Giải SBT Ngữ văn 9 Cánh diều bài 1

Mở đầu

Chúng tôi xin giới thiệu bài Giải sách bài tập Ngữ văn 9 bài 1: Mở đầu sách Cánh diều chi tiết giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập trong SBT Ngữ văn 9.

Bài: Mở đầu

Câu 1. Nội dung nào sau đây không phải là yêu cầu cần đạt của Bài Mở đầu?

A. Có được một số thông tin về nội dung chính của sách Ngữ văn 9

B. Hiểu được cấu trúc sách và cấu trúc các bài học

C. Biết cách vận dụng các yêu cầu đọc, viết, nói và nghe

D. Hiểu và biết cách sử dụng sách Ngữ văn 9

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

C. Biết cách vận dụng các yêu cầu đọc, viết, nói và nghe

Câu 2. Phương án nào nêu đúng những loại văn bản lớn trong sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn 9?

A. Văn bản nghị luận, văn bản thông tin, văn bản truyện

B. Văn bản văn học, văn bản nghị luận, văn bản thông tin

C. Văn bản văn học, văn bản nghị luận, văn bản truyện

D. Văn bản nghị luận, văn bản thông tin, văn bản truyện truyền kì

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

B. Văn bản văn học, văn bản nghị luận, văn bản thông tin

Câu 3. Phương án nào nêu đúng toàn bộ tên các thể loại truyện trong SGK Ngữ văn 9?

A. Truyện ngắn, truyện thơ Nôm, truyện trinh thám, truyện lịch sử

B. Truyện ngắn, tiểu thuyết, truyện thơ Nôm, truyện trinh thám

C. Truyện cười, truyện thơ Nôm, truyện ngụ ngôn, truyện lịch sử

D. Truyện thơ Nôm, truyện ngắn, truyện truyền kì, truyện trinh thám

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

A. Truyện ngắn, truyện thơ Nôm, truyện trinh thám, truyện lịch sử

Câu 4. SGK Ngữ văn 9 hướng dẫn em đọc hiểu những thể loại thơ nào?

A. Thơ tám chữ, thơ tự do, thơ Đường luật, thơ song thất lục bát

B. Thơ sáu và bảy chữ, thơ tám chữ, thơ song thất lục bát

C. Thơ bốn và năm chữ, thơ Đường luật, thơ tự do

D. Thơ bốn và năm chữ, thơ lục bát, thơ tám chữ

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

A. Thơ tám chữ, thơ tự do, thơ Đường luật, thơ song thất lục bát

Câu 5. Dòng nào nêu đúng tên các văn bản bi kịch trong SGK Ngữ văn 9?

A. Đổi tên cho xã, Chị tôi

B. Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục, Người thứ bảy

C. Sống, hay không sống?, Đình công và nổi dậy

D. Đình công và nổi dậy, Đổi tên cho xã

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần Tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

C. Sống, hay không sống?, Đình công và nổi dậy

Câu 6. Sách Ngữ văn 9 hướng dẫn các em đọc hiểu những thể loại văn học nào? So với sách Ngữ văn các lớp 6, 7 và 8, sách Ngữ văn 9 có thêm thể loại nào mới? Nội dung hướng dẫn cách đọc các thể loại có điểm gì chung?

Phương pháp giải:

Liệt kê các thể loại văn học được đọc hiểu trong sách Ngữ văn 9

Lời giải chi tiết:

- Sách Ngữ văn 9 hưỡng dẫn đọc hiểu những thể loại văn học: thơ song thất lục bát, truyện thơ Nôm, văn bản nghị luân, truyện ngắn, văn bản thông tin, truyện truyền kì, truyện trinh thám, thơ tám chữ, thơ tự do, kịch

- So với sách Ngữ văn các lớp 6, 7, 8, sách Ngữ văn 9 hưỡng dẫn đọc hiểu các thể loại văn học mới như: truyện thơ Nôm, truyện truyền kì, truyện trinh thám, thơ song thất lục bát, thơ tám chữ, bi kịch

- Nội dung hướng dẫn cách đọc các thể loại văn học có điểm chung là: nêu lưu ý cần tuân thủ khi đọc các thể loại lớn nói chung (yêu cầu chung về đọc truyện, thơ, kịch,…), sau đó yêu cầu chú ý các đặc điểm về thể loại cụ thể của văn bản.

Câu 7. Dựa vào nội dung mục 2. Đọc hiểu văn bản thơ của Bài Mở đầu, từ thông tin ở cột giữa, xác định thể thơ ở cột bên trái và tên tác giả ở cột bên phải sao cho phù hợp trong bảng sau:

Thể thơ	Nhan đề văn bản	Tác giả
	Khóc Dương Khuê
	Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ
	Cảnh vui của nhà nghèo
	Sông núi nước Nam
	Phò giá về kinh
	Quê hương
	Chiều xuân
	Bếp lửa
	Nhật kí đô thị hóa
	Nói với con

Phương pháp giải:

Tìm hiểu các văn bản trong SGK, kết hợp tìm hiểu ở phần Tri thức ngữ văn

Lời giải chi tiết:

Thể thơ	Nhan đề văn bản	Tác giả
Song thất lục bát	Khóc Dương Khuê	Nguyễn Khuyến
Song thất lục bát	Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ	Đặng Trần Côn
Song thất lục bát	Cảnh vui của nhà nghèo	Tản Đà
Thất ngôn tứ tuyệt	Sông núi nước Nam	Khuyết danh
Ngũ ngôn tứ tuyệt	Phò giá về kinh	Trần Quang Khải
Thơ tám chữ	Quê hương	Tế Hanh
Thơ tám chữ	Chiều xuân	Anh Thơ
Thơ tự do	Bếp lửa	Bằng Việt
Thơ tự do	Nhật kí đô thị hóa	Mai Văn Phấn
Thơ tự do	Nói với con	Y Phương

Câu 8. Văn bản nghị luận được học ở sách Ngữ văn 9 gồm những văn bản nào? Cần lưu ý gì về cách đọc?

Phương pháp giải:

Đọc SGK và liệt kê

Lời giải chi tiết:

- Văn bản nghị luận được học ở sách Ngữ văn 9 gồm những văn bản: Bàn về đọc sách, Khoa học muôn năm, Mục đích của việc học, Nghĩ thêm về “Chuyện người con gái Nam Xương”, Về truyện “Làng” của Kim Lân, Phân tích bài “Khóc Dương Khuê”

- Lưu ý về cách đọc: phân biệt được cách trình bày vấn đề khách quan và cách trình bày chủ quan; biết nhận xét, đánh giá tính chất đúng – sai của vấn đề hoặc quan điểm được nêu trong văn bản;…

Câu 9. Nêu nhan đề của các văn bản thông tin ở sách Ngữ văn 9 và những lưu ý về cách đọc

Phương pháp giải:

Đọc SGK và liệt kê

Lời giải chi tiết:

- Nhan đề của các văn bản thông tin ở sách Ngữ văn 9: Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ; Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-zu; Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông; Quần thể di tích Cố đô Huế; Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội; Đền tháp vẫn ngủ yên

- Lưu ý về cách đọc:

+ Nhận biết và phân tích được ý nghĩa của nhan đề, thông tin cơ bản, đặc điểm văn bản và mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh; đánh giá được vai trò của các chi tiết quan trọng trong văn bản; mối quan hệ giữa phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ.

+ Nhận biết được nghĩa và cách dùng tên viết tắt của một số tổ chức quốc tế.

+ Biết viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh, có sử dụng hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu, ...

+ Biết thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.

+ Tự hào về những danh lam thắng cảnh của đất nước, có ý thức tìm hiểu và góp phần bảo vệ các di sản thiên nhiên - văn hoá.

Câu 10. Những nội dung lớn của phần tiếng Việt được học trong sách Ngữ văn 9 là gì?

Phương pháp giải:

Đọc SGK và liệt kê

Lời giải chi tiết:

Những nội dung lớn của phần tiếng Việt được học trong sách Ngữ văn 9 là:

- Từ ngữ

- Ngữ pháp

- Hoạt động giao tiếp

- Sự phát triển của ngôn ngữ

Câu 11. Đọc phần II. Học viết trong Bài Mở đầu và trả lời các câu hỏi sau:

a. Sách Ngữ văn 9 rèn luyện cho các em viết những kiểu văn bản nào? Yêu cầu cần đạt cụ thể của mỗi kiểu văn bản là gì? Hoàn thành bảng sau:

Kiểu văn bản	Yêu cầu cần đạt
Nghị luận	Viết được văn bản nghị luận về một vấn đề cần giải quyết; trình bày được giải pháp khả thi và có sức thuyết phục

b. Những yêu cầu về quy trình và kĩ năng viết các kiểu văn bản có gì giống và khác so với sách Ngữ văn 8?

Phương pháp giải:

Đọc phần II. Học viết trong Bài Mở đầu

Lời giải chi tiết:

a.

Sách Ngữ văn 9 tiếp tục hướng dẫn các em rèn luyện kĩ năng viết văn bản theo bốn bước: chuẩn bị, tìm ý và lập dàn ý, viết, kiểm tra và chỉnh sửa. Ngoài ra, sách còn bổ sung vào mỗi bài một nội dung rèn luyện kĩ năng cụ thể như: biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp; miêu tả và tự sự trong văn thuyết minh; thao tác chứng minh và bác bỏ; kết hợp kể, miêu tả và biểu cảm trong bài tự sự ;... Yêu cầu cần đạt về kĩ năng viết từng kiểu văn bản như sau:

Kiểu văn bản	Yêu cầu cần đạt
Nghị luận	Viết được văn bản nghị luận về một vấn đề cần giải quyết; trình bày được giải pháp khả thi và có sức thuyết phục
Tự sự	Viết được một truyện kể sáng tạo, có thể mô phỏng một truyện đã đọc; sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong truyện.
Biểu cảm	Bước đầu biết làm một bài thơ tám chữ. Viết được đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ.
Thuyết minh	Viết được văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử, có sử dụng các sơ đồ, bảng biểu, hình ảnh minh họa
Nhật dụng	Viết được văn bản quảng cáo hoặc tờ rơi về một sản phẩm hay một hoạt động, sử dụng kết hợp phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ

Câu 12. Đọc phần III. Học nói và nghe trong Bài Mở đầu, tóm tắt các yêu cầu cần đạt của kĩ năng nói và nghe theo bảng sau:

Kĩ năng	Yêu cầu cần đạt
Nói
Nghe
Nói – nghe tương tác

Phương pháp giải:

Đọc phần III. Học nói và nghe trong Bài Mở đầu

Lời giải chi tiết:

Kĩ năng	Yêu cầu cần đạt
Nói	- Thuyết minh được về một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử, có sử dụng các sơ đồ, bảng biểu, hình ảnh minh hoạ. - Biết trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự. - Kể được một câu chuyện tưởng tượng (có bối cảnh, nhân vật, cốt truyện, ... ).
Nghe	Nghe và nhận biết được tính thuyết phục của một ý kiến; chỉ ra được những hạn chế (nếu có).
Nói – nghe tương tác	- Biết thảo luận về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống phù hợp với lứa tuổi. - Thực hiện được một cuộc phỏng vấn ngắn, xác định được mục đích, nội dung và cách thức phỏng vấn.

Câu 13. Đọc phần Cấu trúc của sách “Ngữ văn 9” và nêu nhiệm vụ của học sinh vào cột phải theo bảng:

Các phần của bài học	Nhiệm vụ của học sinh
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
KIẾN THỨC NGỮ VĂN
ĐỌC ĐỌC HIỂU VĂN BẢN - Tên văn bản - Chuẩn bị - Đọc hiểu THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU
VIẾT - Định hướng - Thực hành
NÓI VÀ NGHE - Định hướng - Thực hành
TỰ ĐÁNH GIÁ
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC