọc trả lời các nội dung câu hỏi bài tập sách giáo khoa KHTN lớp 7 Bài 10 Cánh diều. Hy vọng bạn đọc có thêm tài liệu học tập, soạn bài, cũng như củng cố nội dung kiến thức bài học.

Mở đầu trang 58 Bài 10 KHTN lớp 7:

Các vật xung quanh ta có thể phát ra âm to nhỏ khác nhau. Khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ.

Trả lời:

Âm phát ra to hay nhỏ phụ thuộc vào biên độ của sóng âm. Biên độ sóng âm càng lớn thì âm nghe được càng to và ngược lại.

I. Câu hỏi Thực hành

Thực hành trang 58 KHTN lớp 7:

Treo một quả bóng nhẹ sao cho khi dây treo thẳng đứng thì quả bóng ở sát giữa mặt trống. Gõ vào mặt trống, quan sát dao động của quả bóng (hình 10.1) đồng thời lắng tai nghe tiếng trống.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

+ Khi gõ vào mặt trống, mặt trống lúc này là một nguồn âm.

+ Nguồn âm dao động làm cho lớp không khí xung quanh dao động (nén, giãn) đồng thời truyền dao động cho quả bóng.

+ Khi gõ mạnh vào mặt trống, quả bóng bay ra càng xa so với mặt trống (độ lệch so với vị trí cân bằng càng lớn) chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng lớn, tiếng trống phát ra càng to.

+ Khi gõ nhẹ vào mặt trống, quả bóng bay ra càng ít so với mặt trống (độ lệch so với vị trí cân bằng càng nhỏ) chứng tỏ biên độ dao động của mặt trống càng nhỏ, tiếng trống phát ra càng nhỏ.

Thực hành trang 60 KHTN lớp 7:

Cho hai thước thép đàn hồi có chiều dài khác nhau. Cố định một đầu của mỗi thước trên mặt một hộp gỗ. Lần lượt bật nhẹ đầu tự do để thước dao động (hình 10.4). Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra.

+ Phần tự do của thước nào dao động nhanh hơn?

+ So sánh xem thước nào phát ra âm trầm hơn, thước nào phát ra âm bổng hơn?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

+ Phần tự do của thước ngắn dao động nhanh hơn. Tức là số dao động trong một giây của thước ngắn lớn hơn so với số dao động trong một giây của thước dài.

+ Thước dài phát ra âm trầm hơn, thước ngắn phát ra âm bổng hơn.

II. Câu hỏi Thảo luận

Câu 1 trang 59 KHTN 7 Cánh diều

Khi gảy mạnh dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Khi gảy mạnh dây đàn, biên độ dao động của dây đàn càng lớn thì tiếng đàn càng to.

Câu 2 trang 59 KHTN 7 Cánh diều

Trái tim của một người đập 72 lần trong một phút. Trái tim của người này đập với tần số bao nhiêu?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Đổi: 1 phút = 60 giây.

Tần số là số dao động trong một giây.

Từ đó tần số = 72 : 60 = 1,2 Hz.

Vậy trái tim người này đập với tần số 1,2 Hz.

III. Câu hỏi vận dụng

Vận dụng 1 trang 59 KHTN 7 Cánh diều

Đặt một ít mảnh vụn giấy hoặc xốp nhẹ lên mặt trống rồi dùng dùi trống đánh vào mặt trống.

Các mảnh vụn này nảy lên cao hay thấp khi em đánh trống mạnh, nhẹ? Tiếng trống nghe to hay nhỏ khi các mảnh vụn nảy lên cao, thấp?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi 

+ Khi em đánh trống mạnh thì biên độ dao động của mặt trống lớn, các mảnh vụn này sẽ nảy lên cao hơn. Tiếng trống khi đó nghe được sẽ to.

+ Khi em đánh trống nhẹ thì biên độ dao động của mặt trống nhỏ, các mảnh vụn này sẽ nảy lên thấp hơn. Tiếng trống khi đó nghe được sẽ nhỏ.

Vận dụng 2 trang 61 KHTN 7 Cánh diều

Dùng kéo cắt phẳng một đầu của ống hút có một đầu vát, cẩn thận khoét các lỗ nhỏ trên đầu ống hút (hình 10.5), (có thể dùng một chiếc đinh được nung nóng để dùi lỗ trên ống hút).

Thổi vào đầu vát của ống hút, trong khi dùng ngón tay bịt rồi mở các lỗ và để ý xem độ cao của âm thay đổi như thế nào. Đầu tiên bịt tất cả các lỗ, sau đó mở từng lỗ một, bắt đầu từ đầu xa miệng và di chuyển dần lại gần miệng.

a. Việc bịt và để hở các lỗ trên ống hút có ảnh hưởng đến độ cao của âm thanh tạo ra không?

b. Khi mở dần từng lỗ, bắt đầu từ đầu bằng của ống, độ cao của âm tăng lên hay giảm dần?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

a. Việc bịt và để hở các lỗ trên ống hút có ảnh hưởng đến độ cao của âm thanh tạo ra.

b. Khi mở dần từng lỗ, bắt đầu từ đầu bằng của ống, độ cao của âm tăng lên.

IV. Câu hỏi luyện tập 

Luyện tập 1 trang 60 KHTN 7 Cánh diều

Sử dụng các dụng cụ của trường em như ở hình 10.3, để kiểm tra tần số của âm thoa.

So sánh giá trị hiển thị ở đồng hồ đo điện đa năng với giá trị tần số ghi trên âm thoa.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Em có thể thay âm thoa trong thí nghiệm bằng một số âm thoa của trường em.

Kết quả thu được trên đồng hồ đo điện đa năng chính là tần số của âm thoa mà em đang sử dụng. Ví dụ đồng hồ hiện 512 tức là âm thoa này có tần số là 512 Hz, em có thể so sánh con số này với số chỉ ghi trên âm thoa đó xem có trùng khớp hay không.

Luyện tập 2 trang 60 KHTN 7 Cánh diều

Ở mỗi âm thoa đều có ghi tần số âm thanh mà nó có thể phát ra. Gõ vào các âm thoa khác nhau, lắng nghe âm phát ra và đọc số ghi tần số trên âm thoa. Rút ra nhận xét về mối liên hệ giữa độ cao và tần số của âm do âm thoa phát ra.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Em có thể sử dụng một số âm thoa có tần số 128 Hz, 256 Hz, 440 Hz, 512 Hz, …

Âm thoa nào có tần số càng lớn, âm phát ra càng cao

Âm thoa nào có tần số càng nhỏ, âm phát ra càng thấp

Trắc nghiệm KHTN 7 Cánh diều bài 10

>> Bài tiếp theo: Khoa học tự nhiên 7 Bài 11: Phản xạ âm

----------------------------------

Ngoài lời giải chi tiết Khoa học tự nhiên 7 Bài 10: Biên độ, tần số, độ cao và độ to của âm Cánh diều trên đây các bạn có thể tham khảo thêm Trắc nghiệm KHTN 7 Cánh diều và các Tài liệu học tập lớp 7 khác trên VnDoc để học tốt tất cả các môn nhé.