Các mức độ nhận thức trong thiết kế ma trận đề kiểm tra 2025
Các mức độ nhận thức trong thiết kế ma trận đề kiểm tra
Căn cứ dựa theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 7 Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT Có quy định như sau về việc kiểm tra định kỳ của học sinh tiểu học như sau: Đề kiểm tra định kỳ đã được thiết kế để đáp ứng đầy đủ yêu cầu cần đạt và phản ánh rõ ràng các thành phần năng lực của môn học. Cụ thể, các câu hỏi và bài tập được phân chia thành ba mức khác nhau:
Mức 1: Nhận biết, nhắc lại hoặc mô tả
Ở mức này, học sinh được yêu cầu hiểu và tái tạo nội dung đã học một cách cơ bản. Các câu hỏi và bài tập nhắm đến khả năng nhận diện và mô tả thông tin, sau đó áp dụng trực tiếp vào việc giải quyết các tình huống và vấn đề quen thuộc trong học tập. Mức 1 của đề kiểm tra nhằm đánh giá khả năng của học sinh trong việc nhận biết, nhắc lại hoặc mô tả nội dung đã học và khả năng áp dụng trực tiếp để giải quyết các tình huống hoặc vấn đề quen thuộc trong quá trình học tập.
Mức 2: Kết nối, sắp xếp
Tại mức này, học sinh được thách thức hơn bằng cách yêu cầu kết nối và sắp xếp các nội dung đã học để giải quyết các vấn đề có nội dung tương tự. Các bài tập tập trung vào khả năng tổ chức thông tin và áp dụng kiến thức để đưa ra giải pháp có tính liên kết. Theo đó thì ở mức 2 của đề kiểm tra, học sinh đối mặt với thách thức cao hơn khi được yêu cầu kết nối và sắp xếp các nội dung đã học để giải quyết các vấn đề có nội dung tương tự. Mức này tập trung vào khả năng tổ chức thông tin và áp dụng kiến thức để đưa ra giải pháp có tính liên kết. Ví dụ như về câu hỏi thì cần phải có sự so sánh và liên kết giữa các khái niệm quan trọng đã học và nhìn nhận ra sự tương đồng và khác biệt của chúng. Kết nối giữa các yêu tố quan trọng của một hệ thống và diễn giải chúng tương tác với nhau.
Mức 3: Vận dụng và đánh giá
Ở mức cao nhất, đề kiểm tra đặt ra thách thức với học sinh bằng cách yêu cầu họ vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề mới hoặc đưa ra phản hồi hợp lý trong học tập và cuộc sống. Các câu hỏi và bài tập ở mức này nhấn mạnh khả năng ứng dụng linh hoạt và khả năng đánh giá và cải tiến. Ví dụ có thể là phân tích một tình huống nào đó đưa ra các giải pháp hoặc tạo ra một dự án độc đáo. Ở mức 3 thì đặt nặng vào khả năng học sinh áp dụng kiến thức một cách linh hoạt và tự động cũng như các khả năng là tự đánh giá và phát triển.
Quy trình xây dựng các câu hỏi, bài tập theo các mức độ như sau:
- Bước 1. Xác định mục tiêu học tập và dự kiến câu hỏi, bài tập theo mục tiêu.
- Bước 2. Xây dựng các đáp án có thể chấp nhận được và các đáp án sai mà học sinh (HS) thường mắc phải. Thông thường, sẽ có 3 loại lỗi thường gặp khi HS giải quyết một vấn đề là: lỗi lưu trữ thông tin sai, xử lí thông tin, lỗi chú ý.
- Bước 3. Xác định những yếu tố khó của bài này; cách HS tiếp cận các yếu tố đó; dự kiến các bước để HS tiến hành làm bài như thế nào.
- Bước 4. Tùy theo yêu cầu về mức độ câu hỏi và mục tiêu, có thể tăng hoặc giảm độ khó bằng cách tăng hay giảm thông tin trong câu hỏi.
Mời các bạn tham khảo: Các mức độ nhận thức trong thiết kế ma trận và đề kiểm tra định kì theo TT 27
